Idje
Èn årtike di Wikipedia.
Idje (fr: Hierges; on prononce erîlêymint Îtch), c' est on pitit ban del Walonreye di France (Bote di Djivet), metou so les Hôteurs di Mouze, sol hintche erive, djusse astok del frontire bedje.
- Dimorant(e)s: 224 (diviè 2000) Idjwès, Idjwesses (F. Hiergeois).
- Sipotaedje: Les Crosses (avårla, on prononce les Crousses).
- Limero del posse: 08320
- Limeros diyalectolodjikes
- Ricwerances da Doppagne: G 6
- Ricwerances da Bruneau: Br 7
- Depårtumint des Årdenes
- Sitindêye: 405 ha
- Pont l' pus hôt: 121 metes
[candjî] Istwere
Idje fjheut pårteye d' ene baroneye di ût viyaedjes; et k' esteut tere di Lidje, disk' e 1774, la k' i fourit metou avou l' France.
Al moyinåde on î bastixha ene foite plaece, replaeceye pa on tchesta au 16inme sieke. Ci tchestea la fourit foitmint acsût e 1792.
C' est do viyaedje d' Idje ki vénreut Meluzene d' Idje (ossu lomêye Sibile di Lusignant), ki divna royinne di Djeruzalem. Li ledjinde dit k' ele sereut ene dischindante drieke del fêye Meluzene, k' åreut basti l' tchestea, di 365 finiesses, so ene nute. Si pere Manassé d' Idje, si fjha cnoxhe tins des Croejhlådes. Ele si maria avou Guy d' Lusignant, eyet fourit eto tchesturlinne di Samson (so l' aiwe di Samson, nén lon erî d' Nametche, di l' ôte costé d' Mouze), wice ki, dit-st on, ele prinda pårt al disfinse do tchestea. D' après des sourdants k' i gn a, elle åreut morou del pesse e 1190, divant Sint Djhan d' Ake; d' après ds ôtes sourdants, elle åreut morou e 1187, dins ses teres di Samson. Ele fourit eterêye e l' eglijhe di Nametche, wice k' on pout vey ene pire avou l' sicrijhaedje: «YCI REPOSE LES OSSEMENTS DE SYBILLE DE LVSIGNANT REINE DE YERVSALEM DECEDEE L' AN 1187» (chal ripoizèt les oxheas da Sibile di Lusignant royinne di Djeruzalem, moite l' an 1187).
[candjî] Nos di des plaeces d' Idje
- A vey avou des tchamps, des prés et des sårts:
- al Coûteure.
- Les ptits djårdinaedjes (la-minme: les ptits djardinâtches)
- a Aire des Tchamps.
- A vey avou des åbes et des bwès :
- A vey avou des aiwes :
- Les Goteas (la-minme: Gouteaus).
- a Mouze.
- å Ri (e F. La Joncquière).
- Les Vevîs (la-minme: les Vivîs).
- A vey avou des rotches :
- Li Trô Mitchå. (la-minme: Trô Mitchau).
- Li Trô del Håye (la-minme: Trô d' l' aye).
- A vey avou des dmorances et l' ovraedje des djins.
- å Tchestea Soret.
- a Tchestion (la-minme: Tchestiyon)
- Les Petrolîs.
- al Tchaplote.
- Les voyes et les rowes.
- å Hierdå (la-minme: au yerdau).
- Ôtès sacwès et målåjhminces :
