Radzim Gaudenty
Z Wikipedii
Bł. Radzim Gaudenty (z czes. Radim) - syn Sławnika, brat przyrodni św. Wojciecha, pierwszy arcybiskup gnieźnieński: przyjmuje się, że urodził się między około 960 a 970 rokiem (otrzymując sakrę biskupią powinien mieć najmniej 30 lat); rok śmierci nie jest ustalony - według różnych koncepcji historyków przyjmuje się kilka propozycji 1006, 1011, 1016, 1020, 1022.
Ojciec Radzima Sławnik, książę libicki z rodu Sławnikowiców, wnuk cioteczny króla Niemiec Henryka Ptasznika. Imię matki nie znane. Wg niektórych badaczy kształcił się wspólnie z Wojciechem w magdeburskiej szkole Otryka ale ze względu na różnicę wieku od kilku do kilkunastu lat jest to mało prawdopodobne. Nie ulega jednak wątpliwości, że od młodości był przeznaczony do stanu duchownego będąc później nieodłącznym towarzyszem starszego brata Wojciecha, biskupa Pragi od 982. W 988 wspólnie z nim podróżował do Rzymu. Dalszym etapem wędrówki miała być pielgrzymka do Ziemi Świętej. Dotarli jednak tylko do opactwa benedyktynów na Monte Cassino, skąd powrócili do Rzymu. Tu obaj wstąpili do klasztoru benedyktynów na Awentynie (990), gdzie Radzim przyjął zakonne imię Gaudenty. Radzim przyjął wówczas także święcenia diakona, a niedługo potem kapłańskie. Bracia wrócili do Pragi, ale wobec kłopotów Wojciecha na jego praskim biskupstwie, w 994 znów podążyli do Rzymu. Stąd udali się przez Polskę na wyprawę misyjną do Prus. Los brata został Gaudentemu oszczędzony. Hagiografowie Wojciecha przekazali, że w przeddzień tragicznej śmierci Wojciecha Radzim miał mieć widzenie przepowiadające męczeństwo brata (23 kwietnia 997). Wypuszczony przez Prusów, wspólnie z innym towarzyszem wyprawy, Benedyktem, powrócił na dwór Bolesława Chrobrego. Zabiegi dyplomatyczne u przyjaciół Wojciecha, papieża Sylwestra II i cesarza Ottona III przyniosły szybki sukces w 999. Wtedy też Radzim Gaudenty otrzymał w Rzymie sakrę biskupią, z przeznaczeniem na zamierzoną metropolię gnieźnieńską. Podczas zjazdu gnieźnieńskiego w roku tysięcznym został intronizowany na metropolię, w skład której wchodziły trzy sufraganie: w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Biskupów: krakowskiego Poppona, wrocławskiego Jana i kołobrzeskiego Reinberna, konsekrował prawdopodobnie Gaudenty. Wcześniejsze misyjne biskupstwo poznańskie pozostało poza archidiecezją prawdopodobnie do 1012. Pomiędzy arcybiskupem a poznańskim biskupem Ungerem zaistniał spór. Biskup poznański, czy to z własnej inicjatywy, czy też jak uważają niektórzy badacze pod naciskiem arcybiskupa Magdeburga, mającego nadzieję objąć swoją jurysdykcją państwo Chrobrego, protestował przeciwko nowemu arcybiskupstwu. Przebieg tego konfliktu nie jest znany. Nic nie wiadomo również o działalności Gaudentego jako arcybiskupa. Przypuszcza się, że sprowadził do Polski swoich współbraci zakonnych, benedyktynów, których osadził w Międzyrzeczu. Jest to jednak informacja przekazana przez późniejszą tradycję i niepewna. W okresie jego rządów miało miejsce w 1003 męczeństwo tzw. Pięciu Braci Męczenników. Wyprawę misyjną wśród Jaćwingów zorganizował w tym czasie św. Bruno z Kwerfurtu. Zakończyła się ona śmiercią Brunona 9 marca 1009. Mogło to być jednak już po śmierci Radzima. Znana jest data dzienna jego śmierci (12 lub 14 października). Niepewny jest natomiast rok. Według Długosza i powtarzających za nim Katalogów arcybiskupów gnieźnieńskich stało się to w 1006. Data ta jest jednak obecnie kwestionowana. Niektórzy badacze uważają, że śmierć Gaudentego nastąpiła dopiero w 1016. Pewne pośrednie dane wskazują, że żył jeszcze w 1011. Istnieje również podana przez Galla Anonima informacja o tym, że między Gaudentym a Bolesławem Chrobrym doszło do sporu i arcybiskup obłożył klątwą ziemie Polski.
Pierwszy arcybiskup gnieźnieński pochowany został w archikatedrze gnieźnieńskiej. Jego zwłoki zostały wywiezione z Gniezna przez czeskiego księcia Brzetysława do Pragi razem z relikwiami świętego Wojciecha. Gaudenty jako towarzysz świętego Wojciecha stał się obiektem kultu w Polsce i w Czechach. Nigdy nie został jednak kanonizowany. Szczególną czcią otaczano go w Gnieźnie, Pradze oraz w zakonie benedyktynów. Współcześnie Kościół katolicki uważa go za błogosławionego. Istnieje teza, że głowa świętego Wojciecha przechowywana w Akwizgranie jest w rzeczywistości głową Radzima. Jego święto jest obchodzone w archidiecezji gnieźnieńskiej 14 października, a w praskiej 12 października.
