John Henry Newman
Z Wikipedii
John Henry Newman (ur. 21 lutego 1801 w Londynie, zm. 11 sierpnia 1890 w Edgbaston) - angielski filozof, pisarz i teolog.
Newman po ukończeniu studiów w Oksfordzie poświęcił się sprawom religii. W 1824 został księdzem anglikańskim, stając się liderem tzw. "ruchu oksfordzkiego", mającego na celu wzmożenie roli kościoła i autorytetu w anglikanizmie a także powrót do tradycji pierwszych wieków chrześcijaństwa. W 1842 zrzekł się stanowiska kościelnego, a po trzech latach, w trakcie których poświęcił się badaniom nad historią chrześcijaństwa (czego owocem była praca "O rozwoju doktryny chrześcijańskiej"), przeszedł na katolicyzm. Do Kościoła Katolickiego przyjął go błogosławiony Dominik (Dominic Barberi) ze Zgromadzenia Pasjonistów.
Przedrukował w Anglii paszkwil na Giacinto Achilliego, który w swojej książce z 1851 ujawnił korupcję Kościoła katolickiego, jego inkwizycji, a zwłaszcza wykorzystywanie spowiedzi do denuncjacji rodzin do władz Kościoła katolickiego. Newman przegrał następnie proces sądowy o zniesławnienie, wytoczony przez Achilliego.
W 1879 został powołany na kardynała katolickiego.
W filozofii głosił przewagę wiedzy konkretnej nad pojęciową, bezpośredniego przeświadczenia (assent) nad dowodem, logiki osobistej nad powszechną i wiary nad wiedzą.
