Aile içi şiddet
Vikipedi, özgür ansiklopedi
|
İstismar ile ilgili maddeler |
| Türüne göre |
|
Genel kavramlar Fiziksel istismar Psikolojik istismar Cinsel istismar |
| Kurbana göre |
|
Çocuk istismarı / Aile içi şiddet |
| Suçluya göre |
|
Polis şiddeti |
| İlgili |
|
Ağır bedensel ceza |
Aile içi şiddet , bir aile üyesinin; diğer üyesi veya eski üyesine karşı fiziksel ya da psikolojik olarak hükmetme ya da zarar vermesidir.
Fiziksel istismar ve çocuk istismarı; aile içi şiddetinin de bir parçası olabilir. Ancak çocuklara karşı yapılan şiddet eylemleri, çocuk istismarı altında incelenir. Her ne kadar göz ardı edilse de; fiziksel ve cinsel şiddet istismarlarının %90'ı aile bireyleri tarafından yapılmaktadır.[1]
Yurt dışında; ve Türkiye'de Aile içi şiddet'e bakış açısı oldukça değişiktir. Bir çok toplum ve dini inanışlar arasında da farklılıklar bulunmaktadır.
Konu başlıkları |
[değiştir] Diğer ülkelerdeki aile içi şiddet'e karşı tutum
Amerika Birleşik Devletleri'nde aile içi şiddet'de mağdur %35 oranında erkektir; ancak büyük bir çoğunluğu eşikayette bulunmazlar. [2] İngiltere'de ise bu rakkam %16.6 civarındadır.[3] Amerika'da mahkemeye intikal etmiş şiddet eylemlerin %95'i kadınlara karşıdır.[4]
Bir çok modern toplumda; aile içi şiddet fiziksel seviyede ise kriminal bir suç olarak değerlendirilir. Ekonomiksel, duygusal, zihinsel, sosyal ve ruhani baskıların karşılğı olarak da yüksek tazminat bedelleri ödemeye mahkum edilirler.
1992'de Avrupa Birliği'nde yapılan araştırmaya göre; her 4 katından 1'i hayatları süresince en az bir kez aile içi şiddetle karşılaştığını söylemiştir.
[değiştir] Türkiye'de aile içi şiddet'e karşı tutum
Avrupa Birliği standartlarına göre her 7500 kadına bir sığınma evi kurulması mecbur tutulmuşken; Türkiye'de toplam dokuz kadın sığınma evi vardır. Bu da ortalama 3 milyon kadına bir sığınma evinin düştüğünü gösterir. SODEV araştırmasına göre; mevcut sığınma evleri de güç koşullar altında çalışmaktadır. Belediyeler ise; açılan bir çok sığınma evini kapatmıştır.[5]
Bu vesile ile Türk Kadınlar Birliği, Türk Anneler Derneği, Çağdaş Eğitim Vakfı, AÇEV, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği, Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı, Türkiye Aile Sağlığı ve Planlama Vakfı, Roteryenler, Lions ve Soroptimistler gibi dernekler kendi özverileriyle Türkiye'de mağdur kadınlara yardım etmeye çalışmaktadır.
T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu'nun 1995'de yaptığı araştırma doğrultunda; aile içi şiddete uğrayanların %80'i yapacak fazla bir şey olmayacağına inanır. İlkkaracan'ın 2000 yılında yaptığı araştırmaya göre de; Türkiye'nin doğu ve güneydoğu'sunda kadınların %50.8'sinin rızaları olmadan evlendirildiğini söylemiştir.[6]
[değiştir] 4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun
14 Ocak 1998 tarihinde kabul edilen 4320 sayılı kanun aile içi şiddete karşı ülkemizde aile şiddeti mağdurları için yazılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk 75 yılında ise benzeri bir kanun varolmamıştır, mevcut olan kanun da aile şiddeti mağdurları tarafından genelde bilinmemektedir.
Bu kanuna göre; aile şiddetinde mağdur olanın Cumhuriyet Başsavcılığına bildirmesi ve Sulh Hukuk Hakimi'nin kabulu doğrultusunda kusurlu eş hakkında kanunumuza göre sırasıyla şu işlemlere başvurulur:
- Diğer eşe veya çocuklara veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerine karşı şiddete veya korkuya yönelik davranışlarda bulunmaması,
- Müşterek evden uzaklaştırılarak bu evin diğer eşe ve varsa çocuklara tahsisi ile diğer eş ve çocukların oturmakta olduğu eve veya iş yerlerine yaklaşmaması,
- Diğer eşin, çocukların veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerinin eşyalarına zarar vermemesi,
- Diğer eşi, çocukları veya aynı çatı altında yaşan aile bireylerini iletişim vasıtalarıyla rahatsız etmemesi,
- Varsa silah ve benzeri araçlarını zabıtaya teslim etmesi,
- Alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanılmış olarak ortak konuta gelmemesi veya ortak konutta bu maddeleri kullanmaması.[7]
Aile içi şiddeti mağduru 6 ay daha eşiyle beraber yaşaması önerilir, ve bu 6 içerisinde durum değişmezse tutuklanacağı eşine iletilir.
Ancak; eşin şiddeti tekrarlaması halinde, mağdur tekrar Cumhuriyet Başsavcılığı'na başvurur; ve Sulh Ceza Mahkemesi'nce kamu davası açılır. Bu durumda da eş 3 ila 6 ay arasında hapis cezası ile cezalandırılır, 3005 sayılı Meşhut Suçların Muhakeme Usulü Kanunu'na göre de; çoğu zaman bu suç para cezasına çevirilir.
İstanbul Barosu Kadın Hakları Uygulama Merkezi; mevcut kadınların aile içi şiddeti mağdurlarını korumadığını; aksine ölümlerine sebebiyet verecek şekilde uluslarası standartlardan uzak olduğunu iletmiş; bir çok kez kanunun geliştirilmesi ve değişmesi için başvurularda bulunmuştur.[8]
Benzeri girişimlerde bulunan İzmir Barosu Kadın Hakları Danışma ve Uygulama Merkezi ise; baro tarafından kapatılmıştır.[9]
Avrupa Birliği ile uyum süreci içerisinde; Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu yardımı ile aile içi şiddeti hakkında niteliksel ve niceliksel araştırmalar yapılacaktır ve Ulusal Eylem Planı geliştirilecektir. Bu proje; Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ile yapılacak ve Kasım 2006'da başlaması öngörülmektedir. 4320 sayılı kanun ile sonuçlanan son Başbakanlık araştırması 1995 yılında yapılmıştır.[10]
[değiştir] Aile içi şiddet şekilleri
Aile içi şiddeti 4 ana başlık altında toplayabiliriz.
[değiştir] Fiziksel şiddet
- Direk fiziksel temas; istenilmeyen fiziksel kontaktan, tecavüze ve öldürmeye kadar yapılan şiddet eylemleri.
- Direk olmayan fiziksel temas; eşyaların yokedilmesi, bir eşyanın mağdur olan kişiye bir eşya fırlatması, hayvanlarına zarar verme.
- Aile içi ensest ilişkide bulunulması.
[değiştir] Zihinsel/Duygusal şiddet
- Mağdurun kendisine, veyahutta çocuklarına karşı ölüm ya da zarar verme tehdidinde bulunulması.
- Mağdura küfredilmesi, tehdit edilmesi, aşağılanması, ve küçük düşürülmesi.
- Sözlü olmayan tehditler, mimikler, ima edilmeler, ve vüdutsal göstergeler.
[değiştir] Ekonomiksel/Sosyal kötüye kullanma
- Mağudurun maddi varlığını kontrol edilmesi, mağdurun arkadaşlarını ve akrabalarını görmesini engellemesi, aktif olarak mağdurun sosyal ilişkilerini kontrol etmesi ve sosyal yaşamdan mağduru izole etmesi.
[değiştir] Ruhani kötüye kullanma
- Mağdurun dini inanışı ve davranışı hakkında baskı uygulanması.
- Mağdurun dini toplantılarına katılmasını engelleme ya katılmaya zorlanması.
- Mağdurun dini ile dalga geçme.
[değiştir] Aile içi şiddetin sebepleri
Aile içi şiddet, başlıca üç başlık altında incelenir. Sosyal, Psikolojik ve Biyolojik olarak da incelenebilecek bu kategoriler; tam açıklaması ile Fakirlik (Sosyal), Güç ve Kontrol isteği(Psikolojik), ve Biyolojik (Alkol ve Uyuşturucu) başlıklarında incelenebilir.
[değiştir] Fakirlik
- Ekonomiksel güçlük çeken ailelerde, diğer ailelere nazaran çok daha fazla aile içi şiddeti gerçekleşmektedir.
- Fakirliğin getirdiği sosyoekonomik sorunlar doğrultusunda; birey tepkisini ailesine karşı göstermektedir.
[değiştir] Güç ve Kontrol
- Toplumsal bakış açısı doğrultusunda, erkeğin egemen olmasını öngören toplumların alışkanlıklarında ve geleneklerinde kadınlar mağdur durumdadır. Bunun dini ve kültürel boyutları da mevcuttur; ancak erkeğin aile reisi görevini üstlenmesi ve bunu hor görmesidir.
- Aile içerisinde her bireyin eşit görevlere dağılmaması ve güç sahibi olanların mantıksal olarak bunu kaldıramaması.[11]
[değiştir] Alkol ve Uyuşturucu
- Uluslarası araştırmalar doğrultusunda; alkolik ve uyuşturucu bağımlısı olan bireylerin %25'e yakını aile içinde şiddet uygulamaktadır.[12]
- Bazı kurumlar tüm kötü alışkanlıkları (kumar vb.) bu kategori içerisine ekler.
