Johannes de Doper
Johannes de Doper (ook Jan de Doper of Jan-Baptist, in de islam Jahja; ca. 7 v. Chr. - ca. 29) was een joods religieus leraar die tot omstreeks het jaar 30 in de provincie Judea in Palestina predikte. Zijn periode van optreden begon iets voor die van Jezus en duurde ongeveer even lang. Hij werd ruim een half jaar vóór Jezus geboren. Zijn optreden viel samen met de regering van de princeps Tiberius. Johannes de Doper wordt op twee dagen herdacht: zijn geboorte op 24 juni en zijn onthoofding op 29 augustus.
Zijn afkomst, optreden en status (profeet) staan vermeld in de vier evangeliën in de Bijbel (Nieuwe Testament). Volgens deze evangeliën was Johannes de enige zoon van de priester Zacharias en zijn vrouw Elisabeth. Volgens het evangelie van Lucas stamden zij af van een oud priestergeslacht: Zacharias maakte deel uit van de Levitische priesterafdeling van de joodse godsdienst. Abia en Elisabet stamden rechtstreeks af van de eerste Israëlische hogepriester Aäron. Zij was onvruchtbaar, dus kinderloos, tot de aartsengel Gabriël hun de geboorte van hun zoon aankondigde. Zij waren toen al op hoge leeftijd.
Na Johannes' geboorte zong zijn vader een profetische lofzang, die in zijn geheel in het Lucasevangelie is opgenomen (1:67-80).
Johannes verkondigde de boodschap van bekering en verlossing van alle zonden door de doop. Hij had veel volgelingen en veel mensen lieten zich door hem in de Jordaan dopen. Hij leidde een ascetisch bestaan in de woestijn, ging slechts gekleed in een kameelharen mantel en voedde zich met sprinkhanen en wilde honing.
Tijdens een van zijn doopsessies kwam Jezus naar hem toe, die zich door hem liet dopen. Bij deze gebeurtenis zou de Heilige Geest als een duif op Jezus' hoofd zijn neergedaald.
Enige tijd later werd Johannes onthoofd op last van Herodes Antipas, de viervorst van Galilea. Johnannes had hem berispt omdat Herodes Antipas een affaire zou hebben met Herodias, de vrouw van zijn broer Herodes Filippus. Traditioneel wordt dit geweten aan de grillen van diens dochter Salomé.
Volgens de overlevering zou het hoofd zich bevinden in de Omajjadenmoskee in Damascus. In Rusland is zijn rechterhand als relikwie te bewonderen.
Volgens de mandese religie was Johannes Gods laatste profeet. Volgens de christelijke religie was hij de wegbereider van Jezus.
In de schilderkunst wordt Johannes steevast weergegeven met een Lam Gods en een staf met een lint eraan waarop "Ecce Agnus Dei" (Zie daar het Lam Gods) geschreven staat. Dit is een uitspraak die hij deed toen hij Jezus doopte. Met 'Lam Gods' bedoelt hij 'Mensenoffer'; dit staat voor het feit dat Jezus later zichzelf opofferde aan het kruis om alle zonden van de mensen op te kunnen heffen.
[bewerk] Folklore
Op de dag van de zomerzonnewende (24 juni) werden en (worden) op veel plaatsen bv in Limburg en België Johannesvuren ontstoken.
