Dobermann
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
|
Dobermann là một giống chó có thể nuôi để giữ nhà, để canh gác hoặc làm chó nghiệp vụ. Tên gọi đầy đủ và chính xác của nó là Dobermann Pinscher (theo AKC American Kennel Club). Dobermann là một trong số ít những loại chó được đặt theo tên người (Louis Dobermann).
[sửa] Bề ngoài
Một con Dobermann cái có thể cao 61 cm và nặng khoảng từ 34 đến 36kg, trong khi con đực thì vào khoảng 66-68 cm và nặng 41kg.
Thông thường Dobermann có bộ ngực to khỏe, cơ thể săn chắc vạm vỡ. Nhưng theo xu hướng hiện nay thì người ta ưa chuộng Dobermann gầy và thon thả hơn. Tuy vậy, những con Dobermann to khỏe vẫn được một số người thích chọn.
[sửa] Màu sắc
Khi nhắc đến Dobermann, đa số mọi người nghĩ đến một con Dobermann màu đen với các viền nâu vàng. Thực tế, Dobermann có 2 gene màu khác nhau (giả sử gene A và B) tương tác để có thể tạo ra 4 loại kiểu hình về màu sắc khác nhau. Con Dobermann với màu truyền thống đen hoặc đen và vàng là do chúng mang allele trội của cả hai gene (A - B -). Một loại biến chủng thường thấy ở Dobermann có bộ lông màu đỏ hay đỏ và vàng là do chúng đồng hợp lặn về 1 gene (vd. A - bb). Đó là cách gọi ở Mỹ còn ở các nơi khác, những con Dobermann như vậy được gọi là màu nâu vì bộ lông phủ tòan màu nâu đỏ sẫm với những viền vàng.
Tuy nhiên, đối với những con Dobermann đồng hợp lặn ở gene màu kia (aa B-) thì có màu lông xanh xám. Một con Dobermann có tổ hợp gene đồng hợp lặn ở cả hai gene (aa bb), rất hiếm gặp trong tự nhiên, thì có màu vàng sáng và được gọi với cái tên là "isabella".
Trong thập niên 1970, một con Dobermann có màu thứ năm, một màu trắng hoàn toàn đã được sinh ra và từ đó di truyền màu lông này cho các thế hệ con cháu của nó. Quá trình nội phối nghiêm ngặt này diễn ra trong một vài thế hệ, theo phương thức mà các nhà chọn giống gọi là "cố định" đột biến, sau đó đã được tung ra thị trường. Những con Dobermann có màu lông như vậy đã mang một đột biến di truyền mới, tác nhân ngăn cản quá trình tổng hợp sắc tố, bất kể nó mang kiểu gene gì trong 2 gene màu nói trên (gene A và B). Thực ra, đó là những con chó mắc bệnh bạch tạng. Mặc dù nhiều chủ nhân của những con chó Dobermann trắng thì thấy màu lông trắng khá đẹp, nhưng cũng như các con vật bị bệnh bạch tạng khác, chúng mang nguy cơ tiềm ẩn mắc bệnh ung thư và một số bệnh khác. Những con bạch tạng này cần tránh tối đa tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Vì nguy cơ mắc bệnh và chết sớm của những con Dobermann trắng này hầu như là chắc chắn nên ngày càng có nhiều người kêu gọi ngừng ngay việc chọn giống và thương mại những con bệnh bạch tạng, đó là một hành vi đối xử độc ác của con người đối với vật nuôi. Một vài quốc gia đã ban hành luật cấm việc chọn giống nhằm mục đích tạo ra những con Dobermann trắng, nhưng cho phép những nhà chọn giống có thể nuôi dưỡng những con Dobermann này nếu không để việc nội phối tạo ra các thế hệ bạch tạng tiếp theo.
[sửa] Đuôi
Nhìều người ngạc nhiên khi thấy những con Dobermann với đuôi rất ngắn. Thực tế đuôi của Dobermann thường dài hơn những giống chó khác. Nhưng thông thường, đuôi của Dobermann được cắt vài ngày sau khi được sinh ra. Lý do của việc này là Dobermann với đuôi ngắn (gần như cụt) là một điển hình về Doberman, đặc điểm này gắn liền với Doberman, do người tạo ra giống chó này là ông Louis Dobermann đã mường tượng ra chúng như vậy. Đặc điểm này còn làm cho Dobermann trông ngầu và dữ dằn hơn.
Lý do khác là vấn đề công việc khi Dobermann làm nhiệm vụ của chó cảnh sát là bắt cướp. Kể tấn công có thể dễ dàng nắm đuôi Dobermann và điều đó trở thành một điểm yếu. Còn lý do khác nữa là đuôi Dobermann dễ bị gãy nếu để bình thưuờng, một khi đã gãy thì rất khó chữa và sẽ gây đau đớn cho Doberman.
Tuy vậy, vẫn có một số ít người muốn Dobermann với cái đuôi nguyên vẹn. Thường thì họ phải đặt vấn đề này với người bán sớm vì chuyện cắt đuôi Dobermann phải được tiến hành sớm sau khi vừa sinh ra.
[sửa] Tai
Chuyện Dobermann cần phải được cắt tai để có một đôi tai dựng đứng trong khoảng 7 đến 9 tuần đầu từ lúc mới sinh là không chính xác, chuyện này có thể để đến 6 tháng hoặc 1 năm cũng được. Nhiều người tỏ ra không thích chuyện cắt tai Dobermann vì họ nghĩ rằng điều đó làm Dobermann rất đau đớn.
Từ trước đến nay vẫn chưa ai đem Dobermann được cắt tai và Dobermann để tai tự nhiên ra so sánh, nhưng người ta vẫn tin rằng Dobermann được cắt tai có thể tránh được những vấn đề về tai như nhiễm trùng cao hơn.
[sửa] Tính khí
Vì Dobermann thường được dùng làm chó bảo vệ, và thường rất hung dữ trong các bộ phim có sự xuất hiện của nó nên nhiều người rất e ngại Doberman. Nhưng thực ra Dobermann rất đáng yêu và thông minh. Mặc dù tính khí đôi lúc hơi thất thường, nhưng Dobermann rất hiếm tấn công con người, trừ trường hợp nó cảm thấy có điều gì nguy hiểm đang xảy ra với chủ hoặc gia đình nó.
[sửa] Thể chất
Một con Dobermann sức khỏe tốt có thể sống được 12 năm, đa số thường chết trong khoảng từ 11 đến 13 năm. Các bệnh thường gặp ở Dobermann là vấn đề tim mạch, chứng von Willebrands, sự giảm hoạt động tuyến giáp, ung thư và chứng rụng lông đối với Dobermann xanh và nâu.
[sửa] Lịch sử
Dobermann được ra đời năm khoảng năm 1890 tại Đức bởi Louis Dobermann. Ông ta làm nghề thu thuế và với công việc như vậy, ông cần một loại chó bảo vệ và vì thế ông đã gây giống tạo nên Doberman. Trong suy nghĩ của mình, ông ta cho đó là một loại chó có sự kết hợp hoàn hảo về sức mạnh, lòng trung thành, trí thông minh và sự dữ dằn.
Mọi người tin rằng Dobermann là sự kết hợp của giống Pinscher, Rottweiler, Thuringian Shepherd, Greyhound đen, Great Dane, Weimaraner, German Shorthaired Pointer và chó becgiê (German Shepherd). Tỷ lệ kết hợp như thế nào, cho đến nay, vẫn chưa chắc chắn, nhưng giới chuyên môn vẫn tin rằng ít nhất Dobermann có mang dòng máu của 4 trong số các loại kể trên. Và người ta tin rằng, Dobermann mang gene của chó becgiê rất lớn.
[sửa] Doberman ở Việt Nam
Ở Việt Nam chưa có một con Doberman tai dựng nào vì chưa có người đủ chuyên môn để làm chuyện đó. Chỉ có trường hợp xén bới để tai Doberman nhỏ và trông gọn hơn. Và Dobeman ở VN bị hiện tượng trùng huyết do giống ít nên không được khỏe mạnh, xương không cứng cáp. Doberman tương đối hiếm, khi đến khu vực bán chó lớn nhất Sài Gòn ở đường Lê Hồng Phong thật khó tìm thấy Doberman, trong khi chó đốm, Rottweiler, Becgiê, Phú Quốc... lúc nào cũng có.
