Rytwiany
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°31'45" N 021°12'20" E
| Rytwiany | |
| Województwo | świętokrzyskie |
| Powiat | staszowski |
| Gmina | Rytwiany |
| Położenie | 50° 31' 45'' N 21° 12' 20'' E |
| Populacja (2005) - liczba ludności |
950 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
15 |
| Kod pocztowy | 28 - 236 |
| Tablice rejestracyjne | TSZ |
| Strona internetowa wsi | |
Rytwiany – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Rytwiany.
W latach 1975-1998 miejscowość należała do województwa tarnobrzeskiego.
Położona nad rzeką Czarną Staszowską, 5 km na południowy wschód od Staszowa. Siedziba władz gminy Rytwiany.
Przez wieś przechodzi 
zielony szlak turystyczny z Chańczy do Pielaszowa.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Rytwiany mają bogatą historię, ściśle związaną z historią pobliskiego miasta Staszowa. Okolice Rytwian zamieszkane były przez ludzi od neolitu, czego świadectwem są znalezione na tym terenie kamienne siekierki.
Pierwszym udokumentowanym właścicielem wsi był w XIII wieku Piotr Bogoria Skotnicki. Na przestrzeni wieków kolejnymi właścicielami byli: Mikołaj z Kurowa, prymas Polski Wojciech Jastrzębiec, Jan Rytwiański, Mikołaj z Kurozwęk, Hieronim Łaski, Marcin Zaborowski, Tęczyńscy, Opalińscy, Lubomirscy, Potoccy, Radziwiłłowie.
Biskup Wojciech Jastrzębiec (a następnie arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski) wybudował w Rytwianach gotycki zamek obronny. Zamek wzniesiono w rozlewiskach rzeki Czarnej w latach 1425-1436. Służył on kolejnym właścicielom wsi i w pierwszej połowie XIX wieku nadal był użytkowany, pomimo częściowej ruiny. Po zamku pozostał już tylko fragment (narożnik) jednej z baszt, wysoki na trzy piętra.
Za czasów Tęczyńskich Rytwiany stały się prawdziwym dworem magnackim i przeżywały najświetniejszy okres w swojej historii. W 1621 roku Jan Tęczyński sprowadził do Rytwian kamedułów, którzy wybudowali klasztor i kościół. W 1819 roku przeniesiono ich do Warszawy, a kościół klasztorny służy nielicznym okolicznym mieszkańcom jako kościół parafialny.
Ostatni właściciele wsi - Radziwiłłowie wybudowali na przełomie wieków XIX i XX własną rezydencję. W 2005 roku pałacyk został wyremontowany i przeznaczony na hotel.
[edytuj] Zabytki
- Ruiny gotyckiego zamku obronnego (1425) - baszta
- Kościół i klasztor pokamedulski (XVII wiek) - położony 3 km od wioski, zabytek klasy I.
- Pałac Radziwiłłów (1919)
- Kaplica, szkoła, młyn rzeczny - dawne zabudowania Radziwiłłów
- Cegielnia, tartak i dawna gorzelnia (przełom XIX i XX wieku)
[edytuj] Ciekawostki
Ze względu na wyjątkowy urok okolicy klasztoru pokamedulskiego, kręcono tam większość scen filmu Czarne chmury.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia satelitarne
Wsie: Grobla • Kłoda • Niedziałki • Pacanówka • Podborek • Ruda • Rytwiany • Sichów Duży • Sichów Mały • Strzegom • Strzegomek • Sydzyna • Szczeka • Święcica • Tuklęcz
Siedziba gminy: Rytwiany
