Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Kwidzyn - Wikipedia, wolna encyklopedia

Kwidzyn

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°44'09" N 018°55'51" EGeografia

Kwidzyn
Herb
Herb Kwidzyna Flaga Kwidzyna
Województwo pomorskie
Powiat kwidzyński
Gmina
 - rodzaj
Kwidzyn
miejska
Burmistrz Andrzej Krzysztof Krzysztofiak
(e-mail)
Powierzchnia 21,82 km²
Położenie 53° 44'9'' N
18° 55'51'' E
Wysokość 42 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2004)
 - liczba ludności
 - gęstość

40 008
1738,2 os./km²
Strefa numeracyjna
(do 2005)
55
Kod pocztowy 82-500
Tablice rejestracyjne GKW
TERC10
(TERYT)
6222907011
Miasta partnerskie RFN Celle
Szwecja Olofström
Ukraina Bar
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie Polski
Urząd miejski3
ul. Warszawska 19
82-500 Kwidzyn
tel. 0-55 646-47-00; faks 0-55 646-47-03
(e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta
Zamek w Kwidzynie od strony zachodniej
Powiększ
Zamek w Kwidzynie od strony zachodniej
Gdanisko zamku i skrzydło zachodnie
Powiększ
Gdanisko zamku i skrzydło zachodnie
Wnętrze kwidzyńskiej katedry
Powiększ
Wnętrze kwidzyńskiej katedry
Fryz z fasady pałacu Fermora (1802 r.)
Powiększ
Fryz z fasady pałacu Fermora (1802 r.)
Cela bł. Doroty w katedrze w Kwidzynie
Powiększ
Cela bł. Doroty w katedrze w Kwidzynie

Kwidzyn (niem. Marienwerder) - miasto i gmina w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, położone nad Liwą, prawym dopływem Nogatu. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa elbląskiego.

Spis treści

[edytuj] Historia

Pomezańskie grodzisko o nazwie Kwedis (w zapisach kronikarskich wymieniana jako Quedin, Queden) istniało w XI wieku. Najprawdopodobniej zostało zniszczone podczas walk toczonych na tych terenach. Osada, została ponownie założona przez zakon krzyżacki w 1233 r. Gród otrzymał prawa miejskie po lokacji na prawie chełmińskim w 1233 lub 1235. Miasto zostało zniszczone podczas walk prusko-krzyżackich w 1243 r. Odbudowane przez krzyżaków. W latach 1285-1587 stolica biskupstwa pomezańskiego. Ponowna lokacja miasta miała miejsce w 1336 r, od tego roku oficjalna nazwa brzmiała Marienwerder. W 1440 roku powstał tu Związek Pruski. Po wojnie trzynastoletniej (1466) pozostał przy Prusach jako polskie lenno. Od 1772 roku siedziba departamentu, od 1818 rejencji w prowincji Prusy Zachodnie. W 1920 roku odbył się tutaj plebiscyt, w wyniku którego pozostał w granicach Niemiec, tym razem jako siedziba rejencji zachodniopruskiej w Prusach Wschodnich. 30 stycznia 1945 roku opustoszały Kwidzyn został zajęty bez walki przez Armię Radziecką i zamieniony w szpital polowy dla ok. 20 tys. rannych. Rosjanie, opuszczając miasto, spalili zabytkową starówkę wraz z ratuszem. Od 1945 roku w granicach Polski. Od 1999 roku miasto powiatowe w województwie pomorskim.

[edytuj] Zabytki

Do ostatniej wojny Kwidzyn posiadał starówkę z ratuszem i kamienicami podcieniowymi, w znacznej większości zniszczonymi przez wojska radzieckie. Z pozostałych zabytków zachowały się:

  • zespół zamkowo-katedralny:
    • zamek kapituły pomezańskiej wzorowany na zamkach krzyżackich. Prawie kwadratowy, czteroskrzydłowy z krużgankowym dziedzińcem wewnętrznym. Naroża są akcentowane kwadratowymi wieżami, z wyjątkiem naroża pd.-wsch., gdzie stoi wysoka główna wieża, będąca jednocześnie dzwonnicą katedry. Do elewacji zachodniej dostawione jest największe na terenie państwa krzyżackiego gdanisko, połączone z zamkiem gankiem wspartym na 5 wysokich arkadach. Od północy znajduje się wieża studzienna połączona dwiema arkadami z zamkiem, tzw. małe gdanisko. Zamek zaczęto budować ok. 1322, ukończono w drugiej połowie XIV w. Skrzydła południowe i zachodnie zostały rozebrane w końcu XVIII w., od tego czasu wnętrza kilkakrotnie przebudowywano na potrzeby urzędów, a w latach 1855-75 budowlę poddano rekonstrukcji. Obecnie mieści się tutaj muzeum.
    • katedra św. Jana Ewangelisty (budowę rozpoczęto na przełomie XIII i XIV wieku). Katedra jest trójnawową pseudobazyliką o charakterze obronnym, ściana zachodnia włączona jest do skrzydła zamkowego. Wspólna, zamku i katerdy jest też wieża dzwonna. Wieżyczki we wschodnich narożnikach wraz z gankami strzelniczymi umieszczonymi nad nawami bocznymi także wchodziły do systemu obronnego kompleksu katedralno-zamkowego. Wejścia do katedry umieszczono w elewacjach bocznych. Przed wejściem południowym w 1586 r. dobudowano kruchtę, w której wykorzystano wczesnogotyckie rzeźbione elementy z poprzedniego kościoła lub z rozebranego w XVI w. zamku biskupiego. Nad kruchtą znajduje się mozaika z ok. 1380 r., restaurowana w 1902 r., z przedstawieniem męczeństwa św. Jana Ewangelisty. Wnętrze przekryte jest sklepieniami gwiaździstymi z wykorzystaniem systemu pseudowiązanego. Dwukondygnacyjne prezbiterium związane jest z pobudowaniem w XIX wieku krypty grzebalnej biskupów pomezańskich. Wyposażenie z XVI-XIX w., m.in. konfesjonał z 1716 r., późnogotycki tron biskupi z ok. 1510 r., kazalnica z 1634, płyty nagrobne z XVII wieku, tryptyk malowany z 1570 r., manierystyczne epitafia burmistrza Augusta Milde (1602) i Georga von Rembau (1619). W czasie ostatniej wojny zaginęła gotycka szafa relikwiarzowa bł. Doroty z XIV w. Na ścianach malowidła gotyckie przemalowane w XIX wieku (część polichromi w nawie południowej, nadal znajduje się pod tynkiem). Do drugiego od wschodu przęsła nawy północnej dostawiono w 1705 kaplicę grobową Ottona Friedricha von Groebena.
    • przy kościele znajduje się cela, w której ostatni rok życia spędziła błogosławiona Dorota z Mątowów
  • fragmenty murów miejskich z XIV w.
  • ruiny wieży ratusza z XIV w., rozbudowywanego w XIX i zniszczonego w czasie wojny
  • tzw. pałac Fermora z lat 1757-1763, rozbudowany na siedzibę władz rejencji w XIX w., z płaskorzeźbionym fryzem z 1802 r.
  • dawny szpital św. Jerzego z XVIII w., przebudowany w latach 1859-60
  • budynek Wyższego Sądu Ziemskiego z lat 1798-1800
  • domy klasycystyczne z około 1800 r.
  • spichlerz szachulcowy z początku XIX w.
  • dawna synagoga z lat 1830-32
  • dawne Gimnazjum Królewskie z lat 1835-38 i 1873
  • kościół Św. Trójcy z lat 1846-1858 zbudowany w tzw. stylu arkadowym (Rundbogenstil) wg projektu K. F. Schinkla
  • dawna siedziba Zachodniopruskiego Ziemstwa Kredytowego z lat 1864-66, rozbudowana w 1879 r., w 1920 roku siedziba Komisji Plebiscytowej, obecnie sąd rejonowy
  • neogotycki zespół koszar wojskowych z lat 1877-79 (budynek sztabu, koszary, wartownia, hala sportowa, ujeżdżalnia, magazyn)
  • kaplica metodystów z końca XIX w.
  • kaplica staroluterańska (obecnie rzym.-kat.) z końca XIX w.
  • spichlerze murowane z XIX w.
  • kamienice i domy z okresu od końca XIX do początku XX w.
  • budynek dawnego Urzędu Finansowego z końca XIX w.
  • neogotycka poczta z lat 1911-13
  • zespół zabudowy dawnej Królewskiej Stadniny Koni z lat 1907-10 (w Miłosnej)
  • Urząd Miasta z lat 1918-25
  • budynki z okresu międzywojennego: konsulat Polski (ob. przedszkole), Gimnazjum Polskie z lat 1934-36, szkoła zawodowa (ob. szkoła podstawowa)

[edytuj] Gospodarka

Ośrodek przemysłu papierniczego (International Paper-Kwidzyn SA), elektronicznego (zakłady Jabil, Lacroix) i przetwórstwa owocowo-warzywnego(Warmińskie Zakłady Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego).

[edytuj] Edukacja

[edytuj] Sport

  • piłka koszykowa - mężczyźni - MTS Basket Kwidzyn - zespół I Ligi w sezonie 2005/2006
  • piłka ręczna - mężczyźni - MMTS Kwidzyn - zespół Ekstraklasy w sezonie 2004/2005
  • piłka ręczna - kobiety - MMTS Kwidzyn - zespół I Ligi w sezonie 2004/2005
  • piłka nożna - mężczyźni - KOP Rodło Kwidzyn - zespół III Ligi 2 gr. w sezonie 2006/2007

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

W innych językach
THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu