Brugse Mett'n
From Wikipedia
- Dit artikel es geschreevn in 't Brugs, en da zoe zôo moet'n bluuvn.
Inoud |
[bewerk'n] Inleidienge
In ’t vôorjoar van 1302 begost hèèl Vloanderen stilan in upstand te kommen tegen de Franse keunink Filips de Schone. Up 2 april kwâmen de Gense ambachten in upstand tegen de pôorters die moesten vluchten in ’t Gravenstèèn.
Begin meie was Willem van Gulik, klèènzeune van Gwijde van Dampierre, de Vlamse Graaf die nog oltid in Frankriek gevang’n zat, in Brugge angekomen wo dat ie em verènigde me Pieter de Coninck, anvoerder van de Brugse upstandeliengen. Ze trokken èèst no Siesele en Moale. Un groeptje oender leidinge van Jan Breidel en den tempelier Willem van Boenhem veroverde ’t kastèèl van Moale en slachtte ’t Franse garnizoen die do gelegerd was volledig af.
Da begost de Franse keunink ollemolle zwoar up zun eupen te werken en dorom liet ie in hèèl Frankriek iederèèn uproepen vo un leger te formeren oender leidinge van Robert van Artois. Oendertussen trokt de Franse landvoogd, Jacques de Châtillon, met un leger van 800 gepanserde ruters en 300 voetsoldoaten no Brugge. De Bruggeliengen kregen schrik en begosten met em t’ oenderandelen en kosten azo verkriegen dan de tegenstanders van de keunink de stad mochten verloaten.
[bewerk'n] Den 18ste meie 1302
In de vroege nuchtend van de 18ste meie 1302 droengen de déé die de dag dervôoren Brugge verloaten aan de stad were binnen. Ze werden doabie golpen deur de simptiesanten die achtergebleven woaren. Overoal in de stad werden de Franse en under medestanders angevollen en vermôord, dikwils bist dan ze nog in under bedde lagen. Wien da under striedkreet en wachtwoord ‘Schild en Vriend’ nie kost utspreken werd oeneroepelik de kele overgesneen. In totaal werden bina 1500 Franse en Leliaards (name voa de keuningsgezinde partieë) utgemôord. Jaccques de Châttillon kost mo zuste ut de stad oentsnappen.
Vo de Bruggeliengen was ’t dudelik da de Franse keunink un dergelike vernederienge nie oengestraft gieng loaten. Doarom brochten ôok ziender un leger up de bèèn, da angevuld met ridders en milities van andere dèlen van Vloanderen up 11 juli in de Guld'nspoornslag 't Franse leger versloeg.
[bewerk'n] De name Brugse Mett'n
De name Brugse Mett'n en ze mo in de 19ste êeuwe utgevoenden (noar analogieë van de ‘Sicilioanse Vespers’ os de Franse in 1282 in Palermo utgemoard geworden zien). De istorici van dien tied spraken van de ‘Goeie Vriedag’ van Brugge.
[bewerk'n] Schild en Vriend?
D'r is recentelik een andere theorie opgedookn voe 't wachtwôord "Schild en Vriend". Sommigte historici bewèrn dat de striedkrete eigentlik wos: 's Gilden vriend (vriend van de gilde).
