Sneek (stad)
|
||||||||||||||||||
Sneek (Fries: Snits ( uitspraak (info·uitleg))) is een stad ten zuidwesten van Leeuwarden en de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente Sneek in de provincie Friesland (Nederland). De stad telt ongeveer 33.000 inwoners.
Sneek is onder andere bekend vanwege zijn grachtjes, de Waterpoort (symbool van de plaats) en watersport (Sneekweek). Sneek is een van de Friese elf steden die wordt aangedaan door de Elfstedentocht. De stad heeft een centrumfunctie voor zuidwest-Friesland (de Zuidwesthoek).
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Sneek is ontstaan waar de vaarweg (in oude documenten "Magna Fossa", groot kanaal, genoemd) naar het noorden de zuidelijke dijk van de Hempolder Scherhem kruist. De vaarweg naar het noorden (Geeuw, Sneeker Oudvaart) was nodig geworden omdat de Middelzee door dichtslibbing verloren was gegaan. De oude hemdijk komt Sneek binnen als Hemdijk, wordt vervolgens de Oude Dijk en loopt dan verder als de Wijde en Nauwe Noorderhornes. Daarna vervolgt hij zijn weg als Peperstraat en Nauwe en Wijde Burgstraten, en is vervolgens de basis van de drukke winkelstraat Oosterdijk, om tenslotte als Griene Dyk Sneek te verlaten.
Sneek verkreeg vanaf de 13e eeuw diverse stadsrechten, die in 1456 officieel werden vastgelegd. Sneek werd daarmee een van de Friese elf steden. Dit was tevens het begin van een bloeiperiode als handelsstad die tot circa 1550 zou duren. In 1492 werd met de aanleg van een stadsgracht en stadsmuur begonnen. Vanaf die tijd was Sneek de enige ommuurde stad van Friesland. Van de oude vestingwerken resteren thans nog de Waterpoort en het Bolwerk.
[bewerk] Geografie
Sneek ligt in Zuidwest-Friesland nabij het Sneekermeer. Bereikbaar via de A7 en per trein.
Tevens ligt zij aan waterwegen, onder meer de Houkesloot die het verbindt met het Sneekermeer (Fries: Snitsermar) en het Prinses Margrietkanaal. In 2003 is het Houkesloot-aquaduct gereed gekomen zodat Sneek nu een volledige rondweg heeft.
[bewerk] Bezienswaardigheden
Sneek is een bekend watersportcentrum, met zo'n 130 watersportbedrijven en 13 jachthavens. Tevens heeft het een monumentaal centrum met oude herenhuizen.
- Waterpoort uit (1613)
- stadhuis
- Grote kerk uit(1498)
[bewerk] Evenementen
Op het nabij gelegen Sneekermeer wordt druk gezeild. Sinds 1935 vindt hier jaarlijks de Sneekweek plaats vanaf het eerste weekeinde van augustus; een programma van zeilwedstrijden dat wordt afgesloten op woensdag (Hardzeildag). Dit is het grootste zeilevenement van Europa.
- Swinging Sneek
[bewerk] Cultuur
[bewerk] Musea
- Fries Scheepvaart Museum
- Nationaal Modelspoor Museum
Op 12 november 2005 was de landelijke intocht van Sinterklaas in Sneek.
[bewerk] Bioscoop
- Cine Sneek
[bewerk] Taal
- in Sneek wordt een eigen, op Hollandse spreektaal van voor 1600 teruggaand dialect gesproken, het Snekers. Het behoort tot de Stadsfriese dialecten.
[bewerk] Handel en industrie
De bekende kledingwinkelketen C&A begon in 1861 met een winkel in Sneek. De suikerwerkfabriek Tonnema produceert pepermunt onder de naam King. Sneek kent verder staalindustrie, machinebouw, een touw- en trossenfabriek, en sinds 1964 een vestiging van de ritssluitingenproducent Yoshida YKK uit Kurobe. Dit was de eerste Japanse fabriek in Nederland, en het was de eerste Europese vestiging van YKK. Ook Mitsui Sekka, een Japanse fabrikant van kunstvezels, heeft een fabriek in Sneek.
[bewerk] Vervoer
Sneek ligt aan de snelweg A7 van Groningen naar Noord-Holland.
Sneek is aangesloten op het spoorwegennet met twee stations (Sneek en Sneek Noord) aan de spoorlijn Stavoren–Leeuwarden.
[bewerk] Onderwijs
Sneek heeft twee scholengemeenschappen.
Ongeveer 10 basisscholen waaronder:
- Thomas van Aquino
- De Oudvaart
- Bonifatiusschool
- Zwetteschool
- Simon Havingaschool
- De Standerd
- Jan van Nassauschool
- Julianaschool
- Johannes Postschool
- It Harspit
Ook zijn er in de stad 3 middelbare scholen aanwezig:
- middelbare school R.S.G. Magister Alvinus
- middelbare school Bogerman
- middelbare school A.O.C.
[bewerk] Gezondheidszorg
[bewerk] Kurobe
Sinds 10 september 1970 bestaat een jumelage tussen Sneek en de Japanse stad Kurobe. Toenmalig burgemeester, L. Rasterhoff, bracht op dat moment een bezoek aan Kurobe en werd tot ereburger benoemd. Burgemeester Hatsuo Terade van Kurobe bracht in 1972 een tegenbezoek aan Sneek. In 2000 bezochten delegaties van beide steden elkaars stad opnieuw. De Japanners onthulden in Sneek een kunstwerk; de Sneekers werden verblijd met de onthulling van een Sneekplein in Kurobe.
[bewerk] Bekende Sneekers
- Toon Gerbrands
- Pieter Sjoerds Gerbrandy
- Pauline Krikke
- Dieuwkje Nauta
- Murk van Phelsum
- Jakob van Schevichaven
- Willem de Sitter
- Monique Sluyter
- Bart Tromp
- Kees Deenik
- Manon Thomas
[bewerk] Trivia
Sneek was de naam van het antireclamebureau van de Amsterdamse provo Rob Stolk.
Van Drs. P is het nummer Sneker café.
[bewerk] Externe link
[bewerk] Literatuur
De wereld van het Friesche landschap, onder redactie van M. Schroor uitgegeven door Wolters Noordhoff 1993 ISBN 9001955193
|
|
---|---|
Steden, dorpen en gehuchten |
|
Buurtschappen |
|
Friesland (Fryslân): Steden en dorpen | Nederland: Provincies | Gemeenten |