Piotr Gembicki
Z Wikipedii
Piotr Gembicki | |
Herb | |
Dewiza | brak |
Data wyboru | 1642 |
Urodzony | 10 października 1585 |
Zmarł | 14 lipca 1657 |
Piotr Gembicki herbu Nałęcz (ur. 10 października 1585, zm. 14 lipca 1657 w Raciborzu) - biskup krakowski od 1642, przemyski od 1635, od 1635podkanclerzy i kanclerz wielki koronny od 1638.
Pierwsze nauki pobierał w Poznaniu, następnie w Krakowie (1602), a później kolejno w Würzburgu, Rzymie (1607-1612) i Bolonii.
Święcenia kapłańskie przyjął w Krakowie w 1614 r. Tuż po otrzymaniu święceń został kolejno kanonikiem włocławskim, gnieźnieńskim i krakowskim. Zdolnym księdzem szybko zainteresował się dwór królewski proponując od 1617 r. pracę w kancelarii króla Zygmunta III. Na królewskim dworze pozostał do 1643 r., pełniąc kolejno funkcję sekretarza, podkanclerzego, a od 1638 na dworze króla Władysława IV Kanclerza Wielkiego Koronnego. Z polecenia króla posłował do Rzymu i Wiednia. W tym czasie był dwukrotnie, na prośbę króla, administratorem diecezji krakowskiej - najpierw w 1630 r. po śmierci biskupa Marcina Szyszkowskiego, a następnie rok później po śmierci biskupa Andrzeja Lipskiego.
W 1635 r. został mianowany biskupem przemyskim. Po śmierci biskupa Jakuba Zadzika w 1642 został powołany na stanowisko biskupa krakowskiego. Uroczysty ingres do katedry wawelskiej odbył 3 maja 1643 r., w tym samym roku zwołał synod diecezjalny. Z jego polecenia opracowano statuty dla kapituły krakowskiej.
Od duchowieństwa wymagał bezwzględnego posłuszeństwa. Dla ubogich, mających problemy finansowe księży, tworzył specjalne kasy pomocy. Wspierał zgromadzenia zakonne. Był bardzo zaprzyjaźniony z Karmelitami bosymi z klasztoru w Czernej koło Krzeszowic. W 1644 r., jako pierwszy biskup krakowski, odbył wizytę ad limina apostolorum do Rzymu. W Krakowie wybudował i wyposażył Pałac Biskupi. Na Prądniku Białym odnowił bardzo zaniedbaną jedną z letnich rezydencji biskupów krakowskich. Katedra wawelska otrzymała z jego fundacji nowy barokowy ołtarz, złotą monstrancję i kielichy. Dla siebie sprawił nowy tron biskupi, który zachowany do dziś służy kolejnym krakowskim biskupom. W 1651 r. stłumił powstanie chłopskie A. Kostki-Napierskiego.
Po wybuchu wojny ze Szwecją wraz z kapitułą schronił się na Spiszu. Majątek zapisany w testamencie nakazał rozdać na cele dobroczynne, a ze sreber na miejsce zrabowanego przez Szwedów relikwiarza św. Stanisława ufundować nowy. Zapis wypełnił nowy biskup Andrzej Trzebicki. Został pochowany w prezbiterium katedry wawelskiej, po prawej stronie ołtarza głównego.
Poprzednik Jakub Zadzik |
Biskup krakowski 1642-1657 |
Następca Andrzej Trzebicki |
Klemens • Jarost • Stanisław z Krakowa • Franciszek z Krakowa • Zbigniew z Szczyrzyca • Janusz Suchywilk • Zawisza Kurozwęcki • Jan Radlica • Zaklika z Miedzygorza • Mikołaj Kurowski • Wojciech Jastrzębiec • Jan Szafraniec • Jan Taszka Koniecpolski • Jan Gruszczyński • Jakub Dembiński • Uriel Górka • Stanisław Kurozwęcki • Krzesław Kurozwęcki • Jan Łaski • Maciej Drzewicki • Krzysztof Szydłowiecki • Jan Chojeński • Paweł Dunin-Wolski • Tomasz Sobocki • Samuel Maciejowski • Jan Ocieski • Walenty Dembiński • Piotr Dunin-Wolski • Jan Zamoyski • Maciej Pstrokoński • Wawrzyniec Gembicki • Feliks Kryski • Stanisław Żółkiewski • Andrzej Lipski • Wacław Leszczyński • Jakub Zadzik • Tomasz Zamoyski • Piotr Gembicki • Jerzy Ossoliński • Andrzej Leszczyński • Stefan Koryciński • Mikołaj Prażmowski • Jan Leszczyński • Jan Stefan Wydżga • Jan Wielopolski • Jerzy Albrecht Denhoff • Karol Tarło • Andrzej Chryzostom Załuski • Jan Stanisław Jabłonowski • Jan Szembek • Andrzej Stanisław Załuski • Jan Małachowski • Andrzej Zamoyski • Andrzej Stanisław Młodziejowski • Jan Jędrzej Borch • Antoni Onufry Okęcki • Jacek Małachowski • Antoni Sułkowski
Jan z Buska • Janko z Czarnkowa • Klemens Moskarzewski •Zawisza Kurozwęcki • Stanisław Kurozwęcki • Mikołaj Trąba • Dunin ze Skrzyńska • Jan Szafraniec • Stanisław Ciołek • Władysław Oporowski • Wincenty Kot • Grzegorz Lubrański • Tomasz Strzępiński • Jan Lutek • Andrzej Oporowski • Wojciech Żychliński • Zbigniew Oleśnicki • Wincenty Przerębski • Maciej Drzewicki • Piotr Tomicki • Krzysztof Szydłowiecki • Jan Ocieski • Jan Przerębski • Filip Padniewski • Franciszek Krasiński • Piotr Myszkowski • Stanisław Miński • Piotr Dunin-Wolski • Jan Zamoyski • Jan Borukowski • Jan Tarnowski • Wojciech Baranowski • Wawrzyniec Gembicki • Feliks Kryski • Henryk Firlej • Andrzej Lipski • Stanisław Łubieński • Jakub Zadzik • Piotr Gembicki • Tomasz Zamoyski • Jerzy Ossoliński • Andrzej Leszczyński • Wacław Leszczyński • Piotr Tylicki • Hieronim Radziejowski • Stefan Koryciński • Andrzej Trzebicki • Bogusław Leszczyński • Mikołaj Prażmowski • Jan Gniński • Jan Żniński • Andrzej Olszowski • Jan Leszczyński • Jan Stefan Wydżga • Jan Wielopolski • Jan Małachowski • Michał Radziejowski • Karol Tarło • Jan Szembek • Jan Kazimierz de Alten Bokum • Jan Lipski • Andrzej Stanisław Młodziejowski • Jan Małachowski • Michał Wodzicki • Maciej Garnysz • Jan Jędrzej Borch • Jacek Małachowski • Hugo Kołłątaj • Wojciech Skarszewski