- Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Wiki - Alemannische Wikipedia

Wiki

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Ä Wiki, au WikiWiki un WikiWeb gnennt, isch ä im World Wide Web verfygbari Sytesommlung, wue vun de Bnutzer nit nuer glese, sundern au online gändert werre konn. Wikis ähnle dämit Content Management Syschtem. De Nôme schtommt vun wikiwiki, däm hawaiianische Wort fyr "schnell". Wiä bi Hypetrtexte yblich, sin d einzelni Syte un Artikel vun nem Wiki duerch Querverweis (Links) mitänônder vobunde. Däzue gibts in de Regel ä Bearbitungsfunktion, wue ä Eingabefenschter öffne tuet, in dem de Text vum Artikel bearbeitet werre konn.

Mit de Änderbarkeit vun einzelne Syte duerch jeder wird ä ursprünglich un zuvor nit vowirklichti Idee vum World Wide Web realisiert. D Wiki-Software konn aber au in Intranets oder uf private Rechner ygsetzt werre.

Ä oft brôchter Ywond gegeyber Wikis bsteht in de Möglichkeit vum Vandalismus. Bi typischer Wiki-Software ischs Bnutzern jedoch möglich, vun Vandale durchgfyhrti Zerstörunge duerch de Ufruf vun unzerschtörte Fassunge vun de betroffeni Syte z behebe. Ä Untersuchung vum IBM Watson Research Center het ergebe, des des bie wikipedia.org durchschnittlich in winiger als 3 Minute gschieht.

Inhaltsverzeichnis

[ändere] Gschicht

Wikis sin als Wissensmanagement-Tool im Umfeld vun de "Entwurfsmuster"-Theoretiker nôch 'ra Idee usm Jôhr 1995 etnschtônde. S ärscht WikiWikiWeb isch vum US-amerikanische Software-Entwickler Ward Cunningham entwickelt worre. In dem Zeytroum sin ä Reih vun ähnlichi Konzepte entschtônde, wue jedoch kei vogliechbarer Erfolg bschieden gsi isch, biespielswies XEROX Sparrow (1996).

D vermutlich ärschte Adaption wum Wiki-Prinzips jensits vun Ward Cunninghams WikiWikiWeb ischs s CoWeb vum Hochschullehrer Mark Guzdial 1997 gsi.

S Konzept vun Wikis ähnelt dem, was sich de Tim Berners-Lee, de Erfinder vum World Wide Web, ca. 1990 ursprynglich unter selbigem vorgschtellt het. D Informatione sollte online vofygbar un sofort bearbeitbar si. In historischer Perspektiv bschriebt er des in sinem Buch "Weaving The Web" (dt. "Der Web Report", Kapitel 1)

[ändere] Wiki-Syntax

Um de Text lesbarer un gliedert zue gschtalte, gibt s meischt Zeichekombinatione, wue dem igschlossene Text ä Formatvorlag zuwiese. Diä so gnônnti Tags werre im Eingabefenschter on entsprechendr Schtell igegebe. In de Wikipedia beispielswies ergibt d Igab vun "ä ''kursivs'' Wort" d Usgabe "ä kursivss Wort".

D Gsômtheit vun denne Tags wird als Wiki-Syntax bzichnet und unterschiedet sich je nôch vowendeter Wiki-Software. Alli Dialekte ischs jedoch eige, des s sehr viel eifacher ufbout sin als s ansunschte im World Wide Web vowendete HTML. Diä Bschränkung uf s Wesentliche ermöglicht 'ra grosse Grupp vun Mensche, insbsonders au Computer-Laie, mit winig Lern- un Schriebufwand ôn denne Syschteme teylzhô.

[ändere] Bedeutendi Wikis

S zurzeyt weltgröschte Wiki isch d 2001 gründeti Wikipedia, ä freyi Enzyklopädy. S enthält yber 1,7 Millione Artikel, voteilt uf yber 200 Schprôche. Ebenfalls bkônnt ischs änglischschprîchig MeatballWiki, in däm unter ôndrem d Eigenarte un Gsetzmässigkeiten vun Online-Communitys diskutiert werre.

Im dütschsprachigen Roum bkannti Wikis sin s Dütsche-Software-Entwickler-Wiki (DseWiki), s LinuxWiki, s JuraWiki, de Reisefyhrer WikiTravel, d Wikipedia-Parodie Kamelopedia un d Sciencefiction-Datenbanke Memory Alpha (Star Trek) un Perrypedia (Perry Rhodan).

[ändere] Vernetzung vun de Wikis

Zuer Vernetzung vun Wikis dient InterWiki-Links Konzept. Vun de Wikipedia-Tourbus-Haltestelle us kônn ma ä virtuelli Busrundfahrt duerch vieli unterschiedlichi Wikis mache. Miteinônder "bnachbart" Wikis voknypft de wiki-node.


[ändere] Wiki-Software

Nebe derre vum Ward Cunningham in Perl gschriebene Ur-Wiki exischtiere mittlerwil zahlrichi Wiki-Engines in unterschiedliche Programmierschprôche, zue de bekônnteschte zähle MoinMoin, UseModWiki un diä vun de Wikipedia vowendeti Software MediaWiki. De Server oder d Grupp vun Server, wue Wiki-Hosting ôbiete, nennt ma au Wiki-Farm.


[ändere] Literatur

  • Bo Leuf & Ward Cunningham: The Wiki Way: Quick Collaboration on the Web, Addison-Wesley 2001, ISBN 0-201-71499-X
  • Christian Eigner, Helmut Leitner, Peter Nauser: Online-Communities, Weblogs und die soziale Rückeroberung des Netzes, Nausser & Nausser 2003, ISBN 3901402373
  • Erik Möller: Die heimliche Medienrevolution - Wie Weblogs, Wikis und freie Software die Welt verändern, Heise 2004, ISBN 3-936931-16-X
  • Anja Ebersbach, Markus Glaser und Richard Heigl: WikiTools. Kooperation im Web, Springer 2005, ISBN 3-540-22939-6
  • Christoph Lange (Hrsg.): Wikis und Blogs – Planen, Einrichten, Verwalten, Computer- und Literaturverlag 2006, ISBN 3-936546-44-4
  • Jérome Delacroix: Les wikis: espaces de l'intelligence collective, M2 Editions 2005, ISBN 2952051445
  • Dave Johnson: Blogs, wikis and feeds in action, Manninng 2005, ISBN 1932394494
  • Andreas Streiff: Wiki - Zusammenarbeit im Netz, BoD 2005, ISBN 3833426411

[ändere] Ekschterni Syte

Wiki-Engines, Wikis un Wiki-Farme:

Hintergrundinformatione:

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu