Wing Chun
Z Wikipedii
Wing Chun ( Wing Tsun Kuen, Ving Tsun Kuen) jest to jeden z najbardziej popularnych stylów kung-fu na świecie (ponad 60 krajów, ponad 1,3 mln adeptów). Rozwijany obecnie w wielu szkołach na całym świecie.
Style pochodne od Wing Chun: Wing Tsun ( Leung Ting ),Ving Tsun ( Wong Shun Leung ), lub Yongchun ( dialekt Mandaryński ). Spotyka się też inne pisownie nazwy stylu. Różnice w nazewnictwie wynikają przeważnie z różnych przekazów. Mistrz Yip Man nauczał w Hongkongu tysiące osób, tylko ok. 5 osób skończyło pod jego okiem cały system. Istnieje wiele szkół które nie mają prawie nic wspólnego ze stylem nauczanym w Hongkongu dlatego czystość przekazu i bezpośredni kontakt z chińskim nauczycielem są wyznacznikiem jakości szkoły.
Spis treści |
[edytuj] Historia
[edytuj] Początki
Początki stylu i jego pochodzenie nie są dokładnie znane. Tradycja podaje, że w drugiej połowie XVII w. albo na początku wieku XVIII grupa mistrzów z klasztoru Shaolin opracowywała styl, który miał być skuteczny w walce z Mandżurami i łatwy do nauki w krótkim czasie. Jednak zanim zakończono pracę, mandżurscy najeźdźcy spalili klasztor. Uratowało się jedynie pięcioro mnichów, a wśród nich mniszka Ng Mui, która dopracowała podstawy tego stylu (jak wiele innych legend o początkach stylów, także i ta mówi, że dzieło Ng Mui uzyskało swój końcowy kształt w niezwykły sposób: z inspiracji walką żurawia z lisem lub podczas snu). Mniszka przekazała swą wiedzę świeckiej uczennicy Yim Wing Chun, której mąż nadał stylowi nazwę. Tak więc, choć słowa "wing chun" po chińsku znaczą "piękna wiosna", nazwa stylu pochodzi nie od pory roku, lecz od imienia legendarnej mistrzyni.
Do połowy XIX wieku styl Wing Chun rozwijał się wyłącznie w rodach mieszkających w południowochińskiej prowincji Guangdong (Kuantung), w miastach Foshan, Guangzhou (Kanton) i Hongkong. Początkowo styl był walką bez broni, później wzbogacono go o walkę parą noży motylkowych, a ludzie używający do kierowania łodzią długiego kija opracowali technikę walki tym narzędziem. Rozwinięto również metody treningowe, w tym specyficzne ćwiczenia na drewnianym manekinie.
[edytuj] Przekaz: Leung Jan - Chan Wah Shun - Yip Man
Pierwszą historyczną postacią z tego stylu był Leung Jan - lekarz i aptekarz z miasta Foshan. Historyczne początki stylu datują się ok. roku 1850. Najlepszymi uczniami Leung Jana byli jego synowie: Leung Bik i Leung Cheun oraz Chan Wah Shun. Po śmierci Leung Jana Chan Wah Shun został spadkobiercą stylu. Zmarł około roku 1905 na skutek wylewu krwi do mózgu. Salą gdzie treningi prowadził Chan Wah Shun była rodowa świątynia klanu Yip. Z klanu tego wywodzi się następny wielki mistrz - Yip Man. Był On ostatnim uczniem Chan Wah Shun'a.
Yip Man urodził się w roku 1894 (wg innych źródeł w 1898). Pochodził z jednego z najbogatszych rodów w Foshan. Był szesnastym i ostatnim uczniem Chan Wah Shuna. Po śmierci Chan Wah Shuna został uczniem Leung Bika. Początkowo nie przewidywał nauczania stylu. W 1949 roku wyemigrował do Makau, a następnie do Hongkongu. W roku 1952 na skutek problemów finansowych przyjął kilku uczniów po 40 latach nauki własnej. Został spadkobiercą stylu. W okresie prowadzenia szkoły nauczał jedynie kilkunastu uczniów, wyłącznie Chińczyków. W roku 1968 wycofał się z nauczania. Założył Ving Tsun Athletic Association. Ustalił tym samym zachodnią pisownię stylu. 2 grudnia 1972 zmarł na raka gardła.
[edytuj] Czasy współczesne. Uczniowie Yip Mana
Po śmierci Yip Mana spadkobiercami stylu Ving Tsun zostało 4 jego uczniów: Leung Sheung, Lok Yiu, Tsui Sheung Tin, Wong Shun Leung. Uczniowie Yip Mana jako jedni z nielicznych zaczęli uczyć ludzi z innych kontynentów i uczynili styl jedną z najpopularniejszych odmian chińskiej sztuki walki na świecie. Znani uczniowie to: Chiu Wun, William Cheung,Wong Shun Leung, Leung Sheung, WanG Kiu, Lok Yiu , Tsui Shan Tin Moy Yat, Leung Ting. Przez krótki czas uczniem Yip Mana był znany aktor Bruce Lee. Bruce Lee prawdopodobnie uczył się stylu nie bezpośrednio od Yip Mana, lecz od Williama Cheunga, a potem od Wong Shun Leunga.
[edytuj] Leung Ting - jego wizja stylu
Leung Ting był ostatnim prywatnym uczniem Mistrza Yip Mana,poznawał system w ostatniej fazie nauczania mistrza jako prywatny uczeń "closed Door Student", przekaz różni się od odmian naucznych w latach 50tych. Zmienił także pisownię swojej szkoły na Wing Tsun aby odróżnić przekaz od innch uczniów Yip Mana. Założył International Wing Tsun Association. Propagował styl w Europie, a w latach osiemdziesiątych XX wieku uczynił go najpopularniejszą odmianą Kung-Fu w Europie, również Środkowej.
Sijo Leung Ting rozpoczął trening Wing Chun w wieku 13 lat. Pierwszymi instruktorami byli bracia jego matki Cheng Fook i Cheng Pak, ćwiczący w ówczesnej szkole Yip Mana. Następnie Leung Ting wstąpił do szkoły pierwszego ucznia Yip Mana w Hongkongu - Leung Sheunga. W wieku 18 lat został asystentem w klubie Cheng Fooka i Chang Paka - pomaga im w nauczaniu. W latach 60tych został ostatnim prywantnym uczniem Mistrza Yip Mana. W 1967 roku za zgodą Mistrza Yip Mana otwiera Leung Ting Gym w Hongkongu - kwterę główną International Wing Tsun Association.
[edytuj] Odmiany stylu
Oprócz Ving Tsun oraz Wing Tsun Leung Tinga, istnieje jeszcze kilka innych odmian tego stylu. Niektóre z nich powołują się na 200-letnią historię i nie krzyżowały się z innymi. Mimo to, istnieje między nimi wiele podobieństw. Różnią sią formami, chociaż podstawowe formy są takie same.
- Sun Wing Chun (mistrza Sun Wa Pak) zawiera 8 form ręcznych i 2 z bronią,
- Pao Fa Lien (mistrza Lim Ta Sheng) zawiera 14 form ręcznych i 7 z bronią.
[edytuj] Wing Chun w Polsce
Styl ten dotarł do Polski około roku 1978, zaś ćwiczy się go oficjalnie od 1980. Początkowo opiekowała się nim Kwatera Główna stylu w Jugosławii. Pierwszą sekcję założono przy studenckim Klubie Karate Politechniki Warszawskiej. Prekursorami stylu byli Janusz Szymankiewicz i Marek Stefaniak posiadający wtedy 12 st.uczniowskie WT. Janusz Szymankiewicz był uczniem Milana Prosenicy (4 st. mistrzowski - uczeń Sijo Leung Tinga i Sifu Slavko Truntica )i przedstawicielem odmiany Wing Tsun w Polsce. Do najbardziej znanych instruktorów w tamtym okresie należeli: Piotr Szawernowski, Leszek Starybrat, Tadeusz Gacki i Artur Rychta. W latach osiemdziesiątych XX wieku najsilniejszymi ośrodkami były: Warszawa, Poznań, Lublin, Tychy, Brwinów, Kędzierzyn-Koźle.
W roku 1985 Szymankiewicz poznaje w Chinach Wong Shun Leunga. Okazuje się, że zmiany poczynione przez Leung Tinga są znaczne. Od tamtej pory Szymankiewicz zaczyna nauczać tradycyjnej metody wg przekazu Wong Shun Leunga. Zostaje jedynym uczniem Wong Shun Leunga w Polsce. Mistrz Wong Shun Leung po kilku latach treningu pod jego okiem nadeje J.Szymankiewiczowi tytuł Sifu. W Polsce rozwijają się więc dwie odmiany stylu Wing Chun: Wong Shun Leunga i Leung Tinga. W połowie lat 90tych prywatny uczeń Sijo Leung Tinga Dai Sifu Norbert Maday (7 st. mistrzowski ) tworzy Polskie Stowarzyszenie Wing Tsun z ośrodkami szkoleniowymi w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Szczecinie, Koszalinie , Wrocławiu , Olsztynie , Giżycku i Gdańsku. Obecnie polscy instruktorzy podlegają pod kwaterę główną Eastern European Wing Tsun Organisation ze szkołami w Polsce, na Węgrzech, Litwie, Łotwie, Estonii, Rumunii i Ukrainie.
[edytuj] Technika i trening
[edytuj] Chi sao, chi kuk, chi kwun - wyczuwanie intencji przeciwnika
Nazwa chi sao oznacza "złączone ręce" lub "lepkie ręce". Technika ta polega na wczuwaniu się w intencje przeciwnika. Ważną rolę odgrywa umiejętnośc wyczuwania kierunku działania energii przeciwnika i reagowania na nią. Rozwija to szybkość reakcji i walki w bliskim dystansie. Analogiczne techniki istnieją w treningu nóg (chi kuk) i kijów (chi kwun).
[edytuj] Broń w stylu Wing Chun
Używany w Wing Chun kij ma długość ok. 4 metrów. Technika władani kijem wykonywana jest w niskiej pozycji. Tradycja podaje, że technika ta pochodzi od jednego z Pięci Starszych Shaolinu: Chi Shina. Technika kija obejmuje również tzw. złączone kije, polegające na wczuwaniu się w intencje przeciwnika.
Styl ten używa również noży motylkowych bart cham dao. Są to miecze o szerokim, jednosiecznym ostrzu. Ostrza ich przypominają skrzydła motyla. W Wing Chun traktuje się je jako przedłużenie ramion (forma ośmiu tnących dróg noży motylkowych).
Styl ten zawiera 3 podstawowe formy: Sil Lim Tao, Chum Kiu i Bil Jee. Poszczególne szkoły mogą jednak uczyć i innych form.
[edytuj] Bibliografia
- L.Ting, Roots of Wing Tsun, Hongkong 2000
- L.Ting , Dynamic Wing Tsun, Hongkong 1985
- L.Ting , 116 Mook Yan Cong Technics, Hongkong 1979
- L.Ting , Chum Kiu, Hongkong 2003
- L.Ting, Biu Tze, Hongkong 2003
- L.Ting , Chi sao - the 1st Section, Hongkong 2006
- Szymankiewicz J. Kung Fu Ilustrowana historia chińskich sztuk walki, Wydawnictwo WIATR s.c. 2006
- Miłkowski J., Karate, Wydawnictwo MON, Warszawa 1983, s. 53
- Szymankiewicz J., Ving Tsun, Budo 3/89
- Szymankiewicz J., Śniegowski J., Kung fu/wu shu. Chińska sztuka walki, Wydawnictwo "Glob", Szczecin 1987
- Leung Ting, Siu Nim Tao
[edytuj] Linki zewnętrzne
- POLSKIE STOWARZYSZENIE WING TSUN
- Wing Tsun Poznan
- Wing Tsun Olsztyn
- Wing Tsun Koszalin
- Stowarzyszenie Atletyczne Ving Tsun w Polsce
[edytuj] W języku angielskim
- LeungTing.com Oficjalna strona sijo Leung Tinga, opisy form, filmy, artykuły, podstawowe koncepcje LTWT
- wingchunonline.com Na stronie m.in. krótkie opisy form.
- Strona Jan Wright Na stronie pełne opisy form.
- Raleigh Wing Chun School Na stronie m.in. krótkie opisy teorii, kopnięć i form Wing Chun.
- Ving Tsun Museum Dużo informacji o Wing Chun: artykuły, zdjęcia itd.
- Wing Chun Kung Fu Na stronie podstawowe techniki ze zdjęciami, dokładne opisy form bez zdjęć oraz wskazówki dla ćwiczących.
- Sum Nung Wing Chun Kuen Dużo artykułów o technicznych aspektach Wing Chun.
- W.C.C. Instruction - Internet Classes Krótkie filmy szkoleniowe Wing Chun
[edytuj] Zobacz też
- wushu, Yongchunquan, chisao
