Piryt
Z Wikipedii
Piryt (Iskrzyk)
Nazwa pochodzi od gr. pyr = ogień oraz pyrites = iskrzący, gdyż minerał ten iskrzy się pod wpływem uderzeń krzesiwa (kawałkiem stali, młotkiem).
To pospolity minerał należący do grupy siarczków
[edytuj] Właściwości
Chemizm: FeS2 (disiarczek żelaza (II))
Układ krystalograficzny - regularny
Twardość w skali Mohsa - 6,5
Łupliwość - brak
Rysa - czarna
Przełam - muszlowy
Gęstość - 4,95 do 5,10 g/cm3
Barwa - mosiężnożółta, złota
Połysk - metaliczny
Jest zmineralizowanym kryształem, który występuje w odcieniach od jasnozłotego do odcieni miedzianych lub zielonych. Tworzy kryształy przyjmujące najczęściej postać sześcianów. Czasmi tworzy charakterystyczne bliźniaki zwane "krzyżami żelaznymi". Występuje też w skupieniach zbitych, ziarnistych, skorupowych, kulistych i groniastych. Obok markasytu jest odmianą poliformiczną siarczku żelaza.
Często zawiera domieszki niklu, kobaltu, cynku, srebra, złota, miedzi.
Ze względu na podobieństwo do złota nazywany jest też "złotem głupców", ale jest twardszy od złota - nie można zarysować go nożem. Nigdy nie należy podpalać w zamkniętym pomieszczeniu, ponieważ wydziela dużo dwutlenku siarki.
[edytuj] Występowanie
Występuje we wszystkich typach skał. Należy do minerałów bardzo pospolitych i szeroko rozpowszechnionych.
Miejsca występowania: Włochy - Rio Marina, Elba, Campiano, Toskania, Hiszpania- Rio Tinto, Tharsis, Huelva, Grecja - Xante, Norwegia - Grong Lokken, Szwecja - Gallivare, Klefva, Rosja - Ural, Kaukaz, Dalniegorsk, USA - Kolorado, Pensylwania, Tennessee, Utah, Peru, Meksyk, Uganda.
W Polsce - na Dolnym Śląsku, także w okolicach Strzegomia i Turoszowa, w G.Świętokrzyskich.
[edytuj] Zastosowanie
Główne zastosowania pitrytu:
- do wyrobu kwasu siarkowego
- źródło otrzymywania żelaza, siarki, miedzi, kobaltu, niklu, selenu, srebra i złota.
- wyjątkowo atrakcyjny i łatwy do zdobycia kamień kolekcjonerski;
- stosowany od czasów starożytnych do wyrobu biżuterii i ozdób
- bywa stosowany jako proszek polerski
- do wyrobu czerwonych i brunatnych farb mineralnych.
w czasach świetności alchemii określany jako 'ferrum sulphuratum'