Sekstentalssystemet
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Sekstentallsystemet (også kjent som heksadesimal) er eit talsystem som inneheld 16 ulike siffer. Som regel bruker ein sifra 0-9 frå titalsystemet i tillegg til bokstavane A-F, der A tilsvarer 10 i tiltallsystemet, og så vidare opp til F som er 15.
[endre] Talystemet innan data
Systemet er nyttig i datamaskinar fordi ein kan bruka ein bit (fire siffer i totalsystemet) til å gje verdien for eit siffer i sekstentallsystemet. Ei byte som er sett saman av 8 bit kan dermed gje eit tosifra tall i sekstentallsystemet.
bin hex dec 0000 = 0 = 0 0001 = 1 = 1 0010 = 2 = 2 0011 = 3 = 3 0100 = 4 = 4 ... 1001 = 9 = 9 1010 = A = 10 1011 = B = 11 ... 1111 = F = 15
[endre] Brøkar
Sekstentalsystemet er godt til å laga brøkar med:
- 1/2 = 0,8
- 1/3 = 0,5555...
- 1/4 = 0,4
- 1/5 = 0,3333...
- 1/6 = 0,2AAAA...
- 1/8 = 0,2
- 1/A = 0,19999...
- 1/C = 0,15555...
- 1/F = 0,1111...
Fordi talbasen er kvadratisk dannar heksadesimal oftare uløyselige brøker enn titalsystemet. Repeterende desimaler oppstår når nemnaren har ein primfaktor som ikkje finst i teljaren. I samanheng med heksadesimale tall gjeld dette viss og bare viss nemnaren ikkje er ein toar-potens.
