Józef Beck
Z Wikipedii
Józef Beck Ur. 4 października 1894 w Warszawie Zm. 5 czerwca 1944 w Stăneşti (Rumunia) |
|
Minister Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej | |
Okres urzędowania | od 2 listopada 1932 do 30 września 1939 |
Poprzednik | August Zaleski |
Następca | August Zaleski |
Wiceminister Spraw Zagranicznych RP | |
Okres urzędowania | od 4 grudnia 1930 do 2 listopada 1932 |
Poprzednik | - |
Następca | Jan Szembek |
Wicepremier Rządu RP | |
Okres urzędowania | od 25 sierpnia 1930 do 4 grudnia 1930 |
Poprzednik | - |
Następca | Bronisław Pieracki |
Józef Beck (ur. 4 października 1894 w Warszawie - zm. 5 czerwca 1944 w Stăneşti w Rumunii) polski polityk, dyplomata, wojskowy (pułkownik dyplomowany), bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego.
Uczył się w V Liceum Ogólnokształcącym w Krakowie, studiował na Politechnice Lwowskiej i w Akademii Eksportowej w Wiedniu.
Józef Beck był członkiem POW, w latach 1914-1917 żołnierzem Legionów Polskich i adiutantem Józefa Piłsudskiego. 1922-1923 - attaché wojskowy RP w Paryżu i Brukseli.
W 1926 W czasie zamachu majowego opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego.
W latach 1926-1930 był szefem gabinetu ministra spraw wojskowych, od 25 sierpnia do 4 grudnia 1930 - wicepremierem w rządzie Józefa Piłsudskiego, a następnie (do 1932) - wiceministrem spraw zagranicznych. 2 listopada 1932 objął stanowisko ministra spraw zagranicznych i samodzielnie kierował polską polityką zagraniczną aż do wybuchu II wojny światowej.
Starał się zachowywać równowagę w stosunkach między sąsiadami: ZSRR i Niemcami. Przyczynił się do podpisania 25 lipca 1932 w Moskwie układu o nieagresji ze Związkiem Radzieckim (przez Stanisława Patka i Nikołaja Krestinskiego), a 26 stycznia 1934 w Berlinie - z Niemcami (przez Józefa Lipskiego i Konstantina von Neuratha). Był oskarżany o prowadzenie polityki proniemieckiej i antyfrancuskiej. Spowodował włączenie do Polski terytorium Zaolzia tuż przed aneksją Czechosłowacji przez Niemcy. Wkrótce, jesienią 1938 - wiosną 1939 zdecydowanie przeciwstawił się żądaniom niemieckim w sprawie Gdańska i eksterytorialnej autostrady przez polskie Pomorze do Prus Wschodnich, w zamian za udział Polski w pakcie antykominternowskim.
Dał temu wyraz w słynnej mowie sejmowej z 5 maja 1939 (fragment):
- Słyszę żądanie aneksji Gdańska do Rzeszy, z chwilą, kiedy na naszą propozycję, złożoną dn. 26 marca wspólnego gwarantowania istnienia i praw Wolnego Miasta nie otrzymuję odpowiedzi, a natomiast dowiaduje się następnie, że została ona uznana za odrzucenie rokowań - to muszę sobie postawić pytanie, o co właściwie chodzi? Czy o swobodę ludności niemieckiej Gdańska, która nie jest zagrożona, czy o sprawy prestiżowe, czy też o odepchnięcie Polski od Bałtyku, od którego Polska odepchnąć się nie da! (...)Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja, skrwawiona w wojnach, na pewno na pokój zasługuje. Ale pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata, ma swoją cenę wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor.
Doprowadził do zawarcia w 1939 sojuszu z Wielką Brytanią.
Po agresji radzieckiej na Polskę, w nocy z 17 na 18 września 1939 ewakuował się wraz z rządem do Rumunii, gdzie został internowany. W tym czasie napisał tom pamiętników "Ostatni raport". Zmarł w Stăneşti 5 czerwca 1944. Pochował go węgierski pastor ewangelicko-reformowany, gdyż zmarły był tego wyznania.
W maju 1991 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone na cmentarzu na Powązkach.
[edytuj] Bibliografia, Linki zewnętrzne
- Józef Beck Ostatni Raport, Warszawa 1987 , ISBN 8306015673
- Diariusz i teki Jana Szembeka 1934 - 1939, t. 1 - 4, London 1964 - 1972
- Przemówienie ministra Becka w sejmie 5.05.1939
Zobacz też:
Leon Wasilewski • Ignacy Jan Paderewski • Władysław Wróblewski • Stanisław Patek • Eustachy Sapieha • Jan Dąbski •
Konstanty Skirmunt • Gabriel Narutowicz • Aleksander Skrzyński • Marian Seyda • Roman Dmowski • Karol Bertoni • Maurycy Zamoyski •
Aleksander Skrzyński • Kajetan Dzierżykraj-Morawski • August Zaleski • Józef Beck
Kategorie: Politycy sanacji • Kawalerowie Orderu Orła Białego • Oficerowie II Rzeczypospolitej • Polscy dyplomaci • Ludzie związani z Krakowem • Ludzie związani ze Lwowem • Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego • Polscy ministrowie spraw zagranicznych • Zmarli w 1944 • Urodzeni w 1894 • Kalwinizm