Lesko

Osada na terenie Leska powstała prawdopodobnie w XIV wieku, pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1436. Około 1470 Lesko otrzymało prawa miejskie. W tym czasie było siedzibą możnego rodu Kmitów, stając się istotnym ośrodkiem gospodarczym, opartym na rzemiośle i handlu. Po śmierci Piotra Kmity w 1553 miasto przeszło na rodzinę Stadnickich. Stanisław Stadnicki zamienił miejscowy kościół na zbór kalwiński, który przetrwał w Lesku do poł. XVII wieku. Okres największego rozwoju Lesko przeżywało w I poł. XVII wieku, będąc ważnym ośrodkiem handlu, rzemiosła i kultury. Liczyło wówczas ok. 1500 mieszkańców. Podczas wojny północnej w 1703 Lesko zostało złupione przez wojsko szwedzkie, co zakończyło okres prosperity. Od 1713 miasto było w posiadaniu rodu Ossolińskich, następnie Mniszchów i Krasickich (do 1944). Od 1772 pod zaborem austriackim, siedziba cyrkułu w połowie XVIII wieku miasto odrodziło się. W połowie XIX wieku powstały niewielkie zakłady przemysłowe. Po pożarze z 1886, który strawił drewnianą cześć miasta, odbudowano je jako murowane. Na początku XX wieku w mieście znajdowała się m.in. rafineria ropy naftowej i fabryka smarów. W 1921 ok. 63% ogółu ludności (ok. 2400) stanowili Żydzi. Do 1931 roku miasto nosiło nazwę Lisko, zmienioną następnie na Lesko. Podczas obu wojen światowych miasto doznało znacznych zniszczeń.

Po II wojnie światowej, w 1955 rozpoczął się rozwój miasta. W latach 1972-1975 było siedzibą powiatu bieszczadzkiego. W tym czasie też utworzono zakład przemysłu meblowego. Od 1 stycznia 2002 miasto jest siedzibą powiatu leskiego.

[edytuj] Znani

Franciszek Ksawery Abancourt – literat, publicysta, naukowiec
Janusz Gołda – pisarz, publicysta
Korneliusz Pacuda – dziennikarz i krytyk muzyczny, Honorowy Obywatel Leska

[edytuj] Zabytki

zamek Kmitów z ok. 1550, w następnych latach kilkakrotnie przebudowany, niszczony i odbudowany
dawna synagoga z przełomu XVI i XVII w., zniszczona w czasie II wojny św., utraciła funkcje sakralne, odbudowana w latach 1960-1963, obecnie mieści galerię sztuki
kościół farny z ok. 1539, w następnych latach kilkakrotnie przebudowany; obok kościoła barokowa dzwonnica budowana w latach 1725-1765
cmentarz żydowski (kirkut) z nagrobkami z XVI-XX w
kamienice z XVII-XIX w.