Traktat brzeski
Z Wikipedii
Traktat brzeski - traktat pokojowy podpisany w Brześciu w 3 marca 1918 między Niemcami i Austro-Węgrami oraz ich sojusznikami Bułgarią i Turcją, a Rosją przez rząd bolszewicki.
Podpisanie pokoju i wycofanie się Rosji z wojny było jednym ze sztandarowych postulatów bolszewików przed rewolucją październikową. 21 listopada 1917 rząd nowopowstałej Rosji Radzieckiej wystosował do ambasadorów i posłów państw biorących udział w wojnie notę wzywającą do wszczęcia rokowań pokojowych. Tylko Niemcy na notę odpowiedziały pozytywnie. 3 marca 1918 w Brześciu Rosja zawarła pokój z państwami centralnymi: Niemcami i Austrią.
Traktat stanowił wycofanie się Rosji z wojny i zerwanie sojuszu z Ententą. Rosyjskie władze zgodziły się na linię rozgraniczenia między stronami pozostawiającą Niemcom znaczne obszary — oznaczało to utratę Litwy, Łotwy, Estonii i Białorusi, Finlandii i Wysp Alandzkich, a na Zakaukaziu — Kars, Ardagan i Batumi (tur. Batum). Rosja została zobowiązana do zdemobilizowania całej armii (również Armii Czerwonej).
Traktatem tym również Niemcy z Austrią odstępowały Ukraińcom (z którymi Rosja zawarła osobny pokój 9 lutego 1918) odebrane Rosji Podlasie i Ziemię Chełmską, a w tajnej klauzuli tego dokumentu Austria zobowiązywała się do wyodrębnienia Wschodniej Małopolski, czyli tzw. Wschodniej Galicji wraz ze Lwowem i Przemyślem włącznie jako osobnego kraju koronnego.
W taki sposób Rosja zakończyła swój udział w I wojnie światowej.
Po upadku Cesarstwa Niemieckiego i Austro-Węgier, Rosja anulowała traktat 13 listopada 1918, jako narzucony jej siłą. Pokój brzeski nie zawierał uzgodnień w sprawie Polski, pośrednio potwierdzał on Akt 5 listopada z 1916.
