Eustachy Górczyński
Z Wikipedii
Eustachy Górczyński (ur. w 1893 w Sędziszowie, pow. Jędrzejów) – oficer saperów Wojska Polskiego (pułkownik), komendant Centrum Wyszkolenia Saperów w latach 1938-1939.
Uczył się w Szkole Handlowej w Kielcach, w której zdał maturę. Od 1911 studiował budowę maszyn na politechnice w Grazu. W 1912 był zmuszony przerwać studia, gdyż dostał powołanie do odbycia obowiązkowej służby wojskowej w armii rosyjskiej. Po wybuchu I wojny światowej, skierowano go na front turecki. W 1915 ukończył Wojskową Szkołę Inżynierii w Piotrogrodzie, a w następnym roku kurs pontonierski w Kijowie ze stopniem chorążego. Następnie służył w 11. Batalionie Pontonowym na froncie galicyjskim. W grudniu 1917 przeszedł do 2. Korpusu Polskiego na Ukrainie. Dostał zadanie utworzenia dla Korpusu pododdziałów inżynieryjnych, które formował w rejonie Mohylowa spośród polskich żołnierzy z rosyjskiego 9. Pułku Inżynieryjnego. Po bitwie pod Kaniowem, od maja do listopada 1918 przebywał w niewoli niemieckiej w Brześciu nad Bugiem. Pod koniec listopada wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920 jako dowódca 3. kompanii saperów w 1. Pułku Inżynieryjnym. Walczył na froncie litewsko-białoruskim, m.in. w walkach o Wilno, Wilejkę, pod Ruszańcami. W czasie walk pod Dźwińskiem kierował wysadzaniem mostu na Dźwinie oraz rozbudową pozycji obronnych dla 3. Dywizji Piechoty Legionów. Następnie brał udział w walkach z bolszewikami w składzie 1. Dywizji Piechoty Legionów, nierzadko działając jako zwykła piechota. W 1920 został ranny. Po zakończeniu działań wojennych został dowódcą 3. Batalionu Saperów w 3. DP Leg., a od kwietnia 1922 – 27. Batalionu Saperów w 2. Pułku Saperów. Po rozformowaniu batalionu objął stanowisko zastępcy dowódcy i dowódcy 2. p.sap. W 1929 po likwidacji 2. p.sap. został dowódcą 2. Batalionu Saperów, a w 1930 – 8. Batalionu Saperów w Toruniu. W latach 1938-1939 pełnił funkcję komendanta Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie. Po wybuchu wojny obronnej 1939, z kadry Centrum został sformowany zbiorczy batalion dowodzony przez mjr. Wacława Plewako. Wydzieliła się z niego grupa licząca ok. 25 oficerów i ok. 50 podoficerów wraz z taborem samochodowym, na czele której stanął płk E. Górczyński. Udała się ona na rekonesans na Wołyń w kierunku Sarn, aby zorganizować tam warunki dla dalszej działalności Centrum. W rejonie Kowla wszyscy dostali się jednak do niewoli sowieckiej. Pułkownik E. Górczyński został osadzony w obozie w Starobielsku. Przed tragicznym losem innych polskich oficerów uchroniło go przeniesienie do grupy ppłk. Zygmunta Berlinga. Po wyjściu na wolność wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR, z którą ewakuował się do Iranu. Ostatecznie znalazł się w szeregach 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy saperów Korpusu. Następnie został dowódcą saperów Okręgu Etapowego, w skład którego wchodziła m.in. Szkoła Podchorążych Rezerwy Saperów. Na pocz. 1944 przeniesiono go w stan spoczynku. Po zakończeniu wojny powrócił do Polski, gdzie zmarł.
Był odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V klasy, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości.
[edytuj] Bibliografia
Hasło opracowano na podstawie:
- Zdzisław Barszczewski, Sylwetki saperów, Warszawa 2001.