Almanyaya Federale
Wikipediya ra, ensiklopediya xosere
 |
|
| Desmale |
 |
| Zıwano Resmi | Almanki |
| Paytext | Berlin |
| Suka tewr gırde | Berlin |
| Reisê Cumhuri | Horst Köhler |
| Serwezire | Angela Merkele |
| Erd – Pêro-pia – % awe |
Sıra 36. 357.050 km² %1.3 |
| Nıfuse – Pêro-pia (2003) – Sıxletina nıfuse serê km² |
Sıra 17. 82,411,000 230.9/km² |
| Yewiya Perey | Euro |
| Warey Saete | UTC +1 u +2 |
| Kılmkerdışê pela interneti | .de |
| Kodê têlefoni | +49 |
Almanya mıntıqa ra merkezê Ewropa dera. Zımey (Şımalê) Almanya de Danimarka; veroc (cenub) de Austurya u İsviçre; rocawan (ğerb) de Fransa, Belçıka, Hollanda; rocakewtene (rocvetış, şerq) de Polanya u Çekıstan estê. Paytextê Almanya Berlino.
Dewleta Almanya eyaletan ra yena pêra (mıteşekkıla). 16 eyaleti estê. Almanya Federale ezaa NATOy, Yewina (Jewbiyaena) Ewropa, Mılliyetanê Yewbiyaiyan (UN), G8 u G4ia.
Yewina Almanya serra 1871i de vıraziyê. Verê coy, Duwelê xoyê Padişatine (Qraline) zaf biy. Feqet Cengê Dınyaê I. u II. de dewleta Almanya kerd vini. Cengê Dınyaê II. de dewleta Almanya biye lete, Almanya Rocvetış (şerqi) u Almanya Rocawani (ğerbi) niyay ro. Serra 1989i duwelê Almanya biy yew, amey pêser.
Iklimê Almanya zaf honıka. Mıntıqa ra zımey (vakurê) Almanya serdına. Sebetê Gulf Streami (awa honıke) ra hewaê Almanya zaf serdın niyo.
Sukê (Bacarê) Gırdi:
- 1. Berlin. Nıfuse: 3.391.407.
- 2. Hamburg. Nıfuse: 1.736.752.
- 3. Munix. Nıfuse: 1.397.537.
- 4. Koln. Nıfuse: 975.907.
- 5. Frankfurtê Maini. Nıfuse: 657,126.
Suka Frankfurt am Main zaf rever şiya. Banê xeylê berzi estê, bacarê dewizio, paytextê borsao, merkezê iqtısade Almanya u Ewropao.
Nıfusa Almanya 81 milyono. Merdumê ğeribi 7 Milyoni estê. Şarê Zazaan u Tırkan, Kurdan ra u ê binan ra ki Almanya de cıwiyenê. İtalyani, Sırbi, Xırwati, Boşnaki, Urusi, Yunani ki estê. Romani (Aşıqi) Sorb u Danimarkıci ki rew ra estê, nê şenıkine (eqelliyet) mariyenê. Sorb u Danimarkıci wayirê heqa zıwan u kulturiê. Sorbi zafêr rocvetışê Almanya de cıwiyenê.
Dinê Almanya İsewitine/Xrıstiyanine (itıqatê mıletê Almani Protestan u Katoliko), feqet dino resmi niyo. Taê Mısılmani, Musewi u ateisti zi estê. Zıwano resmi Almankiyo.
iqtısadê Almanya zaf qewetına. Ewropa de ê yewina. Feqet rocawanê Almanya zaf peyser mendo. Teknolociya Almanya zaf be kaliteya. Almanya zaf wasıtan (otomobilan) vecena. Volkswagen, Opel, BMW, DaimlerChrysler (Mercedes) Almanya de vıraziyenê. İdxalatê (eksport) Almanya zafo. Almanya idxalat ra dınya de dora yewine (1.) dera
