Chalkopiryt
Z Wikipedii
| Chalkopiryt | |
|---|---|
 |
|
| Podstawowe informacje | |
| Kategoria | Siarczki |
| Wzór chemiczny | CuFeS2 |
| Charakterystyka | |
| Kolor | Mosiężnożółty, często z pstrymi nalotami |
| Pokrój kryształu | Izometryczny, oktaedry i tetraedry często prążkowane, skupienia ziarniste, zbite, masywne, często tworzy bliźniaki |
| Struktura krystaliczna | Tetragonalna |
| Łupliwość | Słaba, według {201} |
| Przełam | Nierówny lub muszlowy |
| Twardość w skali Mohsa | 2,5 - 3,9 |
| Połysk | Metaliczny |
| Współczynnik załamania | |
| Pleochroizm | |
| Rysa | Ciemnozielona |
| Natężenie względne | 4,1 - 4,3 |
| Topliwość | |
| Rozpuszczalność | |
| Inne | |
|
Chalkopiryt
Od (gr. chalkós "miedź" + pyrítes "ogniowy"). Siarczek miedzi i żelaza, jedna z ważniejszych rud miedzi (34,5% zawartości Cu).
Powstaje w procesach magmowych, we wczesnym stadium krystalizacji magmy, rozpowszechnony jest również w utworach żyłowych pneumatolitycznych i hydrotermalnych.
Występuje w złożach osadowych w towarzystwie chalkozynu, bornitu i kowelinu, jest ważnym kruszcem miedzi w złożach dolnośląskich.
W temperaturze 550°C przechodzi w tetragonalną γ - fazę, i ze wzrostem temperatury zmniejsza się w nim zawartość siarki - najniższa jest w temperaturze 720°C. Po ochłodzeniu krystalizuje w regularną β - fazę
Często zawiera domieszki Ag, Au, As, Sb, Bi, Ni, Co.
[edytuj] Występowanie:
Zazwyczaj występuje w pegmatytach, żyłach kruszcowych i metasomatytach. Jako minerał poboczny występuje w większości skał magmowych.
Stanowi składnik skał metamorficznych (gnejsów, serpentynitów, amfibolitów).
Rzadziej tworzy się w skałach osadowych.
Współwystępuje z pirytem, sfalerytem, markasytem, kalcytem, kwarcem.
Miejsca występowania: Zambia, Kongo - Katanga, USA - Pensylwania, Arizona, Utah, Kalifornia, Alaska, Kanada - Ontario, Rosja - Ural, Japonia, Niemcy, Francja, Norwegia, Czechy, Rumunia.
W Polsce występuje na monoklinie przedsudeckiej, Górach Kaczawskich, Rudawach Janowickich, Pogórzu Izerskim. Znany jest z LGOM - Lubin, Polkowice, Rudna, Sieroszowice i woj. świętokrzyskim - Miedzianka, Miedziana Góra k. Kielc.
[edytuj] Zastosowanie:
Stanowi główną rudę miedzi (zawiera 34,5% Cu). Z jego przeróbki pochodzi 80% światowej produkcji tego metalu. Bywa też źródłem srebra i złota. Doskonale znany już od epoki brązu.
Jest minerałem atrakcyjnym i poszukiwanym przez kolekcjonerów. Kryształy rzadko osiągają wielkośc powyżej 2 cm.
