Molén
Èn årtike di Wikipedia.
On molén ås grins, c' est la k' on va po moure li grin, et fé del farene.
L' ome ki tént l' molén, on l' lome li mônî.
Li saetchêye di grin k' on poite å molén po-z esse molowe, c' est li mônêye
Li ci ki l' aide, on l' lome: li tchesse-mônêye, u li groumet.
Dins l' molén, li grin va esse sipotchî inte deus meules, (des grossès pires), li cene do dzeu ki toûne (li corante), et l' cene do dzo ki n' bodje nén (li doirmante: c' est come s' ele doimreut).
Dinltins, les ptitès djins ki n' avént waire di tchamps, elle alént ramasser les påtes toumêyes so les steules, après k' on-z aveut fåtchî, a l' awousse: c' est çou k' on lome glener ubén mexhner. Ele poirtént leu mexhnêye (u leus gleneures) å mônî dins ene pitite malete. Eto, li mônî rçuveut des saetchêyes et des maltêyes.
Li molén esteut enondé pa ene grande rowe, metowe li long d' ene aiwe, u d' on bî fwait esprès. C' ere èn ome di mestî, on mnujhî u on tcherpetî, foirt capåbe, ki fjeut les rowes di molén.
Li mot "molén" a dné bråmint des nos d' plaeces el Walonreye.
Li mot "molén" a eto dné sacwants nos d' famile del Walonreye.
Po des linwincieusès racsegnes sol mot "molén", alez s' vey e splitchant motî.
Ådvins |
[candjî] Les moléns å grin del Walonreye
El Walonreye, cåzu tos les moléns alént a l' aiwe.
[candjî] Les dierins moléns a l' aiwe
Les dierins moléns å grins ki vont co el Walonreye, e 2006, c' est les cis d' Ferire, di Holindje, et d' Ôdegne.
Les moléns ki molèt co po vinde, leu farene lezî rvént deus côps pus tchire ki les molén indistriyels.
Il è dimère co onk à moûre à Djentine (Tchausse). Il a sièrvu (2005/2006)au toûrnaedje d'on film k' on î djôze è tchante è walon ! Mins, l' va-t-on polu vîre on djoû ?
[candjî] Lives so les moléns del Walonreye
- Jacky Adam, Des moulins et des hommes, Eole, 2001, ISBN 2-87186-042-4 (avou sacwants temnaedje e walon).
