Vlag van Oekraïne

↑ Vlag van Oekraïne (ratio 2:3)

De vlag van Oekraïne bestaat uit twee horizontale banen, een gele en een blauwe. Oekraïne is eeuwenlang een onderdeel van Rusland (of de Sovjet-Unie) en in mindere mate Oostenrijk-Hongarije geweest, maar voerde/voert zowel in de korte periode van onafhankelijkheid tussen 1918 en 1919 (1921) als sinds de in 1991 verkregen hernieuwde zelfstandigheid een blauw-gele vlag.

Inhoud

1 Geschiedenis van de vlag en historische vlaggen
2 Symboliek
3 Overige vlaggen van Oekraïne

[bewerk] Geschiedenis van de vlag en historische vlaggen

[bewerk] Twee versies over de oorsprong van de blauw-gele vlag

Over de oorsprong van de kleuren van de Oekraïense vlag concurreren twee verschillende verklaringen met elkaar. De eerste versie stelt dat de kleuren overgenomen zijn van de vlag van Zweden, omdat toen Karel XII van Zweden (koning van 1697 tot 1718) in oorlog raakte met Peter de Grote van Rusland, hij een bondgenootschap had met Oekraïne, dat graag onafhankelijk van Rusland wilde worden. Voorwaarde voor Zweedse steun was volgens de aanhangers van deze theorie wel dat Oekraïne de kleuren van Zweden aannam: geel en blauw. Bewijzen voor een dergelijke Zweedse eis zijn echter nooit gevonden, maar het is niet uitgesloten dat de Zweden de totstandkoming van de kleuren geel en blauw als nationale kleuren hebben bevorderd.

De andere verklaring baseert zich op de kleuren van Lemberg (Lviv). Gedurende de 16e en 17e eeuw gebruikten Kozakken blauw-witte banieren, maar ook uiteenlopende vlaggen van Hetmannen die gebaseerd waren op adellijke familiewapens. In Galicië kwam de kleurencombinatie geel-blauw zeer veel voor op wapens (het wapen van Lemberg toont nog steeds een gouden leeuw in een blauw veld), waardoor er ook veel geel-blauwe vlaggen voorkwamen. Het ware startpunt van het gebruik van de blauw-gele vlag als Oekraïens symbool ligt volgens deze verklaring in 1848. In dat revolutionaire jaar ging men in Lemberg een geel-blauwe vlag gebruiken (geel boven blauw). Hoewel dit geen grootse gebeurtenis was, namen nieuw gevormde Oekraïense eenheden van het Oostenrijkse leger omstreeks 1850 deze kleuren over. Tegen het eind van de 19e eeuw werd de kleurencombinatie blauw-geel gezien als Oekraïense vlag, eerst in de Oostenrijkse delen van Oekraïne, later ook in de Russische. Toen het land in 1918 onafhankelijk werd, lag het dan ook voor de hand om de blauw-gele vlag als nationale vlag te nemen. Als toevoeging werd vaak de drietand uit het wapen van Oekraïne in de bovenhoek aan de hijszijde geplaatst, aangevuld met een kruis.

[bewerk] Socialistische Sovjetrepubliek Oekraïne

Vlag van de SSR Oekraïne (1949-1991)

Als deelrepubliek van de Sovjet-Unie had de Socialistische Sovjetrepubliek Oekraïne een eigen vlag. Tussen 1919 en 1930 was dit een rode vlag met in de linkerbovenhoek de afkorting УССР (USSR) in gouden letters. In 1923 en 1927 werd de stijl van deze letters veranderd, maar bleef de vlag verder hetzelfde. In 1930 werd een gouden kader om deze letters geplaatst. In 1937 werd het kader weer weggehaald en werden er een hamer en een sikkel boven de letters (nu УPСР, de afkorting van Oekraïense SSR in het Oekraïens) geplaatst. In 1940 werden de hamer en sikkel onder de letters geplaatst en werd de stijl van de letters weer veranderd.

Op 21 november 1949 werd er een vlag aangenomen die het langer volhield, namelijk tot het land zich losmaakte uit de Sovjet-Unie. Deze vlag bestond uit een rood veld met een gouden hamer, sikkel en ster. Het onderste deel van de vlag is lichtblauw. De achterzijde van de vlag had geen hamer, sikkel en ster.

[bewerk] Hernieuwde onafhankelijkheid

Tijdens het bewind van Michael Gorbastjov werd, als gevolg van perestrojka en glasnost, de roep om autonomie en onafhankelijkheid in diverse Sovjet-republieken steeds groter, met name in de Baltische staten en het westen van Oekraïne. Daarbij wensten grote groepen mensen dat hun deelrepubliek de oude nationale symbolen weer in gebruik mocht nemen. In 1988 besloot Litouwen zijn oude vlag weer in te voeren, gevolgd door Letland en Estland.

Deze gebeurtenissen liepen vooruit op wat nationalistische Oekraïeners wensten. Vooral in het westen van het land en in Kiev werden de demonstraties en volksfeesten onder de geel-blauwe vlaggen steeds talrijker. Op 20 maart 1990 besloot de gemeenteraad van Ternopil de blauw-gele vlag, de drietand en het volkslied van Oekraïne weer in te voeren, na korte tijd gevolgd door het Oblast Lviv. Op 29 april van hetzelfde jaar werd in Ternopil voor het eerst de blauw-gele vlag gehesen zonder de vlag van de Oekraïense SSR ernaast. Op 24 juli gebeurde ditzelfde in de hoofdstad Kiev. Op 24 augustus 1991 verklaarde Oekraïne zich onafhankelijk, waarna op 4 september van dat jaar de blauw-gele vlag formeel werd aangenomen.

[bewerk] Symboliek

Zoals hierboven vermeld is, staat de oorsprong van de Oekraïense vlag niet onomstotelijk vast. Daarmee is ook de oorspronkelijk bedoelde betekenis niet zeker: was de vlag bedoeld als symbolische dank voor Zweedse steun of verwijst zij naar de kleuren die in de omgeving van Lemberg veel gebruikt werden (worden)? In Oekraïne ziet men nu echter een andere betekenis in de kleurencombinatie blauw-geel: deze staat voor de uitgestrekte graanvelden onder de blauwe Oekraïense hemel. Deze breedgedragen symboliek is echter pas gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw bedacht door nationalisten die een uitleg wilden voor de kleuren van de vlag. Deze uitleg heeft de vlag echter wel gevormd: voordat zij bedacht werd, plaatste men meestal de gele band boven de blauwe in plaats van andersom.

[bewerk] Overige vlaggen van Oekraïne

Marinegeus

Idem, voor speciale gelegenheden

Vlaggen in Oekraïne
Hoofdartikelen:	Vlag van Oekraïne · Lijst van vlaggen van Oekraïne
Overzichtslijsten van deelgebieden:	Lijst van vlaggen van Oekraïense deelgebieden · Lijst van vlaggen van Oekraïense gemeenten
Vlaggen van oblasten:	Charkiv · Cherson · Chmelnytsky · Dnipropetrovsk · Donetsk · Ivano-Frankivsk · Kiev · Kirovohrad · Lviv · Loehansk · Mykolajiv · Odessa · Poltava · Rivne · Soemy · Ternopil · Transkarpatië · Tsjerkasy · Tsjernihiv · Tsjernivtsi · Vinnytsja · Volhynië · Zaporizjzja · Zjytomyr
Vlaggen van autonome republieken:	Krimrepubliek
Zie ook:	Vlag van de Sovjet-Unie · Lijst van vlaggen van Sovjet-deelgebieden