Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Todesfälle DDR-Grenzer - Wikipedia

Todesfälle DDR-Grenzer

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie

Die Auflistung Todesfälle DDR-Grenzer gibt keinerlei Aufschluss über die Todesursache und die tatsächlichen Verursacher. Sie stellt daher lediglich eine Aneinanderreihung von Namen der Verstorbenen dar. Es bleibt in einigen Fällen auch unklar, ob es sich tatsächlich um Tötungen oder um Unfälle, Suizide oder Todesursachen handelt, die mit der Dienstausübung nicht zwingend im Zusammenhang stehen müssen.

Inhaltsverzeichnis

[Bearbeiten] Umstände des Todes

Fast alle der getöteten Grenzer kamen an der deutsch-deutschen Grenze ums Leben. Lediglich einer kam an der Grenze zur ČSSR um.

Der erste "Grenzschützer" wurde bereits vor Gründung der Deutschen Demokratischen Republik erschossen, also bevor offiziell eine befestigte Grenze existierte. Seit Gründung der DDR 1949 bis zu ihrem Ende 1990 fanden weitere 28 DDR-Grenzpolizisten und DDR-Grenzsoldaten den Tod. Von diesen 29 Toten starben acht an der Berliner Mauer. Die meisten aufgelisteten DDR-Grenzer waren Angehörige der Volkspolizei und der Grenztruppen der DDR.

Eine neutrale, zuverlässige Aussage zu den Tätern ist nicht möglich. Die mutmaßlichen Täter waren:

  • Aus der DDR fliehende Zivilisten in Notwehr oder zur Unterstützung der Fluchtabsicht.
  • Westberliner, Westdeutsche sowie US-Soldaten in Ausübung ihres Dienstes an der Grenze, oft zum Schutz des Lebens fliehender Personen, in einigen Fällen vermutlich auch bei der illegalen Fluchthilfe oder in verbrecherischer Absicht.
  • Desertierende DDR-Grenzer, NVA-Soldaten (z.B. Werner Weinhold) sowie ein Sowjet-Soldat.

Aus heutiger Sicht ist umstritten, ob sich einige Fälle tatsächlich so zugetragen haben oder ob es sich teilweise um Propaganda handelt. Unklar ist ferner, in wie vielen Fällen tatsächlich Notwehr oder sogar "Friendly Fire" vorlag.

[Bearbeiten] Abgrenzung

Bei dieser Aufstellung handelt es sich ausschließlich um Angehörige der Grenztruppen.

Einige hundert Menschen fanden den Tod, als sie versuchten, die DDR-Grenze "illegal" zu übertreten. Die Festlegung der Legalität orientierte sich dabei nicht am Völkerrecht oder Menschenrecht, sondern ausschließlich an den gesetzlich fixierten Vorstellungen der Deutschen Demokratischen Republik und ihrer Führung. Eine ähnlich komplette Aufstellung der bei ihrer Flucht aus der DDR oder im Zusammenhang mit iher Flucht Umgekommenen kann nicht erstellt werden, da diese Fälle in der DDR nicht offiziell dokumentiert wurden. Von Seiten der Bundesrepublik wurde versucht, die Todesfälle zu dokumentieren. Dieser Versuch beschränkte sich aber auf beobachtete Fälle und Tötungen, über die illegal Informationen in den Westen gelangt sind. Die DDR verweigerte in der Regel jegliche Aussage zu den Fällen. Einige unbekannte Todesfälle konnten nach dem Zusammenbruch der DDR aus den sichergestellten Akten rekonstruiert werden. Da jedoch viele Akten in den letzten Tagen der DDR vernichtet wurden, kann es sich immer nur um Schätzungen handeln.

[Bearbeiten] Liste

Paul Sager († 10. November 1948), Gerhard Hofert († 3. August 1949), Fritz Otto († 1. September 1949), Siegfried Apportin († 2. Juli 1950), Herbert Liebs († 21. Februar 1951), Werner Schmidt († 2. März 1951), Heinz Janello († 2. März 1951), Rudolf Spranger († 7. August 1951), Manfred Portwich († 27. Oktober 1951), Ulrich Krohn († 16. Mai 1952), Helmut Just († 30. Dezember 1952), Waldemar Estel († 3. September 1956), Jörgen Schmidtchen († 18. April 1962), Manfred Weiss († 19. Mai 1962), Peter Göring († 23. Mai 1962), Reinhold Huhn († 18. Juni 1962), Rudi Arnstadt († 14. August 1962), Siegfried Widera († 23. August 1963), unbekannter Volkspolizist († 15. September 1964), Egon Schultz († 5. Oktober 1964), Hans-Adolf Scharf († 10. Juni 1966), Rolf Henniger († 15. November 1968), Lutz Meier († 18. Januar 1972), Klaus Peter Seidel († 19. Dezember 1975), Jürgen Lange († 19. Dezember 1975), Ulrich Steinhauer († 4. November 1980), Klaus-Peter Braun († 1. August 1981), Eberhard Knospe († 5. Mai 1982), Uwe Dittmann († 22. März 1985), Horst Hnidyk († 3. August 1989)

[Bearbeiten] Würdigung

In der DDR wurden einige der getöteten DDR-Grenzer zu Helden stilisiert. Nach ihnen wurden beispielsweise Straßen, Betriebe, Pionierlager, Kasernen; LPGs, PGHs, Kulturhäuser, Klubhäuser, Ferienhäuser und Schulen benannt, sowie Denkmäler und Gedenktafeln aufgestellt. Auch einige der unten aufgeführten Weblinks stellen eher eine Würdigung aus der Sicht der DDR und der Personen und Gruppierungen dar, die dieses Gedankengut bis heute vertreten.

siehe auch: Waffengebrauch der Polizei


[Bearbeiten] Literatur

"Opfer deutscher Teilung - Beim Grenzschutz getötet" von Kurt Frotscher und Horst Liebig; GNN-Verlag Schkeuditz, Sommer 2005 (ISBN 3-89819-198-2)

[Bearbeiten] Weblinks

THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu