Siberian Husky
Z Wikipedii
Siberian Husky | |
Siberian Husky |
|
Inne nazwy | Arctic Husky, Syberian husky |
Kraj patronacki | USA |
Wymiary | |
Wysokość | 53 - 60 cm (psy), 51 - 56 cm (suki) |
Waga | 20 - 27 kg (psy), 16 - 22 kg (suki) |
Klasyfikacja | |
FCI | Grupa V, Sekcja 1, numer wzorca 270 |
Wzorce rasy | |
FCI • • • • • |
Siberian Husky - jedna z ras psów, należąca do grupy - szpiców i psów w typie pierwotnym, zaklasyfikowana do sekcji północnych psów zaprzęgowych.
Spis treści |
[edytuj] Rys historyczny
Rasa ta jest rasa pierwotną, pochodzącą z rejonu Kołymy w północnej Syberii. Hodowana tam przez pionierów w hodowli psów zaprzęgowych - Czukczów oraz Kamczadałów, Koriaków i Jagakirów. Około pół miliona lat temu wiele paleoazjatyckich, prymitywnych plemion zamieszkiwało te tereny, gdy były one cieplejszym i bardziej przyjaznym terenem łowieckim. Ludzie żyli tam niemal w epoce kamiennej - zdobywali pożywienie polując, w czym pomagały im psy myśliwskie. Każda grupa stworzyła własny typ psa w zależności od wymagań łowieckich, ukształtowania terenu, występujących temperatur czy grubości pokrywy śnieżnej.
Czukcze żyli na półwyspie rozciągającym się z Syberii w kierunku Alaski. Około 3000 lat temu klimat uległ znacznemu ochłodzeniu, toteż Czukcze zaczęli wykorzystywać psy do ciągnięcia sań. Lud ten żył w stałych osadach, w głębi lądu i aby polować musiał przemierzać duże odległości. Ideałem psa było niewielkie zwierzę, które potrzebowało mało pokarmu, ale było na tyle silne, aby ciągnąć upolowaną zdobycz z umiarkowaną prędkością na długich dystansach. Kiedy zaistniała potrzeba przewiezienia cięższego ładunku, pożyczano psy od sąsiadów i zamiast 6-8 zaprzęgano 16 lub 18. Wszystkie samce, oprócz najlepszych, prowadzących zaprzęgi, kastrowano. Zabieg ten miał na celu nie tylko ukrócenie zbędnych kojarzeń, ale pomagał psom w utrzymaniu tłuszczu na ciele. Doskonale zadbane czukockie zaprzęgi liczące 20 psów potrafiły podobno przebyć w ciągu 6 godzin odległość 120 km i ciągnąć ciężar około 600 kg. Były one często używane przez Rosjan do transportu pasażerów i poczty. Pokonywały wówczas 160 - 180 km dziennie w szybkim tempie.
Słowo "husky" w języku miejscowym znaczy ochrypły i kiedyś określano w ten sposób wszystkie psy używane do ciągnienia sań, obecnie nazwa ta przysługuje jedynie rasie syberian husky.
Husky zostały sprowadzone do Kanady w 1909 r. przez rosyjskiego handlarza futrami Williama Goosaka, ale nie jest wykluczone, że mogły się tam przedostać znacznie wcześniej. Goosak wystawił zaprzęg w wyścigu "All Alaska Sweepstake" na dystansie 650 km. W porównaniu z miejscowymi psami zaprzęgowymi wydawały się być tak niepozorne, iż początkowo zostały wyśmiane i ochrzczone mianem "syberyjski szczur". Jakież było zdziwienie, gdy zaprzęg owych "szczurów", prowadzony przez Thurnstrup'a, po pokonaniu morderczego dystansu zjawił się na mecie jako trzeci. I tak rozpoczął się ciąg zwycięstw tych niepozornych psów. W 1910 r. na trasie tego samego wyścigu John Johnson ze swym zaprzęgiem husky uzyskał rekordowy czas 74 h. 14 min. 39 sek., pobity dopiero niedawno, w 1983 r. W latach 1915, 1916 i 1917 wygrywał słynny zaprzęg Husky Leonarda Seppali.
Psy Seppali dały początek hodowli tej rasy na kontynencie amerykańskim gdzie jako szybkie i wytrzymałe prędko zyskały sławę i uznanie. Rozwój hodowli doprowadził do zarejestrowania rasy przez "Amerykański Kennel Club". Krzyżówki z miejscowymi psami doprowadziły do uzyskania typu uniwersalnego. Psów używano nie tylko w sporcie, ale również w pracy - do przewożenia niezbyt ciężkich ładunków i poczty.
norweski badacz Roald Amundsen (1872- 1928), planując ekspedycję naukową z Alaski na Biegun Północny, wybrał do transportu sprzętu właśnie husky. Niestety wybuch I wojny pokrzyżował plany ekspedycji, a sprowadzone przez Amundsena psy rozpowszechniły się po Kanadzie i USA. Kiedy w latach 1950-60 rozkwitła hodowla Husky w Ameryce Północnej przywieziono pierwsze egzemplarze tych psów do Europy. Popularność siberian husky w Europie znacznie wzrosła wraz z rozwojem sportu zaprzęgowego, a jego liczebność gwałtownie rosła.
[edytuj] Użytkowość
- pies zaprzęgowy, jest także wykorzystywany jako pies terapeutyczny dzieci autystycznych (dogoterapia).
[edytuj] Wygląd
Siberian husky to pies silny umiarkowanie, zwarty, o sportowej sylwetce formatu skróconego prostokąta.
[edytuj] Budowa
- Głowa: średniej wielkości, proporcjonalna do tułowia.
- Kufa jest średniej wielkości, zwęża się stopniowo w stronę wierzchołka nosa. Koniec kufy nie jest ani szpiczasty, ani kwadratowy. Wierzchołek nosa czarny u psów szarych, płowych i czarnych. Koloru wątrobianego u psów rudych (maści miedzianej). Brązowy lub cielisty u psów maści białej. Zgryz nożycowy. Dopuszczalny jest brak zębów P1.
- Uszy są średniej wielkości trójkątne, wysoko osadzone i zbliżone do siebie, są grube i obficie porośnięte włosiem. Koniec ucha lekko zaokrąglony, stoi prosto do góry.
- Oczy są migdałowe lub jasnoniebieskie osadzone lekko skośnie. Ciekawą i często poszukiwaną cechą są niebieskie tęczówki, nierzadko tęczówki różnią się kolorem.
- Szyja: średniej długości, dumnie noszona, gdy pies stoi, w kłusie szyja opuszcza się tak, że głowa noszona jest lekko do przodu, obficie owłosiona.
- Tułów: silny zwarty, linia grzbietu prosta, kłąb wyraźny, lędźwie dobrze umięśnione, zad prosty, klatka piersiowa głęboka.
- Kończyny przednie: mocne i proste, równoległe względem siebie.
- Kończyny tylne: średnio kątowane, mocne, uda dobrze umięśnione.
- Ogon: w kształcie lisiej kity, dobrze owłosiony, osadzony powyżej linii grzbietu i noszony w kształcie sierpowatego łuku, gdy pies ma napiętą uwagę.
- Kościec: mocny, ale nie ciężki.
- Ruch: lekki, płynny, zwinny, swobodny, żywy i elegancki; ze względu na swój ciężar ciała i wielkość husky jest najszybszym z północnych ras psów zaprzęgowych.
- Wady: Brak wykształconych obu jąder w mosznie, oraz wszystko co odbiega od podanego wzorca
[edytuj] Szata i umaszczenie
Dopuszczalne są wszystkie rodzaje umaszczenia, od czysto białego do jednolicie czarnego, jednak najczęściej spotykane zestawienia barw to: czarny, szary, wilczasty, srebrzysty, rudy, czekoladowy i złocisty z bielą, także pinto (łaciate). Na głowie występuje niespotykana u innych ras różnorodność rysunkiu, tzw. maski-z reguły biała kufa i część twarzowa czaszki, reszta barwna. Włos jest dwojakiego rodzaju - tworzą go podszerstek i włos okrywowy średniej długości; bardzo gęsty, sprawia wrażenie obfitego, ale nigdy nie jest tak długi żeby przesłaniał wyraźny rysunek linii psa.