Μουσικολογία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μουσικολογία ονομάζεται η θεωρητική και επιστημονική μελέτη της μουσικής. Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε πρώτα από Γάλλους συγγραφείς (musicologie). Η μουσικολογία καλύπτει ένα ευρύ πεδίο έρευνας και καταπιάνεται με τη μελέτη όχι μόνο της ευρωπαϊκής ή μόνο της έντεχνης όπως ονομάζεται συχνά, μουσικής, αλλά και με τη λαϊκή και την εξω-ευρωπαϊκή μουσική. Οι απαρχές της ευρωπαϊκής μουσικολογίας εντοπίζονται στα έργα των θεωρητικών τως ελληνικής αρχαιότητας, οι οποίοι ανέπτυξαν τις ηθικές και αισθητικές προεκτάσεις της μουσικής. Από τον 10ο αιώνα μ.Χ. και μετά, υπήρξαν αρκετά έργα που πραγματεύονταν την μουσική σημειογραφία, τη μουσική θεωρία, ή τη μουσική διδασκαλία. Στα χρόνια της Αναγέννησης δημοσιεύθηκε σημαντικός αριθμός έργων που πραγματεύονταν την αισθητική, τη θεωρία και την πρακτική της μουσικής καθώς και σχέδια με περιγραφές του τρόπου κατασκευής των μουσικών οργάνων, κατάλογοι οργάνων με τις εικαστικές παραστάσεις τους. Ιστορίες ευρωπαϊκής μουσικής εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τον 18ο αιώνα και περιείχαν εκτός άλλων, κριτικές στη μουσική της αρχαιότητας, μελέτες της θρησκευτικής μουσικής τού μεσαίωνα κ.ά.. Η σύγχρονη μουσικολογία, έχει τις ρίζες της στα μέσα του 19ου αιώνα, όπου πρωτοεμφανίζεται το ενδιαφέρον για την εκτέλεση της μουσικής και τη ζωή προγενέστερων συνθετών. Οι επιστήμες της ψυχολογίας και εθνολογίας άσκησαν επιρροή στη μουσικολογία και η μελέτη της σχέσης ανάμεσα στη ζωή και στο έργο των συνθετών φώτισε σε πολλές περιπτώσεις την ίδια τη μουσική. Προς τα μέσα του 20ου αιώνα η μουσικολογία καθιερώθηκε ως μάθημα πολλών πανεπιστημίων ενώ η αυξανόμενη ειδίκευση σε αυτόν τον τομέα οδήγησε σε μεγάλη ανάπτυξη των μουσικών εκδόσεων.

Πίνακας περιεχομένων 1 Μουσικολογία: Επιμέρους τομείς & βοηθητικές επιστήμες 1.1 Ιστορική μουσικολογία 1.1.1 Οργανολογία 1.1.2 Μουσική εικονογραφία 1.1.3 Εκτελεστική πρακτική 1.1.4 Μελέτη της σημειογραφίας 1.1.5 Μελέτη των πηγών 1.1.6 Βιογραφία 1.1.7 Μελέτη των τεχνικών σύνθεσης 1.1.8 Ορολογία 1.1.9 Υφολογία 1.2 Συστηματική μουσικολογία 1.2.1 Μουσική ακουστική 1.2.2 Φυσιολογία της φωνής και της ακοής 1.2.3 Φυσιολογία της εκτελεστικής τεχνικής των οργάνων 1.2.4 Ψυχοακουστική 1.2.5 Ψυχολογία της μουσικής 1.2.6 Κοινωνιολογία της μουσικής 1.2.7 Μουσική παιδαγωγική 1.2.8 Φιλοσοφία της μουσικής 1.2.9 Μουσική αισθητική 1.2.10 Εθνομουσικολογία 1.3 Εφαρμοσμένη μουσικολογία 1.3.1 Κατασκευή οργάνων 1.3.2 Θεωρία της μουσικής 1.3.3 Μουσικοκριτική

[Επεξεργασία] Μουσικολογία: Επιμέρους τομείς & βοηθητικές επιστήμες

[Επεξεργασία] Ιστορική μουσικολογία

[Επεξεργασία] Οργανολογία

Ασχολείται με τα μουσικά όργανα (την κατασκευή, τις τεχνικές εκτέλεσης, την ιστορία κ.ά.).

[Επεξεργασία] Μουσική εικονογραφία

Ερμηνεύει αναπαραστάσεις οργάνων, μουσικών εκτελέσεων κ.λπ. που βρίσκουμε σε εικαστικά έργα.

[Επεξεργασία] Εκτελεστική πρακτική

Αποδίδει ηχητικά την ιδέα ενός μουσικού έργου.

[Επεξεργασία] Μελέτη της σημειογραφίας

Ερευνά τους τρόπους καταγραφής της μουσικής.

[Επεξεργασία] Μελέτη των πηγών

Μελετά και ερευνά μουσικά ή θεωρητικά κείμενα επάνω στη μουσική καθώς και άλλες πηγές.

[Επεξεργασία] Βιογραφία

Ερευνά τη ζωή και το έργο των μουσικών.

[Επεξεργασία] Μελέτη των τεχνικών σύνθεσης

Αναλύει τη δομή ενός μουσικού έργου και ερευνά την ιστορία της σύνθεσης στους τομείς της θεωρίας της μουσικής (Αντίστιξη, Αρμονία, Μελωδία, Ρυθμό, Μορφή κ.λπ.).

[Επεξεργασία] Ορολογία

Ερμηνεύει και καθιερώνει έννοιες σχετικές με τη μουσική συμβάλλοντας στην αντικειμενική απόδοση των εννοιών και την κωδικοποίηση τους με σκοπό την γενική συνεννόηση.

[Επεξεργασία] Υφολογία

Μελετά ειδολογικά και ιστορικά, τα γνωρίσματα ενός συνθετικού είδους, μιας εποχής, ενός συνθέτη ή μιας σχολής.

[Επεξεργασία] Συστηματική μουσικολογία

[Επεξεργασία] Μουσική ακουστική

Μελετά το ακουστικό αποτέλεσμα της μουσικής από φυσική άποψη καθώς και τη συμπεριφορά του ήχου στα μουσικά όργανα, τις αίθουσες κ.λπ..

[Επεξεργασία] Φυσιολογία της φωνής και της ακοής

Ασχολείται με την κατασκευή και τη λειτουργία του αυτιού και της φωνής.

[Επεξεργασία] Φυσιολογία της εκτελεστικής τεχνικής των οργάνων

Αναλύει τις κινήσεις του σώματος και τις τεχνικές εκτέλεσης.

[Επεξεργασία] Ψυχοακουστική

Ερευνά τις ψυχολογικές αντιδράσεις του ακροατή καθώς και ζητήματα σχετικά με τη μουσική ευφυία και εκπαίδευση.

[Επεξεργασία] Ψυχολογία της μουσικής

Μελετά την επίδραση της μουσικής και του μουσικού έργου στον άνθρωπο.

[Επεξεργασία] Κοινωνιολογία της μουσικής

Εξετάζει τις αμοιβαίες επιρροές και σχέσεις μεταξύ της μουσικής και της κοινωνίας.

[Επεξεργασία] Μουσική παιδαγωγική

Ασχολείται με τα προβλήματα της μουσικής εκπαίδευσης, τους σκοπούς και τις μεθόδους της.

[Επεξεργασία] Φιλοσοφία της μουσικής

Μελετά ζητήματα της μουσικής σχετικά με την ύπαρξη και την ουσία της. Αντανακλά συχνά, θέσεις και απόψεις που ανάγονται στον τομέα της ιστορικής όσο και της συστηματικής μουσικολογίας

[Επεξεργασία] Μουσική αισθητική

Εξετάζει το ερώτημα του "ωραίου" στη μουσική, σε σχέση με τη μορφή και το περιεχόμενο. Είναι επιμέρους κλάδος της φιλοσοφίας της μουσικής, δανείζεται όμως και στοιχεία από την κοινωνιολογία της μουσικής.

[Επεξεργασία] Εθνομουσικολογία

Ερευνά τη μουσική που διαμορφώνεται και μεταφέρεται μέσα από τη λαϊκή παράδοση, σε ευρωπαϊκούς και εξωευευρωπαϊκούς πολιτισμούς, σε νέους αλλά και παλαιότερους, καθώς και τις θεωρίες για τις απαρχές της μουσικής.

[Επεξεργασία] Εφαρμοσμένη μουσικολογία

[Επεξεργασία] Κατασκευή οργάνων

Ασχολείται με την αποκατάσταση και ανακατασκευή παλαιών οργάνων, τη μεθοδολογία κατασκευής των εν χρήσει οργάνων και την επινόηση νέων.

[Επεξεργασία] Θεωρία της μουσικής

Ασχολείται με τη θεωρητική γνώση για τη μουσική. Περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία επιμέρους τομέων.

[Επεξεργασία] Μουσικοκριτική

Αξιολογεί την μουσική εκτέλεση και τα νέα έργα, σύμφωνα με ποιοτικά, αισθητικά κ.ά. κριτήρια.