Kwame N'krumah
Kwame N'krumah (Nkroful, 17 september 1909 – Boekarest, 27 april 1972) was een Ghanees staatsman en voortrekker in het streven naar een verenigd Afrika.
Inhoud |
[bewerk] Studie
Kwame N'krumah studeerde vanaf 1930 als leraar. Daarna studeerde hij vanaf 1935 economie, sociologie, theologie, rechten en pedagogiek in de Verenigde Staten. In al deze vakken studeerde hij af. N'krumah was zeer geschokt door de Italiaanse inval in Ethiopië. Ethiopië was samen met Liberia toentertijd het enige onafhankelijke land van Afrika. Tijdens de Tweede Wereldoorlog steunde hij de geallieerden.
Na de oorlog groeide het Afrikaanse nationalisme en de Afrikaanse eenheidsgedachte. N'krumah trad spoedig op als pleitbezorger van het Afrikaanse nationalisme. Allereerst streefde hij de onafhankelijkheid van Ivoorkust na, zijn geboorteland. Maar dit was volgens hem slechts een begin: daarna moesten alle andere Afrikaanse staten hun onafhankelijkheid verkrijgen en de zwarte Afrikaanse staten moesten een statenbond vormen op socialistische grondslag.
[bewerk] Onafhankelijk van Ghana
In 1947 keerde N'krumah naar Ivoorkust terug en aanvaardde op uitnodiging van enkele notabelen het ambt van secretaris-generaal van de United Gold Coast Convention. In 1949 brak hij met de UGCC en stapte met de jeugdbeweging van die partij en enkele medestanders uit de partij en richtte de Convention People's Party (CPP) op. De CPP was veel radicaler dan de UGCC, deze laatste partij streefde een dialoog na met de Britse koloniale overheerser. De CPP wilde directe onafhankelijkheid.
In 1951 won de CPP de verkiezingen van Goudkust, maar enige dagen later werd N'krumah gearresteerd wegens agitatie tegen het Britse regime. In 1956 won de CPP weer de verkiezingen. De Britten lieten N'krumah vrij op voorwaarde dat hij de 'onafhankelijkheid nú' eis liet vallen. Hij was hiertoe bereid en werd vervolgens premier van Goudkust. Op 6 maart 1957 werd Goudkust onder de naam Ghana het eerste onafhankelijke koloniale land in Afrika. In 1960 riep N'krumah de republiek uit en werd president.
[bewerk] Autocraat
N'krumah's regeerstijl was bijzonder autocratisch. Reeds in 1964 werd de Union Party, de enige oppositiepartij, verboden en werd het land een eenpartijstaat met de Convention People's Party (CPP) van N'krumah als enige toegelaten partij. N'krumah liet zich de Osagyetfo, de 'Verlosser' noemen. Overal in het land werden standbeelden van N'krumah opgericht en ontstond er een persoonsverheerlijking. N'krumah werd steeds minder geliefd in zijn land. Veel mensen zagen hem liever gaan dan komen. In 1966, terwijl N'krumah een staatsbezoek bracht aan de Volksrepubliek China, pleegde het leger een coup. N'krumah ging daarop in ballingschap in het buurland Guinee van president Ahmed Sékou Touré. Touré was net als N'krumah een overtuigd pan-Afrikaan. N'krumah werd co-president van Guinea.
Enige jaren later vertrok N'krumah naar Roemenië om te worden behandeld voor kanker. Hij overleed op 27 april 1972 in Boekarest.
Na zijn dood werd hij uiteindelijk toch nog geëerd door Ghana. Bovendien werd een dag gehouden voor zijn overlijden en kreeg hij een rustplaats in Accra waar zijn monument werd geplaatst.
Bij veel pan-Afrikanen staat N'krumah ondanks zijn autoritaire regeerstijl nog steeds in hoog aanzien. Mede dankzij de inzet van N'krumah bereikte Ghana als eerste koloniaal land in Afrika de volledige onafhankelijkheid van het moederland. Daarmee zette Ghana de trend: tussen 1957 en 1980 werden alle Afrikaanse landen onafhankelijk.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Bron
- Landenreeks Ghana
- Grote Winkler Prins Encyclopedie, 7de druk, 1976
[bewerk] Werken
- Towards Colonial Freedom
- What I mean by Positive Action, Accra 1949
- Ghana. Autobiography of Kwame Nkrumah, 1957, herdruk 1970
- I speak of Freedom: a Statement of African Ideology, New York 1964
- Arkica must unite, 1963
- Consciencism. Philosophy and Ideology fo Decolonization and Development
- Neocolonialism, the last stage of Imperialism, 1965
- Challenge of the Congo, 1967
- Dark Days in Ghana, New York 1968
- Handbook of Revolutionary Warfare, 1968
- Two Myths: African Socialism revisited and The Myth of the Third World
