Ludwig Mies van der Rohe
Ludwig Mies van der Rohe (27 maart 1886, Aken - 17 augustus 1969, Chicago), Duits-Amerikaans architect en meubelontwerper die van grote invloed was op de ontwikkeling van de 20e eeuwse architectuur. Zijn ontwerpen worden gekenmerkt door heldere vormen en een veelvuldig gebruik van glas, staal en beton.
Zijn echte naam was Maria Ludwig Michael Mies, maar rond 1921 veranderde hij zijn naam, door er de meisjesnaam van zijn moeder (met de extra toevoeging "van der") aan toe te voegen: "Mies van der Rohe".
Inhoud |
[bewerk] Opleiding
Na een opleiding tot meubelontwerper kwam hij in dienst bij Peter Behrens, bij wie hij Le Corbusier ontmoette (1908-1911). Zijn stijl ontwikkelde zich van een romantisch classicisme tot een modernistische stijl onder meer beïnvloed door De Stijl.
[bewerk] Vroege werken
Hij ontwierp enige woningen voor de Weissenhof-siedlung in Stuttgart, een experimentele wijk waarin ook woningen van o.a. Le Corbusier en Hans Scharoun werden gerealiseerd. Voor de wereldtentoonstelling van Barcelona van 1929 ontwierp hij het Duitse paviljoen: een compositie van strakke. rechte vlakken, uitgevoerd in luxe materialen. Uit dezelfde periode dateert zijn Villa Tugendhat in het Tsjechische Brno. In 1930 werd Mies van der Rohe directeur van het Bauhaus te Dessau, totdat dit door de Nazi's werd gesloten. In 1938 emigreerde hij naar de Verenigde Staten; in 1944 werd hij Amerikaans staatsburger.
[bewerk] Bouwstijl
Zijn bouwstijl kenmerkt zich door strakke lijnen en een consequent gebruik van staal en glas. Hij was de geestelijke vader van de standaard-wolkenkrabber" die in feite beperkt is tot een "blok", bestaande uit een stalen raamwerk gevuld met glas. (De gevel had hier geen dragende functie meer: het gebouw werd gedragen door een "intern" geraamte). De afwezigheid van ornamenten betekende een duidelijke breuk met de traditie.
Het motto "Less is more" vatte zijn stijl goed samen: de vorm moest tot het minimum teruggebracht zijn, maar dat minimum moest wel, qua verhoudingen en materialen, perfect zijn. Dit leidde wel tot architectonisch zeer verantwoorde ontwerpen, doch niet steeds tot tevreden opdrachtgevers: het Farnsworth-huis in Plano, Illinois, bestaande uit niet meer dan twee "platen" voor de (op poten staande) vloer en het plafond, met (behalve voor de badkamer) geheel glazen wanden, haalde wel vrijwel elk boek over architectuurgeschiedenis, doch leidde tevens tot een rechtszaak over de hoogte van de stookkosten. Bij andere ontwerpen bleek het verschil tussen de uitzettingscoëfficiënt van staal en glas tot lastig te verhelpen lekkages te leiden.
[bewerk] Latere werken
De eerste ontwerpen waarin deze stijl werd gehanteerd waren de appartementen aan de Lake Shore Drive te Chicago, gevolgd door het Seagram Gebouw te New York. Voor het Illinois Institute of Technology ontwierp hij diverse gebouwen. Zijn laatste werk was de Neue Nationalgalerie te Berlijn.
[bewerk] Invloed
Zijn werk is niet weg te denken uit wat de Internationale Stijl is gaan heten: een bouwstijl die geen relatie meer heeft tot een bepaalde lokale architectuur-traditie, doch in feite op elke plek kan worden neergezet. Voorzover nog een associatie met een bepaalde omgeving wordt opgeroepen, heeft deze stijl zijn eigen biotoop geschapen: die van het zakencentrum.
De stijl van Mies van der Rohe werd overgenomen door vele architecten, met name het bureau Skidmore, Owings & Merrill. Uiteindelijk zou de proliferatie van de wat onpersoonlijke stijl leiden tot de denigrerende term "SOM-doos". De Internationale Stijl zou echter enkele decennia welhaast verplicht zijn voor de bouw van grote kantoorgebouwen in de zakendistricten van de grote wereldsteden. Pas vanaf de jaren '70, door de opkomst van het postmodernisme in de bouwkunst, gingen architecten zich meer constructivistische vrijheden veroorloven, alsmede ornamentalistische frivoliteiten die door Mies van der Rohe als volstrekt onfunctioneel zouden zijn beschouwd.
De invloed van Mies van der Rohe is onmiskenbaar: de skyline van wereldsteden is ondenkbaar zonder de rechthoekige wolkenkrabber, die nog steeds een geaccepteerde vorm van huisvesting is voor het hoofdkantoor van grote ondernemingen. Met, zeer waarschijnlijk, enige Barcelona-stoelen in de lobby en op de directieverdieping: een ontwerp dat uit 1929 dateert, maar nog steeds volstrekt modern oogt.
[bewerk] Design
Ludwig Mies van der Rohe ontwierp niet alleen gebouwen, ook een aantal bekende stoelen behoren tot zijn werk. Ondere andere de populaire en zeer bekende 'Barcelona Chair', ontworpen ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling in Barcelona in 1929, is van zijn hand. Deze stoel (met voetbank) is heden nog in productie.
[bewerk] Externe links
(Engelstalig)
- Mies van der Rohe Foundation
- Great Buildings Architects-profiel
- Mies in Berlin - Mies in America
- Barcelona Chair
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Ludwig Mies van der Rohe van Wikimedia Commons. |
