Skołoszów

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Skołoszów, miejscowość w gminie Radymno, pow. jarosławski, województwo podkarpackie. Współrzędne: 49°55'54,5" N 022°48'32,3" E


Skołoszów
Województwo	podkarpackie
Powiat	jarosławski
Gmina	Radymno
Sołtys	Ryszard Broda
Położenie	49° 55' 54,5'' N 22° 48' 32,3'' E
Wysokość	204,0 m n.p.m.
Populacja - liczba ludności	1400
Strefa numeracyjna (do 2005)	16
Kod pocztowy	37-550
Tablice rejestracyjne	RJA

Spis treści

1 Położenie
2 Historia
3 Współczesność
4 Znani skołoszowianie
- 4.1 Linki zewnętrzne

[edytuj] Położenie

Skołoszów jest to wieś położona w południowo-wschodniej Polsce, na pograniczu w Doliny Dolnego Sanu i Podgórza Rzeszowskiego, nad Radą – lewym dopływem Sanu. Leży na handlowym i strategicznym szlaku komunikacyjnym wiodącym z południa na północ wzdłuż Sanu i z zachodu i z zachodu na wschód od Krakowa przez Przemyśl do Lwowa. Wieś usytuowana jest na lessowym płaskowyżu. Urodzajna lessowa gleba uformowana jest w faliste wzgórza.

[edytuj] Historia

Skołoszów ma ponad 600 lat. Nazwa samego Skołoszowa wywodzi się od wyrazów skole – nazwa doliny przy rzece Radzie, oraz szów – wzgórze po drugiej stronie rzeki. Osada na terenie Skołoszowa przypuszczalnie bezimienna istniała w II–III w. Zostało to stwierdzone dzięki przypadkowemu odkryciu w 1958 dość dużej osady. Znaleziono tam pewną liczbę jam mieszkalnych z resztkami palenisk, ceramiki, kości zwierzęcych, sprzętów domowych. Zachowało się kilka wiadomości dotyczących śladów miejscowego kultu w postaci kamiennych prymitywnie wykonanych, starodawnych posągów. Jakkolwiek by były początki Skołoszowa, to nie ulega wątpliwości, że w połowie XIV w. trzeba było zakładać go na nowo.

W 1393 pojawiła się bardzo szybko rozrastająca wieś zwana Skołosinem, a później Skołoszowem. Wieś tą otrzymał Jan Biały od biskupa przemyskiego za udział w bitwach i wykazaniem się bohaterstwem w wojnach.

W XV w. został Skołoszów przedmieściem Radymna. Na gruntach skołoszowskich powstał dwór biskupi, który miał bronić miasto przed napadami. Skołoszowianie pracowali na pańszczyźnie u biskupów przemyskich przez 4 dni w tygodniu.

W marcu 1656 król szwedzki, ciągnąc na Przemyśl, zajął Skołoszów. Był tu przez 3 dni, gdy w tym czasie Szwedzi rabowali Radymno i jego przedmieście. W następnych latach zdarzały się także napady Kozaków i Węgrów. Po długich latach ludność dźwigała się z klęsk i nieszczęść. W 1724 został wybudowany w Skołoszowie drugi kościół.

Następował coraz większy napływ ludności żydowskiej do Skołoszowa i Radymna. W II połowie XVIII w. ludność skołoszowską nawiedzały zarazy, tak że ludność została zdziesiątkowana.

Okres zaborów austriackich w dziejach Skołoszowa rozpoczął się 1772 i ciągnął się aż do I połowy XIX w. Zaczęły się długotrwałe zaborcze czasy zaczynające się od razu wielkimi zmianami, których nie doceniano. W 1860 przeprowadzona trasę kolejową przez Skołoszów. Niewielka stacja utrzymała się do czasów dzisiejszych.

Podczas I wojny światowej jesienią 1914 został zajęty przez Rosjan, a odbity przez wojska austro-węgierskie i niemieckie w maju 1915 po bitwie pod Radymnem rozgrywanej na polach Skołoszowa.

W 1936 w okolicach Skołoszowa dochodziło do strajków chłopskich i krwawych walk z policją.

10 września 1939 wkroczyły tu pododdziały niemieckiej 4 Dywizji Lekkiej. Kompania z batalionu kpt. Józefa Matheisa, broniąc Radymna, była złożona w dużej części ze skołoszowskich mężczyzn, starała się atakować wojska niemieckie, jednak artyleria niemiecka była silniejsza. Dopiero 27 lipca 1944 Armia Czerwona zdobyła Skołoszów.

Po obu wojnach Skołoszów zaczął się rozbudowywać, zwiększyła się liczba mieszkańców, także zaczął rozwijać się przemysł. Skołoszów usamodzielnił się jako oddzielna wieś. Jednakże granice Skołoszowa zostały znacznie zmniejszone głównie na rzecz Radymna.

[edytuj] Współczesność

W 1952 została wybudowana nowa szkoła podstawowa, w której obecnie znajduje się także gimnazjum. W latach 1921–1978 istniał dom ludowy, w którym organizowano działalność kulturalną, teatralną. Istniało także Koło Gospodyń Wiejskich w latach 1925–1980.

Na przełomie lat 70. i 80. mieszkańcy Skołoszowa i okolic mieli możliwość zatrudnienia się blisko miejsca zamieszkania, ponieważ w Radymnie kwitł przemysł w Radymnie. Obecnie z pracą jest trudno. Skołoszów jest dużą wsią, która w miarę swoich możliwości rozwija się. Powstała czwarta w historii Skołoszowa budowla sakralna, którą wybudowano w 1993. Istnieje także stadion sportowy i piątoligowy ludowy klub sportowy [1].

W 2001 oddano do użytku obwodnicę Radymna, która położona jest na ziemiach skołoszowskich.