Jankówka

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).


Jankówka
Województwo	małopolskie
Powiat	wielicki
Gmina	Wieliczka
Sołtys	Włodzimierz Sznajder
Populacja (2006) - liczba ludności	340
Kod pocztowy	32-020
Tablice rejestracyjne	KWI

Jankówka – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka. Graniczy z wsiami: Bieńkowice, Sieraków, Gorzków, Raciborsko.

[edytuj] Historia

W pierwszych zapisach źródłowych z lat 1429, 1431, 1442, występowała pod nazwami: Iancowa Wola, Jankouicze, Jancowka, Jancowa. Nazwa ustaliła się w 1453 roku. Informacje o wsi pochodzą z zapisów dotyczących licznych procesów sądowych i z nich wynika, że była to własność szlachecka. W 1414r. należała do Beaty z Solcy i jej męża Zbyszka z Jankówki a potem do ich potomków, a mianowicie: W 1414-1418 – Małgorzaty oraz jej brata Stanisława Skarbka h. Drużyna – od 1414 do 1444. W 1447 staje się własnością córki Stanisława Skarbka , Katarzyny stanowiąc jej majątek posagowy. Do roku 1452 Jankówka należy do Katarzyny i jej męża Piotra Przybysławskiego h. Wieniawa. Od 1453 własność przechodzi na Wawrzyńca z Gruszowa h. Gryf (Laurenty h. Gryf), drugiego męża Katarzyny. Około 1460 roku Jankówkę otrzymuję Anna córka Katarzyny i Wawrzyńca oraz jej przyrodni brat Jan Mirek syn Katarzyny i jej męża Piotra Przybysławskiego. W 1470 roku wchodzi w skład parafii Dziekanowice. W roku 1486 Jan Mirek sprzedaje swoją część, którą stanowi dwór, karczma, dwie zagrody i lasy Janowi ze Stojowic. Około 1530 roku majątek przechodzi na syna Stojowskiego Jana Jordana. Kolejnymi właścicielami Jankówki byli Dydyńscy i Morsztynowie. Morsztynowie należeli do znanej rodziny ariańskiej. Ośrodek kryptoariański w Jankówce funkcjonował jeszcze do początku XVIIIw. Jego przedstawiciel Władysław Morsztyn brał ślub w Kościele Mariackim w Krakowie. Od około roku 1846 Jankówka należała do Siedleckiego, istnieje bowiem zapis, iż w czasie rabacji chłopskiej wśród zamordowanych we dworze w Hucisku był Józef Siedlecki syn dziedzica Jankówki. 15 maja 1848 roku z rozkazu cesarza austriackiego w Galicji zostaje zniesiona pańszczyzna. Chłopi Jankowscy więc prawdopodobnie przestali „chodzić na pańskie”. Z tego też okresu pochodzi godło napieczętne Jankówki; jest to pionowo ustawiony, odwrócony klucz z napisem Gmina Jankowka. W 1899 roku Jankówka zostaje rozparcelowana i sprzedana miejscowym włościanom. Podworską resztówkę w 1908 roku właściciel o nazwisku Hodoń sprzedał krakowskiemu artyście Józefowi Mehofferowi. Nowy właściciel odrestaurował pochodzący z I połowy XVIII wieku parterowy dworek i wokół niego założył na wzór francuski, tarasowy ogród ozdobny. Ogród ten stanowił pasję artysty, który sam osobiście nadzorował jego urządzanie a nawet wykonywał niektóre prace. W Jankówce Mehoffer namalował kilka obrazów. Do niektórych pozowali miejscowi ludzie, zwłaszcza dzieci. Częstym gościem państwa Jadwigi i Józefa Mehofferów był Karol Hubert Rostworowski – dramatopisarz, poeta i muzyk. W 1919 roku po częściowy pożarze dworek został sprzedany Nowotnym. W latach 30. dwór nabył inżynier Stanisław Syska, właściciel fabryki porcelany, który w Janówce prowadził gospodarstwo hodowlane oraz nowoczesny sad. Dworek został rozebrany w 1949 roku (podobno był mocno zagrzybiony). Do tej pory pozostały murowane budynki gospodarcze stodoła i spichlerz z 1859 roku. Zamiast dworu wybudowano budynek murowany, przez mieszkańców Jankówki zwany willą, w którym do tej chwili mieszkają właściciele: Doman Syska oraz jego córki Anna Uher i Zofia Malinowska. W latach 20. w Jankówce powstaje Ochotnicza Straż Pożarna. Komendantem zostaje Stanisław Pudlik. Na polu Hankusów, Woźniaków, wybudowano drewnianą remizę strażacką, gdzie przechowywano sikawkę oraz inny sprzęt do gaszenia pożaru. Po II wojnie budynek wymagał gruntownego remontui wtedy między Stanisławem Masiorem a Józefem Hankusem rodzi się pomysł wybudowania nowej remizy. Zostają na ten cel organizowane zabawy, festyny, kolędy, i inne rodzaje zbiórek pieniędzy od mieszkańców Jankówki i okolicznych wsi. Pod koniec lat 40. strażnica zostaje oddana do użytku.