Duma

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy izby parlamentu rosyjskiego. Zobacz też: gatunek poetycki o tej nazwie.

Duma, właśc. Duma Państwowa (ros. Государственная дума) to nazwa izby niższej parlamentu rosyjskiego. Składa się z 450 deputowanych wybieranych w demokratycznych wyborach na 4-letnią kadencję.

Obecnie zasiada w niej 445 deputowanych: 301 z partii Jedna Rosja, 47 z partii komunistycznej (KPRF), 40 z partii Rodina, 35 z Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji (Władimira Żyrynowskiego) oraz 22 deputowanych niezrzeszonych [1]. Duma Państwowa wraz z Radą Federacji tworzy Zgromadzenie Federalne (parlament).

[edytuj] Duma w carskiej Rosji

Z powodu kryzysu państwa wywołanego przez rewolucję 1905 roku, car Mikołaj II zmuszony był zgodzić się na ustanowienie Dumy; miała ona pełnić funkcję parlamentu w Rosji, rządzonej dotychczas na zasadzie nieograniczonego carskiego absolutyzmu. Duma została powołana na mocy Manifestu cara z 30 października (17 października w kalendarzu juliańskim) 1905.

Pierwsza Duma zebrała się w kwietniu 1906. W skład pierwszej Dumy wchodziło 478 posłów, w tym 54 posłów polskich (36 posłów z guberni tworzących Królestwo Polskie i 19 posłów z Koła Kresowego). Stosunkowo wolne wybory wprowadziły do niej wielu posłów o poglądach socjalistycznych i liberalnych, którzy domagali się dalszych reform. Duma została rozwiązana przez cara zaledwie 10 tygodni po rozpoczęciu funkcjonowania. Druga Duma, zebrana w lutym 1907, była jeszcze bardziej radykalna i również trwała krótko. Druga Duma liczyła 518 posłów, w tym 46 posłów polskich ( 32 posłów z Królestwa i 14 posłów z Koła Kresowego).

Wybory do Trzeciej Dumy odbyły się na zmienionych zasadach; umożliwiły one większą reprezentację warstw społeczeństwa przychylnych absolutyzmowi cara. Dopiero ta Trzecia Duma, dużo bardziej konserwatywna od poprzednich, przetrwała pełną kadencję, od 1907 do 1912.

Czwarta Duma, w latach 1912-1917, była właściwie tylko klubem dyskusyjnym i oferowała bardzo ograniczoną krytykę rządowa cara. Rewolucje w 1917 roku zakończyły jej istnienie.

Wśród polskich posłów do Dumy byli:

Roman Dmowski - poseł z Warszawy 1907–1912
Władysław Grabski - poseł ziemi warszawskiej 1906–1912
Wiktor Jaroński - poseł ziemi kieleckiej 1906–1917
Alfons Parczewski - poseł Ziemi Kaliskiej 1906–1912
Leon Petrażycki - 1906-
Aleksander Lednicki - poseł ziemi mińskiej 1906-

[edytuj] Duma obecnie

Duma jako parlament Rosji została reaktywowana po rozpadzie ZSRR. Pierwsze wybory do Dumy odbyły się 12 grudnia 1993 wraz z wyborami do Rady Federacji i referendum konstytucyjnym. Kadencja pierwszej Dumy trwała 2 lata. Kolejne wybory odbywały się w 1995, 1999 i 2003.

W 2007 wybory mają odbyć się po raz pierwszy spośród kandydatów z list partyjnych, przy progu wyborczym 7% - do 2005 próg wynosił 5%, a deputowani byli wybierani po połowie z list partyjnych i według ordynacji większościowej w okręgach jednomandatowych.

Pracami Dumy kieruje przewodniczący i jego zastępcy, przy czym każda frakcja lub grupa deputowanych może wysunąć zastępcę przewodniczącego.