Rustenburg
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Rustenburg is 'n dorp teen die voet van die Magaliesberge in die Noordwes-provinsie van Suid-Afrika, 112 kilometer noord van Johannesburg, met sowat 115 000 inwoners. Dit is een van die snelste groeiende dorpe in die land, wat ook bekend staan vir sy aangename klimaat. Naby die dorp lê die twee grootste platinum-myne en ook die grootste platinum-raffinadery, Precious Metal Refiners (PMR), ter wêreld. PMR lewer sowat sewentig persent van die wêreldwye platinum-produksie op.
Rustenburg is in 1851 as 'n administratiewe sentrum vir die omliggende landelike gebied gestig. Die plaaslike landbou spits hom op sitrusvrugte, tabak, grondboontjies, sonneblomsaad, mielies, koring en veeteelt toe. Die plaaslike Nederduits-Gereformeerde Kerkgemeente is op 10 Februarie 1859 gestig. Die president van die Zuid-Afrikaansche Republiek (Transvaal), Paul Kruger, koop in 1863 Boekenhoutfontein, 'n plaas van vyf vierkante kilometer noord-wes van Rustenburg.
In Thlabane, 'n dorp buite Rustenburg, het sowat 1 000 Afrikaanstalige Tswanas hulle teen die middel van die 19de eeu met die ondersteuning van die Transvaalse Volksraad gevestig. Dit was mense wat al lank op plase gewoon en naas die taal ook die gebruike van Afrikaners aangeneem het. Weens 'n gebrek aan infrastruktuur - hulle kon geen Afrikaanse onderwys of kerk bywoon nie - het hierdie gemeenskap later weer Setswana en Engels as huistale gepraat.1
Onder die eerste inwoners van Rustenburg was ook setlaars van Indiese afkoms, waaronder die bekende Bhyat-gesin, wat 'n groot bydrae tot die geskiedenis van Rustenburg gelewer het. Ter ere van die Bhyats is een van die strate van Rustenburg hernoem tot Fatima Bhyatstraat. Fatima Bhyat en haar eggenoot Abubakr Ahmed Bhyat het 'n ysterware-winkel in die dorp besit, wat President Paul Kruger tydens die Vryheidsoorlog van toerusting op kredietbasis voorsien het. Hulle het later goud daarvoor ontvang.
Rustenburg met sy Royal Bafokeng-stadion (40 000 sitplekke) is as een van die gasheerstede van die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010 gekies.
Die vakansieoord Rustenburgkloof met rondawels, 'n kampeerplek en geriewe vir woonwaens lê sowat sewe kilometer van Rustenburg af.
[wysig] Bronne
- 1 Davey, L. & Van Rensburg, M.C.J. (1993): Afrikaans, sy ondergang in Thlabane. In: Tydskrif vir Letterkunde, 31(3): 25-40.
