Autodysocjacja wody
Z Wikipedii
Autodysocjacja wody (zob. autodysocjacja) lub autoprotoliza wody to samorzutna dysocjacja elektrolityczna cząsteczek H2O zachodząca w wodzie ciekłej, rodzaj dysocjacji elektrolitycznej, w której czysty (ciekły) związek chemiczny w postaci cząsteczkowej rozpada się na jony pod wpływem innych cząsteczek tego samego związku, pełniąc przy tym rolę zarówno kwasu jak zasady. Autodysocjacja tego typu jest możliwa gdyż cząsteczki wody mają budowę polarną. Polarnośc wody czyni ją dobrym rozpuszczalnikiem substancji polarnych (np. słabe elektrolity) oraz jonowych (sole) dzięki hydratacji powstałych jonów.
Stała równowagi autodysocjacji wody:
W przypadku rozcieńczonych roztworów wodnych można uwzględnić praktyczną stałość stężenia wody, wykorzystuje się wówczas tzw. iloczyn jonowy wody:
- Kw = [H3O + ][OH − ]
Wartość iloczynu jonowego wody w temperaturze pokojowej wynosi ok 10-14. Podobnie jak dla innych bardzo małych stałych o charakterze stałych równowagi, jak iloczyn rozpuszczalności czy stała dysocjacji lub przy określaniu stężenia jonów hydroniowych oraz wodorotlenowych, wartość iloczynu jonowego podaje się jako -log10Kw (p jest operatorem oznaczającym obliczenie -log10}:
- pKw = − log10Kw
Wartość pKw ≈ 14 (w temperaturze pokojowej).
- Przy normalnym ciśnieniu atmosferycznych woda jest ciekła w zakresie 0 - 100°C (273 - 373 K). Wraz ze wzrostem temperatury dysocjacja staje się łatwiejsza (reakcja endotermiczna) i iloczyn jonowy Kw rośnie, a pKw spada. Wartość pKw zmienia się od ok. 14,95 w temperaturze 0°C przez 14,0 (25°C) i 13,0 (60°C) do 11,25 w temperaturze 100°C, zmienność tę można opisać w przybliżony sposób wielomianem (t [°C]):
Wartość pKw ma kluczowe znaczenie dla definicji skali pH. Między pH i pKw występuje zależność:
- pH + pOH = pKw
W czystym rozpuszczalniku stężenia obu form jonowych muszą być sobie równe, skąd otrzymamy w stanie równowagi:
oraz (po zlogarytmowaniu obu stron):
Wartość pH = pOH w czystej wodzie, tzw. pH neutralne, wynosi 7 i określa umowny środek skali pH.