Rokin
Het Rokin is een straat in Amsterdam. Het maakt deel uit van de zgn. "rode loper" voor bezoekers die vanaf het Centraal Station de stad binnenlopen. Tramlijnen 4, 9, 14, 16, 24 en 25 en een aantal buslijnen rijden over het Rokin.
Rokin is een verbastering van Rak-in. Rak is de naam voor een recht stuk vaart. Oorspronkelijk was het Rokin een deel van de rivier de Amstel, die via een sluis in de Dam en het buitenrak (Damrak) naar het IJ stroomde. Bij de aanleg van de kaden langs het Rak-in in 1913 zijn deze kaden naar het water genoemd.
Het Rokin begint bij het Muntplein en eindigt bij de Dam. Het gedeelte tussen het Spui en de Dam is in 1936 gedempt. In het overgebleven deel van het water meren tegenwoordig rondvaartboten aan. Sinds 2003 vinden hier bouwwerkzaamheden plaats voor de Noord/Zuidlijn. Er wordt gebouwd aan het metrostation Rokin, gelegen tussen Dam en Spui.
Er zijn de laatste jaren plannen geweest, vooral gesteund door D66, om de historische situatie te herstellen en het Rokin na de aanleg van de Noord/Zuidlijn weer uit te graven, maar deze plannen zijn tot op heden succesvol tegengewerkt door de ondernemers rond het Rokin.
Een team archeologen is tijdens de bouw van het metrostation bezig met opgravingen op het Rokin. Ze zullen ongeveer 20 meter de diepte in gaan. De vondsten uit de voormalige Amstel zullen naar verwachting interessante informatie opleveren over het onstaan en de ontwikkeling van de stad, maar ook over het landschap, het milieu en het klimaat in de vele millennia voor het ontstaan van Amsterdam.
Op het Rokin staat de Mirakelkolom (tijdelijk weggehaald vanwege de metro-bouwwerkzaamheden), een overblijfsel van de Heilige Stede (Nieuwezijds Kapel), de kerk die gebouwd werd ter ere van het Mirakel van Amsterdam.
De Universiteit van Amsterdam is in 2004 begonnen met het restaureren van het Vingboonspand uit 1642 en het ernaast gelegen St. Bernardusgesticht uit 1842/43 aan de Oude Turfmarkt (aan de oostzijde van het Rokin), in verband met de vestiging op deze locatie van een nieuwe bibliotheek voor bijzondere collecties.
Tussen 1608 en 1609 werd op het Rokin, bij de Dam, de eerste Amsterdamse beurs gebouwd, ontworpen door Hendrick de Keyser. De beurs, die een belangrijke rol speelde in het economische success van de stad tijdens de Gouden Eeuw, bleef staan tot het in 1835 werd gesloopt. Het beurspoortje, de onderdoorgang van de Dam naar het Rokin, herinnert nog aan deze beurs. Het huidige beurspoortje is echter niet het originele poortje; deze werd in 1912 werd weggehaald en ligt nu opgeslagen op de werf van Bureau Monumentenzorg.
[bewerk] Bekende gebouwen
Op het Rokin staat o.a.:
- Het gebouw van kunstenaarsvereniging Arti et Amicitiae, gebouwd in 1841 op de hoek van het Rokin en het Spui.
- Het voormalig kantoor van The Marine Insurance Company Limited op Rokin 69, hoek Wijde Lombardsteeg. Dit fraaie Jugendstil-gebouw uit 1901 werd ontworpen door Gerrit van Arkel.
- Magazijn De Gouden Bril, de oudste nog bestaande opticien in Nederland, op Rokin 72, hoek Wijde Kapelsteeg. Let op de gebeeldhouwde aap met een verrekijker op de dakrand!
- Tabakszaak Hajenius, Rokin 92-96, hofleverancier van vele Europe vorstenhuizen sinds 1826. Het gebouw stamt uit 1914. Zowel het gebouw als het rijke interieur werd ontworpen door de gebroeders Van Gendt A.Lzn., bekende Amsterdamse bouwmeesters.
- Het Allard Pierson Museum voor oudheden, in het voormalige hoofdkantoor van de Nederlandsche Bank aan de Oude Turfmarkt.
- Het huis van koopman Pieter Janszoon Sweelinck, zoon van de beroemde organist Jan Pieterszoon Sweelinck, op Rokin 145, gebouwd in 1642/1643, met een één van de mooiste voorbeelden van een verhoogde halsgevel, ontworpen door Philip Vingboons.
- Hotel de l'Europe, hoek Nieuwe Doelenstraat / Rokin, een imposant gebouw uit 1895/96.
