Debian

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Debian, do Dự án Debian xây dựng, là bản phân phối phần mềm tự do được phát triển từ sự cộng tác của các tình nguyện viên trên khắp thế giới. Kể từ lúc bắt đầu đến nay, hệ thống chính thức phát hành dưới tên gọi Debian GNU/Linux được xây dựng dựa trên nhân Linux với nhiều công cụ cơ bản của hệ điều hành lấy từ dự án GNU.

Debian có tiếng về mối kết gắn chặt chẽ với triết lí Unix và phần mềm tự do. Nó cũng có tiếng về sự phong phú cho các chọn lựa: phiên bản phát hành hiện tại có hơn 15.490 gói phần mềm cho 11 kiến trúc máy tính, từ kiến trúc ARM thường gặp ở các hệ thống nhúng và kiến trúc mainframe s390 của IBM cho đến các kiến trúc thường gặp trên máy tính cá nhân hiện đại như x86 và PowerPC.

Dự án này tự miêu tả mình là tạo "hệ điều hành phổ quát" và phát triển hỗ trợ các nhân khác, gồm có nhân của GNU Hurd, NetBSD và FreeBSD. Các phiên bản này hiện chưa được phát hành chính thức, vì vậy hiện tại Debian chỉ là bản phân phối GNU/Linux. (Nỗ lực này cũng bị tranh cãi giữa các nhà phát triển của hai hệ thống BSD bên trên, vì họ không coi nhân của hệ điều hành của họ là độc lập với không gian của các chương trình ứng dụng - userland.)

Debian cũng nổi tiếng với hệ thống quản lí gói của nó, mà cụ thể APT (công cụ quản lí gói cao cấp, Advanced Packaging Tool), chính sách nghiêm ngặt đối với chất lượng các gói và bản phát hành, cũng như tiến trình phát triển và kiểm tra mở. Cách thức làm việc này đã giúp cho việc nâng cấp giữa các bản phát hành được dễ dàng mà không cần khởi động lại máy và việc cài đặt hay gỡ bỏ các gói phần mềm cũng dễ dàng.

Debian được hỗ trợ nhờ các khoản quyên góp thông qua tổ chức Phần mềm quan tâm công cộng (Software in the Public Interest), một tổ chức bảo trợ phi lợi nhuận cho các dự án phần mềm tự do.

[sửa] Lịch sử

Debian được thành lập vào năm 1993 bởi Ian Murdock khi còn là sinh viên tại Đại học Purdue. Ian Murdock viết Tuyên ngôn Debian kêu gọi xây dựng một bản phân phối Linux được quản lí theo phong cách mở, trong tinh thần của Linux và GNU. Tên "Debian" được Ian Murdock đặt ra bằng cách kết hợp tên của bạn gái lúc bấy giờ (bây giờ là vợ) của anh ta là Debra với tên của chính anh ta Ian. Debian được phát âm là /dɛbˈiːjən/.

[sửa] Các bản phát hành

Phiên bản được phát hành mới nhất của Debian được gọi là stable (ổn định). Tên mã (code name) của các bản Debian được lấy từ tên của các nhân vật trong phim Toy Story:

etch, chưa xác định ngày phát hành
3.1 -- sarge, 6/6/2005
3.0 -- woody, 19/7/2002
2.2 -- potato, 15/8/2000
2.1 -- slink, 9/3/1999
2.0 -- hamm, 24/7/1998
1.3 -- bo, 2/6/1997
1.2 -- rex, 12/12/1996
1.1 -- buzz, 17/6/1996

[sửa] Các bản trong chế độ bảo trì

Debian luôn luôn có ít nhất 3 bản trong chế độ bảo trì tích cực, gọi là "stable", "testing" và "unstable".

stable (ổn định): Đây là bản được phát hành chính thức mới nhất của Debian, được xem là bản ổn định và dùng cho môi trường sản xuất.

testing (thử nghiệm): Bản này chứa các gói chưa được chấp nhận vào "stable" nhưng đang được xếp hàng để vào đó. Ưu điểm của bản này là nó có các phiên bản phần mềm gần đây, khuyết điểm chính là nó chưa được kiểm tra hoàn toàn và không được nhóm an ninh của Debian hỗ trợ.

unstable (không ổn định): Đây là nơi việc phát triển Debian tích cực diễn ra. Thông thường bản này được các nhà phát triển hoặc những người muốn dùng phần mềm mới nhất sử dụng.