Synagoga w Lesku

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).


Synagoga w Lesku

Data budowy	1626-1654
Data zniszczenia	II wojna światowa
Tradycja	ortodoksyjna
Budulec	murowana
Obecnie	Muzeum Żydów Galicji

Ściana wschodnia

Tablice Dekalogu

Synagoga w Lesku - została zbudowana w Lesku w latach 1626-1654 na miejscu starej bożnicy, przy ulicy Berka Joselewicza 16. W 1838 roku, przebudowano szczyty, dach oraz wystrój wnętrza. W czasie II wojny światowej, hitlerowcy doszczętnie zdewastowali synagogę i przez następne 20 lat stała opuszczona do czasu gdy w latach 60-tych i 70-tych przeprowadzono remont, kontynuowany na początku lat 80-tych Po remoncie przeznaczona na Galerie Sztuki Bieszczadzkiej Grupy Twórców, a od 1995 roku również Muzeum Żydów Galicji.

[edytuj] Architektura

Synagoga została zbudowana z otoczaków rzecznych i kamieni ciosanych z dodatkiem cegły, na planie prostokąta w stylu manierystyczno-barokowym. Linia szczytów zwieńczona jest wazonami, co jest jedynym tego przykładem kościelno-pałacowych szczytów na synagodze w Polsce. Następnie do południowo-zachodniego narożnika dobudowano wieżę, w której znajdują się oryginalne zaokrąglone schody prowadzące do dawnego więzienia dla Żydów. Podczas powojennej przebudowy wieża została podwyższona. Szczyty jak i wieżyczka są niezgodna z ówczesnymi przepisami do spraw budowania synagog.

Budynek składa się z jednonawowej sali głównej, z przybudówki na zachodniej ścianie, w której dawniej znajdował się babiniec. Później babiniec znajdował się na piętrze, z której kobiety miały wgląd na salę główną. Na elewacji zewnętrznej znajdują się Tablice Dekalogu z 10 przykazaniami oraz napis: "O jakimże lekiem napawa to miejsce ! Nic tu innego, tylko dom Boży i brama nieba". Wystrój wnętrza niestety nie zachował się do dnia dzisiejszego. We wnętrzu zachowała się oprawa Aron ha-kodesz, w postaci dwóch kolumn zwieńczonych trójkątnym szczytem. Jest uproszczoną kopią arki z synagogi Złotej Róży we Lwowie. Pośrodku stała żeliwna, altanowa bima, której fragmenty zachowały się jako balustrady balkonów w pobliskich domach. Płaszczyzny ścian podzielone są dwoma gzymsami na trzy kondygnacje. Pomiędzy gzymsami są półkoliste wnęki na cytaty z Tory. Na drugim gzymsie znajdowały się malowidła ze scenami biblijnymi, zaś na trzecim gzymsie okna ujęte półkolumnami. Przedsionek od sali modlitewnej oddzielają żelazne, XIX wieczne, kute drzwi osadzone w kamiennym portalu.

W przedsionku po obu stronach znajdowały się dawniej modlitewnie rzemieślników