ท้าวศรีสุดาจันทร์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ท้าวศรีสุดาจันทร์ สตรีที่เมื่อถูกเอ่ยชื่อขึ้นมามักไม่สู้นักในแง่ของการรับรู้ของคนไทย เพราะฆ่าลูก ฆ่าพระสวามีตัวเองแล้วให้ชู้ขึ้นครองราชย์แทน
ท้าวศรีสุดาจันทร์ ไม่ใช่เป็นชื่อบุคคล แต่เป็นชื่อตำแหน่ง ของมเหสี 1 ใน 4 องค์ของกษัตริย์อยุธยาในสมัยนั้น โดยตำแหน่ง ท้าวศรีสุดาจันทร์ นั้นเป็นตำแหน่งของหญิงที่เป็นมหเสีที่มีเชื้อสายราชวงศ์อู่ทอง หรือละโว้ - อโยธา การที่ท้าวศรีสุดาจันทร์ทำเช่นนี้ หากวิเคราะห์และตีความแล้ว อาจเป็นไปได้ว่านางมีเจตจำนงทางการเมือง 2 ประการ คือ 1. ฟื้นฟูราชวงศ์อู่ทองให้กลับมามีอำนาจดังเคย (ราชวงศ์อู่ทองล่มสลายไปเพราะการเข้ามาแทนที่ของราชวงศ์สุพรรณภูมิ) 2. สืบทอดเจตนารมณ์ของสมเด็จพระไชยราชาธิราชที่ให้อยุธยาเป็นศูนย์กลางอำนาจในการปกครอง
หลังจากที่ท้าวศรีสุดาจันทร์ได้กระทำการปลงพระชนม์สมเด็จพระไชยราชาธิราชกับพระยอดฟ้าแล้ว จึงให้ขุนวรวงศาธิราชขึ้นครองราชย์แทน (ตรงนี้ จึงทำให้สันนิษฐานได้ว่า ขุนวรวงศาธิราช อาจเป็นไปได้ว่าเป็นผู้มีเชื้อสายราชวงศ์อู่ทองด้วยเช่นกัน) แต่ครองราชย์ได้เพียงแค่ ๔๒ วัน ก็ถูกรัฐประหารด้วยกลุ่มขุนนางเก่าและพระญาติวงศ์ในเชื้อสายราชวงศ์สุพรรณภูมิและราชวงศ์สุโขทัย ท้าวศรีสุดาจันทร์จึงถูกประหารชีวิตพร้อมกับขุนวรวงศาธิราช
ท้าวศรีสุดาจันทร์ ถูกเรียกว่า " แม่หยัว " หรือ " แม่ยั่ว " คำ ๆ นี้เพี้ยนมาจาก " แม่อยู่หัว " นั่นเอง จึงเชื่อว่าท้าวศรีสุดาจันทร์น่าจะเป็นถึงพระสนมเอกในสมเด็จพระไชยราชาธิราช เพราะนางมีโอรสถึง 2 องค์ คือ พระแก้วฟ้า กับ พระศรีศิลป์ อีกทั้งสมเด็จพระไชยราชาธิราชได้แต่งตั้งนางให้เป็นผู้สำเร็จราชการในพระแก้วฟ้าคู่กับพระเฑียรราชาด้วย
