Brian Mulroney
Z Wikipedii
Brian Mulroney | ||
|
||
Funkcja | Premier Kanady | |
Okres urzędowania | od 17 września 1984 do 25 czerwca 1993 |
|
Poprzednik | John Turner | |
Następca | Kim Campbell | |
Data urodzenia | 20 marca 1939 | |
Miejsce urodzenia | Baie-Comeau, Quebec, Kanada | |
Małżonka | Mila Pivnicki | |
Partia polityczna | Progresywno-Konserwatywna Partia Kanady |
Martin Brian Mulroney (ur. 20 marca 1939 w Baie-Comeau, Quebec) - premier Kanady z ramienia Partii Konserwatywnej od 17 września 1984 do 25 czerwca 1993.
Urodził się w Baie-Comeau w Quebecu, w niezamożnej, robotniczej rodzinie. Ukończył studia ogólne na Francis Xavier University w Nowej Szkocji, a następnie studiował prawo na Laval University w Quebec City. Po studiach praktykował prawo w Montrealu, a następnie zajmował kierownicze stanowiska w wielkich korporacjach przemysłowych. W 1973 ożenił się z córką jugosłowiańskich emigrantów, Milą Pivnicki. Ma z nią czworo dzieci.
Zanim Mulroney objął funkcje państwowe, był znanym działaczem Partii Konserwatywnej. W 1976 był jednym z kandydatów na lidera partii, lecz przegrał z Joe Clarkiem. W ponownych wyborach w 1983 zgromadzenie partii usunęło Clarka z przywództwa i powołało na to miejsce Briana Mulroney'a. Tego samego roku w wyniku wyborów uzupełniających do Izby Gmin Parlamentu Kanady Mulroney został deputowanym. W roku 1984 w wyborach parlamentarnych Partia Konserwatywna pokonała liberałów. Brian Mulroney został premierem na dziewięć następnych lat.
Okres jego rządów zdominowały zagadnienia gospodarcze oraz separatyzm quebekański.
W dziedzinie gospodarki Mulroney prowadził politykę zacieśniania związków z USA, czego ukoronowaniem było utworzenie północnoamerykańskiej strefy wolnego handlu (NAFTA). Otworzyło to gigantyczny rynek amerykański na towary kanadyjskie, lecz także uczyniło gospodarkę kanadyjską bardziej podatną na wahania koniunkturalne.
Druga połowa lat osiemdziesiątych to odrodzenie się separatyzmu frankofonów z Quebecu. Pierwszym symptomem tego był rozłam w samej Partii Konserwatywnej. Grupa posłów frankofońskich wystąpiła z partii, tworząc konkurencyjną grupę Bloc Quebecois. Mulroney, zdając sobie sprawę z aspiracji frankofonskiej mniejszości, dążył do zmiany Konstytucji Kanady tak, by dać Quebecowi pewną autonomię - jak to nazywano - status distinct society. W tym celu zaproponowano szereg zmian w prawodawstwie znanych jako porozumienie z Meech Lake (Meech Lake Accord) oraz jego rozszerzenie - porozumienie z Charlottetown (Charlottetown Accord). Porozumienie to zostało odrzucone w federalnym referendum, dzięki głosom angielskojęzycznych Kanadyjczyków, którzy uznali treść porozumienia za zbyt daleko idące ustępstwa. Wynikiem tego była dalsza radykalizacja poglądów w Quebecu, której kulminacja nastąpiła już po odejściu Briana Mulroney'a od władzy.
Ostatnie lata rządów Mulroney'a były niezwykle trudne. Wzrost radykalizacji frankofonów zbiegł się z radykalizacją zachodnich prowincji Kanady, w których powstała nowa, zdobywająca coraz szerszą popularność, Partia Reform, oskarżająca konserwatystów o odejście od konserwatywnych pryncypiów. W istocie, polityka Mulroney'a u schyłku rządów była mało konsekwentna. Liberalizacja rynku połączona była z coraz większym etatyzmem. Niepohamowanie rosnący deficyt budżetowy doprowadził do wzrostu oprocentowania kredytów, a w konsekwencji i inflacji. W wyniku tych i innych przyczyn, gospodarka Kanady weszła w fazę ostrej i długotrwałej recesji. Ostatnim posunięciem Briana Mulroney'a było wprowadzenie podatku typu VAT (GST - Goods and Services Tax) w 1991. Wobec zbliżających się wyborów partia zdecydowała się na zmianę lidera. 25 czerwca 1993 Brian Mulroney zrzekł się przewodnictwa partii, automatycznie tracąc fotel premiera, by ostatecznie wycofać się z polityki i wrócić do pracy w prywatnym biznesie.
Osiemnasty Premier Kanady | ||
poprzedni John Turner |
1984 - 1993 | następna Kim Campbell |
John Macdonald • Alexander Mackenzie • John Abbott • John Thompson • Mackenzie Bowell • Charles Tupper • Wilfrid Laurier • Robert Borden • Mackenzie King • Arthur Meighen • Richard Bennett • Louis St. Laurent • John Diefenbaker • Lester Pearson • Pierre Trudeau • Joe Clark • John Turner • Brian Mulroney • Kim Campbell • Jean Chrétien • Paul Martin • Stephen Harper