Ostrołęka
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°04'00" N 021°34'00" E
Ostrołęka | |||||
|
|||||
Województwo | mazowieckie | ||||
Powiat | miasto na prawach powiatu | ||||
Założono | XI wiek | ||||
Prawa miejskie | 1373 | ||||
Prezydent miasta | Janusz Kotowski | ||||
Powierzchnia | 29,00 km² | ||||
Położenie | 53° 04' N 21° 34' E |
||||
Liczba mieszkańców (2005) - liczba ludności |
54 129 |
||||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
(+48) 029 | ||||
Kod pocztowy | 07-400 do 07-417 | ||||
Tablice rejestracyjne | WO (miasto), WOS (powiat) | ||||
Położenie na mapie Polski |
|||||
Urząd miejski3
Urząd Miasta Ostrołęki, Plac gen. Józefa Bema 107-410 Ostrołęka tel. +48 (29) 764 68 11; |
|||||
Strona internetowa miasta |
Ostrołęka – miasto powiatowe w województwie mazowieckim. Liczy 54 129 (styczeń 2005 r.) mieszkańców, zajmuje obszar 29,0 km². Leży nad rzeką Narwią. Ma status miasta na prawach powiatu, jest też siedzibą powiatu ziemskiego. Ważny ośrodek przemysłu celulozowo-papierniczego, spożywczego, energetycznego. Ośrodek folkloru kurpiowskiego. Pod względem wielkości zajmuje 5. miejsce w województwie mazowieckim.
Spis treści |
[edytuj] Kalendarium
- XI i XII w. Funkcjonował gród i osada targowa na lewym brzegu Narwi na wysokości ujścia Omulwi. Wiódł tędy szlak handlowy z Mazowsza do Prus.
- 1373 12 maja – Ostrołęka otrzymała prawa miejskie chełmińskie nadane przez Księcia Mazowieckiego Siemowita III.
- 1526 Ostrołęka, jako części Księstwa Mazowieckiego, zostaje włączona do Korony.
- XVI w. Ostrołęka stała się ośrodkiem starostwa niegrodowego należącego do królowej Bony. Królowa otoczyła swe miasto opieką, dzięki czemu Ostrołęka zyskała rangę ważnego ośrodka rzemieślniczego (sukiennictwo, rzemiosło drzewne) i handlowego – spław produktów leśnych i zboża Narwią do Gdańska. Liczba mieszkańców osiągnęła 2000.
- 1563 Ostrołęka została dotknięta zarazą oraz pożarem, które spustoszyły miasto.
- 1655-60 W okresie potopu szwedzkiego miasto zostało dotkliwie zniszczone. Liczyło zaledwie 400 mieszkańców.
- 1708 W okolicach Ostrołęki Kurpie stoczyli walki ze Szwedami (bitwa pod Kopańskim Mostem), broniąc im wejścia na tereny puszczańskie.
- XVII w. Ożywienie gospodarcze, głownie na skutek rozwoju handlu.
- 1769 3 sierpnia – po zawiązaniu się konfederacji barskiej, w Ostrołęce odbył się zjazd konfederatów ziemi łomżyńskiej.
- 1777 Miasto liczyło 1674 mieszkańców i było trzecim pod względem wielkości miastem Mazowsza (po Warszawie i Pułtusku).
- 1793 W Ostrołęce stacjonował sztab 1 brygady wraz z 10 szwadronem wielkopolskiej kawalerii narodowej dowodzonej przez brygadiera Antoniego Madalińskiego. Stąd, po zatwierdzeniu II rozbioru Polski, kiedy to miano przeprowadzić redukcję wojsk polskich, Madaliński wyruszył na czele zgromadzonych szwadronów w kierunku Krakowa, dając tym hasło do wybuchu insurekcji kościuszkowskiej.
- 1795 Po III rozbiorze Polski – miasto weszło w skład zaboru pruskiego, stając się jednym z ośrodków miejskich Prus Nowowschodnich.
- 1807 16 lutego została stoczona bitwa między wojskami francuskimi i rosyjskimi. Francuzi odnieśli w niej zwycięstwo upamiętnione wyryciem nazwy Ostrołęki na Łuku Triumfalnym w Paryżu. Miasto stało się miastem powiatowym departamentu płockiego w Księstwie Warszawskim.
- 1808 Miasto wraz z przedmieściami liczyło 2036 mieszkańców.
- 1815 Ostrołęka została włączona w skład Królestwa Kongresowego i stała się jednym z miast obwodowych.
- Początek XIX w. Nastąpił rozwój miasta, opracowano plan regulacyjny, rozpoczęto budowę manufaktury włókienniczej i osady rękodzielniczej na prawym brzegu Narwi pomiędzy ujściem Omulwi, a drogą do Myszyńca.
- 1829 Miasto liczyło 2883 mieszkańców.
- 1831 26 maja Ostrołęka była miejscem bitwy wojsk polskich pod dowództwem J. Skrzyneckiego z armią rosyjską dowodzoną przez I.I. Dybicza. Do ostatecznego rozbicia wojsk polskich nie dopuścił ppłk Józef Bem dzięki szarży czwartej baterii artylerii lekkokonnej, którą osobiście dowodził. W wyniku bitwy nastąpiło całkowite zniszczenie prawobrzeżnej osady oraz duże zniszczenie miasta lewobrzeżnego.
- II poł. XIX w. W latach osiemdziesiątych zlokalizowano w mieście duży garnizon wojsk rosyjskich. Wybudowano forty, później w Wojciechowicach przy drodze łomżyńskiej, wybudowano koszary. Miasto liczyło 7965 mieszkańców, a wraz wojskiem 12 949.
- 1893 Ostrołęka zyskała połączenie kolejowe przez Łapy i Małkinię z linią Warszawa-Petersburg.
- 1897 Miasto zyskało połączenie kolejowe z Tłuszczem.
- 1913 Liczba mieszkańców bez wojska osiągnęła 13 500. Dynamiczny rozwój miasta zaowocował nowymi zakładami przemysłowymi. Działały m.in. fabryki świec, mydła, kafli, guzików, 2 destylarnie, 3 browary, duża cegielnia, tartak, młyny i inne. Powstał oddział Towarzystwa Krajoznawczego oraz duże, murowane więzienie.
- 1915 Przez miasto przeszedł front I wojny światowej. Nastąpiły znaczne zniszczenia wojenne. Wycofująca się armia rosyjska spaliła miasto. Liczba mieszkańców spadła do 5 tys. – 80% stanowiła ludność żydowska.
- 1918 Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Ostrołęka weszła w skład województwa białostockiego, w którym pozostawała aż do roku 1939. Na kilka miesięcy przed wybuchem II wojny światowej miasto zostało włączone w skład województwa warszawskiego.
- 1920 7 sierpnia miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną, by 23 sierpnia zostać wyzwolone.
- 1920-1939 Po I wojnie światowej nastąpiła odbudowa miasta oraz rozwój szkolnictwa podstawowego i średniego.
- 1937 Miasto liczyło 13 650 mieszkańców.
- 1939-1945 Okres okupacji hitlerowskiej, podczas którego w Ostrołęce utworzone były obozy pracy przymusowej. Miasto zostało poważnie zniszczone.
- 1945 Ostrołęka została miastem powiatowym w województwie warszawskim.
- 1951 Rozpoczęto budowę elektrociepłowni.
- 1959 Powstały Ostrołęckie Zakłady Celulozowo-Papiernicze.
- 1970-1990 Liczba mieszkańców wzrosła ponad dwukrotnie.
- 1972-1975 W mieście powstały kolejne zakłady przemysłowe: Elektrownia "B", Zakłady Wapienno-Piaskowe, Zakłady Mięsne, Zakłady Betonów Komórkowych i Proszkownia Mleka. Rozbudowano również obiekty infrastruktury społecznej, powstał nowy szpital, dworzec autobusowy, dom rzemiosła, międzyzakładowy dom kultury, dom sportowca, stadion.
- 1975 1 czerwca Ostrołęka po raz pierwszy w swej historii, awansowała do rangi miasta wojewódzkiego. Nastąpił dynamiczny rozwój funkcji administracyjnych i socjalnych.
- 1990 Restytucja samorządu terytorialnego.
- 1999 Wskutek wprowadzenia zmian w strukturze administracyjnej kraju Ostrołęka straciła pozycję miasta wojewódzkiego, stała się miastem na prawach powiatu oraz siedzibą starostwa powiatowego. Miasto w tym czasie liczyło 54 tys. mieszkańców.
[edytuj] Liczba mieszkańców Ostrołęki na przestrzeni lat
Rok | Liczba mieszkańców | Rok | Liczba mieszkańców | Rok | Liczba mieszkańców | Rok | Liczba mieszkańców |
---|---|---|---|---|---|---|---|
XVI w. | 2000 | 1777 | 1674 | 1808 | 2036 | 1829 | 2883 |
1897 | 7965 | 1913 | 13500 | 1915 | 5000 | 1937 | 13650 |
2000 | 55818 | 2002 | 54238 | 2005 | 54129 |
|
[edytuj] Zabytki
- grodzisko wczesnośredniowieczne, gródek obronny pochodzący prawdopodobnie z XII lub końca XI w.;
- Kościół Farny pw. NMP i św. Mikołaja z XIV w., rozbudowany w 1646 r.;
- zespół klasztorny pobernardyński: kościół św. Antoniego z lat 1666-1696 z polichromią z XVIII w., klasztor z 1660; dziedziniec kalwaryjny z lat 1751-1752;
- zespół budynków pokoszarowych, druga połowa XIX w.;
- Kościół pw. św. Wojciecha, wzniesiony w 1890 r., pierwotnie cerkiew prawosławna służąca stacjonującym wojskom rosyjskim;
- klasycystyczny Ratusz, wzniesiony w 1824 r., zniszczony w 1915 r. odbudowany w 1924 r.;
- budynek dawnej poczty (obecnie Muzeum Kultury Kurpiowskiej), z I poł. XIX w. w tym budynku najprawdopodobniej kwaterował Napoleon.
[edytuj] Co warto zobaczyć
- Muzeum Kultury Kurpiowskiej ze stałą ekspozycją z czasu powstania listopadowego.
- Mauzoleum Powstania Listopadowego (tzw. forty Bema) – ciekawa budowla-pomnik, otoczona fosą – wykorzystywana do przedstawień plenerowych i części inscenizacji bitwy pod Ostrołęką.
- pomnik gen. Józefa Bema – bohatera bitwy powstania listopadowego, jaka rozegrała się pod Ostrołęką 26 maja 1831 r.
- izba pamięci 5 Pułku Ułanów Zasławskich w ZSZ nr 2 Ostrołęka-Wojciechowice.
- Most Madalińskiego – zbudowany w 1995 r., podwieszony na łuku. Jest to jedna z nielicznych w Polsce tego typu konstrukcji; wzorowany na moście Barqueta w Sewilli.
- widowisko plenerowe 'Bitwa pod Ostrołęką' – corocznie jako upamiętnienie wydarzeń z maja 1831.
- nowoczesne kino, z jednym z najnowocześniejszych systemów nagłośnienia w Polsce, wchodzące w skład kompleksu Ostrołęckiego Centrum Kultury.
- Ostrołęcka Jesień Teatralna – corocznie na przełomie września i października można spotkać się z różnymi formami teatralnymi, zarówno scenicznymi jak i ulicznymi. Od roku 2005 festiwalowi towarzyszy Przegląd Małych Form Teatralnych "Igła".
- 'OSPA' – Ogólnopolskie Spotkania z Piosenką Kabaretową – corocznie w listopadzie.
- Ogólnopolski Festiwal Filmów Amatorskich Filmowe Zwierciadła – corocznie w grudniu.
[edytuj] Gospodarka, przemysł
Najbardziej dynamiczny rozwój miasta nastąpił w XX w. Na początku tego stulecia w Ostrołęce powstał węzeł kolejowy, a w latach 50. zaczął się rozwijać przemysł. Powstały zakłady celulozowo-papiernicze i zespół elektrowni. Ostrołęka, chociaż położona wśród terenów rolniczych, jest liczącym się ośrodkiem przemysłowym. Właśnie tutaj powstaje 30% produkowanej w Polsce celulozy i opakowań z tektury falistej. W Ostrołęce funkcjonuje 5100 przedsiębiorstw zatrudniających 20 tys. osób. Dominują małe i średnie firmy prywatne. Ostrołęka pełni rolę ważnego dla północno-wschodniego Mazowsza ośrodka administracyjnego i gospodarczego. Struktura gospodarcza miasta zdominowana jest przez przemysł drzewno-papierniczy, energetyczny, materiałów budowlanych oraz przetwórstwa rolno-spożywczego. Na terenie miasta zlokalizowanych jest kilka dużych zakładów przemysłowych, m.in.:
- Stora Enso Poland - jeden z największych w kraju producentów celulozy i papieru,
- Zespół Elektrowni Ostrołęka - o łącznej mocy 672 MW,
- Pekpol Ostrołęka - zakłady mięsne,
- SM 'Ostrołęka' - produkcja mleka i jej przetworów (m.in. marka Milandia),
- Xella Polska (Ytong) - producent betonów komórkowych,
- Lacroix-Opakowania - zakład z kapitałem francuskim,
- Starglass - producent szyb zespolonych,
- Atys Polska - przetwórstwo owoców.
W ostatnich latach utworzono tzw. strefę rozwoju gospodarczego, gdzie na obszarze kilkunastu hektarów, wyposażonym w pełną infrastrukturę techniczną, stworzono dogodne warunki do prowadzenia działalności produkcyjnej i usługowej. W ramach strefy funkcjonuje już kilka firm, w tym Lacroix-Opakowania Sp. z o.o. z kapitałem francuskim. W wyniku otwarcia obwodnicy miasta dostępne stały się kolejne tereny inwestycyjne. Nowi inwestorzy mogą liczyć na ulgi w podatku od nieruchomości.
[edytuj] Postacie związane z Ostrołęką
- Arkadiusz Czartoryski – polityk, poseł na Sejm RP, działacz samorządowy i państwowy
- Franciszek Fiszer - filozof, erudyta, kabareciarz
- Arkadiusz Gołaś – siatkarz, reprezentant Polski, olimpijczyk
- Wiktor Gomulicki – poeta, publicysta, eseista
- Ludwik Kicki - generał, poległ pod Ostrołęka
- Antoni Madaliński - dowódca z okresu Insurekcji Kościuszkowskiej
- Jan Radomski - botanik, dyrektor Gimnazjum i Liceum im. St. Leszczyńskiego
- Włodzimierz Steyer - dowódca Marynarki Wojennej
[edytuj] Edukacja
- Wyższa Szkoła Administracji Publicznej
- Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Społeczna
- Zespół Kolegiów Nauczycielskich
[edytuj] Sport
Organizacją życia sportowego na terenia miasta zajmuje się Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, dysponuje on bogatym zapleczem sportowym, m.in. nowoczesną halą widowiskowo-sportową, krytą pływalnią, kortami tenisowymi, a także stadionem na ponad 2500 miejsc siedzących, z którego korzystają dwa lokalne kluby piłkarskie:
- Narew Ostrołęka – klub piłkarski powstały w 1962 r., aktualnie IV liga mazowiecka;
- Korona Ostrołęka – klub piłkarski założony w 1998 r. W sezonie 2005-06 występuje w IV lidze mazowieckiej.
[edytuj] Ciekawostki
- Imię 'Ostrołęka' nosił statek handlowy zbudowany w stoczni im. Warskiego w Szczecinie
w ramach obchodów 600-lecia miasta. Obecnie los 'Ostrołęki' jest nieznany;
- Jedna z bram twierdzy Modlin to 'Brama Ostrołęcka'.
- Ostrołęka jest jednym z czterech polskich miast, których nazwy wyryte są na Łuku Triumfalnym w Paryżu. Jest to symbol zwycięskiej bitwy wojsk napoleońskich w 1807r.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- oficjalny serwis Urzędu Miejskiego w Ostrołęce
- Moja Ostrołęka - Informator Miejski
- eOstrołęka - Moje wirtualne miasto
- Ostrołęka on-line – wszystko o mieście
- serwis informacyjny powiatu ostrołęckiego
- strona Ostrołęckiego Centrum Kultury
- wirtualny spacer po najważniejszych miejscach w Ostrołęce
- oficjalna strona klubu piłkarskiego Korona
- oficjalna strona klubu piłkarskiego Narew
Miasta na prawach powiatu: Ostrołęka | Płock | Radom | Siedlce | Warszawa
Powiaty: białobrzeski | ciechanowski | garwoliński | gostyniński | grodziski | grójecki | kozienicki | legionowski | lipski | łosicki | makowski | miński | mławski | nowodworski | ostrołęcki | ostrowski | otwocki | piaseczyński | płocki | płoński | pruszkowski | przasnyski | przysuski | pułtuski | radomski | siedlecki | sierpecki | sochaczewski | sokołowski | szydłowiecki | warszawski zachodni | węgrowski | wołomiński | wyszkowski | zwoleński | żuromiński | żyrardowski