Vladimir Prelog

Vladimir Prelog (23 juli 1906 – 7 januari 1998) was chemicus van Bosnische origine die werkte in Praag, Zagreb en Zürich. Prelog won in 1975 de Nobelprijs voor de scheikunde voor zijn bijdrage aan de natuurstofsynthese en de stereochemie.

Inhoud

1 Vroege jaren
2 Werk in Zagreb
3 Werk in Zurich
4 Nobel Prijs winnaar
5 Privé leven
6 Weblinks

[bewerk] Vroege jaren

Prelog werd geboren in Sarajevo, in Bosnië-Herzegovina, wat op dat moment deel uitmaakt van Oostenrijk-Hongarijë, en later deel werd van Joegoslavië. In 1915 verhuisde Prelog naar Zagreb. Na zijn gymnasium in Zagreb, ging Prelog studeren aan de technische universiteit in Praag bij Emil Votoček. Het was echter diens assistent, Rudolf Lukeš, die hem introduceerde in de organische chemie. Na het ontvangen van zijn titel in 1929 kon Prelog geen academisch positie vinden door het tegenzittende economische klimaat. Hij kon een baan vinden in het laboratorium vinden van G.J. Dríza in Praag, waar hij tevens fundamenteel onderzoek kon doen.

[bewerk] Werk in Zagreb

In 1935 kreeg hij de kans om te werken aan de technische faculteit van de universiteit van Zagreb. Hier werkte hij, gesponsord door het farmaceutische bedrijf "Kašel", nu Pliva, aan kinine derivaten. Dit leidde uiteindelijk tot de ontwikkeling van Streptazol, één van de eerste commerciëel geproduceerde sulfonamides.

[bewerk] Werk in Zurich

In 1941 accepteerde Prelog een uitnodiging van Lavoslav Ružička om aan de ETH in Zürich te komen werken. Daar werkte hij zich langzaam langs de academische ladder omhoog, van assistant in 1941 tot uiteindelijk 1957 hoofd van het chemisch laboratorium, als opvolger van Ružička.

Prelog’s belangrijkste interesses waren natuurstoffen, van adamantaan tot rafamycines en boromycines. Tijdens het werk aan deze natuurstoffen kwamen veelal stereochemische problemen naar voren. Samen met Robert Cahn en Christopher Ingold, formuleerde hij het Cahn-Ingold-Prelog system dat er toe dient de absolute stereochemie van verbindingen aan te duiden en nog altijd in gebruik is. Zürich is mede door het werk van Lavoslav Ružička en Vladimir Prelog één van de toonaangevende onderzoekscentra geworden van moderne organische chemie.

[bewerk] Nobel Prijs winnaar

Prelog deelde in 1975 met de Australisch / Britse chemicus de Nobelprijs voor de chemie voor zijn werk aan natuurstoffen en zijn werk aan de stereochemie.

[bewerk] Privé leven

Prelog trouwde in 1933 in Praag met Kamila en kreeg een zoon, Jan in 1949. In 1959 verkreeg hij het Zwitserse staatsburgerschap.Vladimir Prelog stierf in Zürich 92 jaar oud. Een urn met Prelog’s overblijfselen is overgebracht naar de Mirogoj begraafplaats in Zagreb op 27 september 2001.