Dakbayan sa Sugbo

Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensayklopedya

Kining maong artikulo kabahin sa Dakbayan sa Sugbo. Alang sa lalawigan, adtoa ang Sugbo. Alang sa metropolitan area, adtoa ang Metro Cebu.

Ang Ingles nga bersiyon ning maong panid mahimo mong mahubad ngadto sa Binisayang Sinugboanon.

Ang Dakbayan sa Sugbo ang kapital sa lalawigan sa Sugbo, Pilipinas ug ang ikaduhang labing importanteng metropolitan area sa nasod. Kini mao usab ang labing karaang dakbayan sa tibuok Pilipinas.

Ang dakbayan anaa mahimutang sa sidlakang baybayon sa pulo sa Sugbo. Kini ang sentro sa pamarko sa Pilipinas&emdash;80% sa domestikong mga barko sa nasod anaa magbase sa Sugbo. Kon dili ilabot ang kapital, kini usab ang labing aktibong agianan alang sa mga internasyonal nga lupad sa mga eroplano.

Ang dakbayan gitawag nga Harang Dakbayan sa Habagatan.

Ang dakbayan mao ang sentro sa metropolitan area nga gitawag Metro Cebu, nga naglakip sa mga dakbayan sa Mandaue, Lapu-lapu, ug Talisay. Ang Metro Cebu may total nga populasyon nga mokabat sa dos milyones. Ang Mactan-Cebu International Airport atua mahimutang sa Dakbayan sa Lapu-lapu ug 21-minutos nga pagdrayb gikan sa Sugbo. Sa amihanang-sidlakan sa dakbayan ang Dakbayan sa Mandaue ug ang lungsod sa Consolacion; sa kasadpan ang Dakbayan sa Toledo; sa habagatan ang Dakbayan sa Talisay ug ang lungsod sa Minglanilla. Labang sa Mactan Strait mao ang pulo sa Mactan diin napatay si Ferdinand Magellan.

[usba] Kultura

Ang dakbayan usa ka importanteng sentro sa kultura sa nasod. Ang labing popular nga landmark sa dakbayan mao ang Krus ni Magellan. Kining maong krus, nga giingong gidala ni Ferdinand Magellan dihang miabot siya sa kapupud-an niadtong 1521, anaa na karon sa usa ka kapilya gipahimutang. Kini gisulod sa usa ka kahon ubos sa mando ni Santos Gomez Marañon, usa ka Agustinong Obispo. Ang pagsulod sa kahon aron malikayan ang pagtibhang hinay-hinay sa maong krus sa mga deboto niini. Ang maong obispo mao usay nagpabalik sa kiyosko nga nahimutang sa karon Dalan Magellan taliwala sa Balay Lungsod ug sa Colegio del Sto. Niño. Ang Krus ni Magellan simbolo sa pagsugod sa Kristiyanismo dinhi sa Pilipinas.

Pipila ka lakang gikan sa Krus ni Magellan mao ang Basilica Minore del Santo Niño, usa ka Agustinong simbahan nga gihimong maynor nga basilika sa tuig 1965, ang ika-400 ka tuig nga kasumaran sa pagkahimong Kristiyano sa Pilipinas. Ang maong simbahan maoy kinakaraang simbahan nga natukod sa Pilipinas. Kini ang naghupot sa labing karaang Kristiyanong relikyas sa Pilipinas, ang estatuwa sa Santo Niño.

[usba] Sinulog

Ang dakbayan sa Sugbo mao usab ang nagdumala sa popular nga Sinulog, usa ka kapistahan alang sa Santo Niño nga ipahigayon matag ikatulong Dominggo sa Enero. Ang Sinulog usa ka pasayaw nga ritwal nga gikan pa sa panahon nga wala pay mga Katsila sa Pilipinas. Ang mananayaw molakang kaduha paabante ug kausa paatras agad sa ritmo sa tambol. Ang lihok sama sa sulog sa sapa ug busa ang pagsayaw nahimong 'sinulog'. Ang sayaw orihinal nga gipahinungod alang sa mga anito.

Dihang miabot ang mga Katsila sa Pilipinas, gihatag ni Magellan kang Hara Amihan o Juana (asawa ni Raha Humabon) ang usa ka estatuwa sa Santo Niño isip gasa sa iyang pagpabunyag isip usa ka Kristiyano. Dihang nawala makadiyot ang mga Katsila, ang estatuwa sa Balaang Bata nahimong usa sa mga anito sa mga Sugboanon.

Sa pagbalik sa mga Katsila, gipabilin nila ang sinulog apan gilimitahan ang paggamit niini alang lamang sa Santo Niño.

Sa tinuig nga nga kapistahan sa Balaang Bata, ang basilika mahimong usa ka lawak-sayawanan human sa solemneng misa, dihang ang tanang deboto mohimo sa sinulog. Ang sayaw magpadayon sa prosesyon nga molibot sa dakbayan.

Sa tuig 1980 ang mga opisyales sa dakbayan sa Sugbo mihimo sa Sinulog nga tipik ug kabahin sa kapistahan sa Santo Niño.

[usba] Alampat ug kalingawan

Ang Dakbayan sa Sugbo mao ang gigikanan sa singer nga si Pilita Corrales ug Lou Dayoc (usa ka aktibong lokal nga promoter ug host). Bag-o pa lamang gayod, ang dakbayan nakatilaw og global nga atensiyon pinaagi sa mga pasilidad sa ABS-CBN. Usa sa mga residente sa dakbayan, ang 16 anyos nga si Kim Chiu, mao ang nakadaog sa labing dakong ganti sa Teen Edition sa Pinoy Big Brother. Lain pa usab si Raki Vega nga misikat usab pinaagi sa usa ka programa sa ABS-CBN ug karon endorser na sa mga Sugboanong produkto. Si Emmilie Cuizon nga taga Sugbo mao usab ang kinabag-ohang sakop sa SexBomb Girls, ang kinadak-an ug labing sikat nga pulos-babayeng pundok sa mangantahay sa Pilipinas.

Ang dakbayan may iyang kaugalingong orkestra, ang Peace Philharmonic Orchestra, nga natukod pinaagi sa paningkamot sa piyanistang si Sala Santamaria.

Ang dakbayan mao usay gigikanan sa mga lokal nga programa sa telebisyon sama sa Sabado na Gyud (ABS-CBN) ug Oi (GMA Network).

May tulo ka lokal nga estasyon sa telebisyon nga nagpakita og mga programa ug dokumentaryo nga alang sa mga residente sa dakbayan ug lalawigan sa Sugbo, ang Cebu Television Channel 28, Real Cebu Television (RCTV 36) ug ang Cebu Catholic Television Network (CCTV -- Channel 47).

[usba] Paugnat sa kusog

Ang dakbayan giilang abotanan sa lain-laing pundok sa paugnat sa kusog. Ang responsable sa pagdebelop og mga lokal nga talento mao ang Cebu City Sports Commission nga natukod niadtong tuig 2001. Ang CCSC moila og opisyal nga bahan alang sa matag dula. Ang matag tim gitawag nga Team Cebu City. Ang Philippine Sports Commission nagbutang og rehiyonal nga opisina sa Abellana National School/Cebu City Sports Center. Ang mga popular nga mga atleta gikan sa dakbayan sa Sugbo naglakip nila ni Richard Bitoon, Bowen Montecillo, Tito Sotto, ug Loriz Echavez.