From Wikipedia
[edit] 25. svibnja - 25. maj
25. svibnja (25.5.) je 145. dan godine po gregorijanskom kalendaru (146. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 220 dana.
[edit] Događaji
- 1787. - Pod predsedništvom Džordža Vašingtona, u Filadelfiji je počela s radom ustavna konvencija s ciljem donošenja Ustava SAD.
- 1810. - U Rio de la Plati u Argentini počela pobuna protiv španskog kolonijalnog režima, a vlast je preuzela privremena vlada. Taj dan se proslavlja kao Dan nezavisnosti Argentine, mada je nezavisnost formalno proglašena u julu 1816.
- 1840. - U Srbiji uveden javni poštanski saobraćaj otvaranjem prve pošte u Beogradu, u zgradi na Kalemegdanu.
- 1895. - Britanski pisac Oskar Vajld osuđen na dve godine robije zbog homoseksualizma.
- 1911. - Predsednik Meksika Porfirio Dijas podneo je ostavku posle pobede revolucionarnih snaga nad trupama vlade u građanskom ratu.
- 1915. - Prvi svetski rat: Završena bitka za grad Ipr u u kojoj je bilo 105.000 poginulih i ranjenih, a tokom koje su Nemci prvi put upotrebili otrovni gas koji je po tom gradu dobio naziv iperit.
- 1923. - Velika Britanija priznala nezavisnost Transjordanije pod emirom Abdulahom. Istog dana 1946. novim sporazumom je priznat suverenitet te bliskoistočne države nazvane Jordan sa Abdulahom kao kraljem.
- 1929. - U Narodnom pozorištu u Beogradu izvedena je premijera „Gospođe ministarke“ Branislava Nušića. Reditelj je bio Vitomir Bogić, a scenograf Ananije Verbicki. Naslovnu ulogu tumačila je Žanka Stokić, kojoj je Nušić unapred namenio ulogu.
- 1944. - Drugi svetski rat: Nemci su počeli vazdušni desant na Drvar gde je bio smešten Vrhovni štab NOVJ.
- 1960. - Tokom kinesko-nepalskih prepirki oko granice na Mont Everestu, Kinezi su stigli na severnu stranu vrha i postavili kinesku zastavu i bistu Mao Cedunga.
- 1961. - Britanski advokat Piter Benenson osnovao u Londonu organizaciju za ljudska prava Amnesti internešenel.
- 1963. - Samit afričkih država u Adis Abebi je okončan sporazumom o osnivanju Organizacije afričkog jedinstva.
- 1969. - U Sudanu je državnim udarom vlast preuzeo pukovnik Džafar Mohamed al-Nimeiri.
- 1973. - Mike Oldfield objavljuje svoj prvi album Tubular Bells kojim postavlja nove standarde u muzici.
- 1979. - Odmah nakon poletanja sa čikaškog aerodroma, srušio se američki avion "DC-10" pošto mu je prethodno otpao jedan motor. Poginulo je svih 273 puttnika i članova posade.
- 1983. - U požarima koji su zahvatili tri broda na reci Nil u južnom Egiptu poginulo je više od 300 ljudi.
- 1991. - Završena je dvodnevna akcija tokom koje su Izraelci „vazdušnim mostom“ prebacili 15.000 etiopskih Jevreja iz Adis Abebe u Izrael.
- 1992. - Oskar Luiđi Skalfaro postao predsednik Italije.
- 1993. - Savet bezbednosti UN usvojio je rezoluciju 827 o osnivanju Međunarodnog suda za ratne zločine počinjene na tlu bivše Jugoslavije sa sedištem u Hagu.
- 1994. - Ruski književnik Aleksandar Solženjicin vratio se u Rusiju nakon 20 godina izgnanstva.
- 1995. -
- Avijacija NATO-a, u ratu u BiH, bombardovala je skladište municije bosanskih Srba kod Pala. Srbi su odgovorili uzimanjem za taoce 377 pripadnika mirovnih snaga UN.
- Masakr na Kapiji: U eksploziji granate na centralnom trgu u Tuzli 71 osoba je poginula, a 108 ranjeno.
- 1996. - Bivši bugarski car Simeon II vratio se u zemlju nakon 50-ogodišnjeg egzila.
- 1997. - Vojnim udarom zbačena je civilna vlada u Sijera Leoneu, a predsednik Ahmad Tedžan Kabah prinuđen je da napusti zemlju.
- 2001. -
- Deset godina nakon raspada SFR Jugoslavije, predstavnici novonastalih država parafirali su u Beču Sporazum o podeli imovine bivše zajedničke zemlje.
- Amerikanac Erik Vajhenmajer prva je slepa osoba koja je osvojila Mont Everst, na koji se popeo zajedno sa Šermanom Bulom, 64-godišnjim lekarom, koji je tako postao najstarija osoba koja je osvojila ovaj vrh.
- 2002. - U padu aviona kineske avio kompanije „Čajna erlajns“ u more u tajvanskom zalivu, poginulo je 225 putnika i članova posade.
- 2004. - Šef UNMIK-a Hari Holkeri podneo je ostavku iz zdravstvenih razloga, tri meseca pre isteka mandata.
[edit] Rođenja
- 1803. - Ralf Valdo Emerson, američki pesnik, esejist i duhovni vođa transcendentalista.
- 1856. - Franše Depere, francuski maršal.
- 1865 - Pieter Zeeman, holandski fizičar
- 1879. - Vilijam Maksvel, lord Biverbruk, britanski političar i novinski magnat.
- 1889. - Igor Sikorski, ruski konstruktor aviona i helikoptera. (†1972).
- 1892. - Josip Broz Tito, predsednik SFR Jugoslavije. (†1980).
- 1920 - Jasper Ridley, britanski književnik
- 1922. - Enriko Berlinguer, lider italijanskih komunista.
- 1941 - Vladimir Voronin, moldavski političar i državnik
- 1948 - Brian Eno, britanski muzičar
- 1952 - Petar Stojanov, bugarski političar i državnik
- 1976 - Stefan Holm, švedski atletičar
- 1681. - Pedro Calderón de la Barca, španjolski književnik (* 1600.)
- 1862. - Johann Nestroy, austrijski komediograf i glumac
- 1910. - Robert Koch, njemački bakteriolog (* 1843.)
- 1972. - Asta Nielsen, danska filmska i kazališna glumica (* 1882.)
- 1974. - Gabrijel Jurkić, bosanski slikar - impresionist
- 1995. - Krešimir Ćosić, hrvatski košarkaš i trener
- 2000. - Fransis Lederer, češki pozorišni i filmski glumac.
- 2001. - Alberto Korda, kubanski fotograf.
[edit] Blagdani/Praznici
