IJlst (stad)
Provincie | Friesland (Fryslân) |
Gemeente | Wymbritseradeel (Wymbritseradiel) |
Inwoners | 3907 (1 jan 2005) |
Geografische ligging | 53°00 NB 5°37 OL |
Geografische ligging | {{{coordinaten}}} |
Belangrijke verkeersaders | = A7, N354, spoorlijn Leeuwarden - Stavoren |
Netnummer | 0515 |
Postcodes | 8651 |
IJlst (Fries: Drylts) is een stadje in de Nederlandse provincie Friesland en één van de Friese elf steden.
IJlst ligt vijf kilometer ten zuidwesten van Sneek, en is de hoofdplaats van de gemeente Wymbritseradeel. Door het stadje loopt de rivier de Geeuw, die in het stadje samenvloeit met de rivier de Ee. IJlst heeft een treinstation aan de spoorlijn Leeuwarden - Stavoren. Er wonen zo'n 4000 mensen.
IJlst heeft sinds 1268 stadsrechten. Het is ontstaan aan de Oude Ee of Ye, een riviertje tussen de Zuiderzee of een voorloper ervan en de Middelzee. Aan dit riviertje dankt het stadje zijn naam. Van de Ee zijn nog slechts fragmenten over. Een ervan vormt de centrale as van het stadje en heeft het karakter van een gracht. Pal langs de huizen loopt de straat en de tuinen liggen aan de overkant van de straat aan de kant van de Ee. Deze aan het water grenzende tuintjes, "bleken" of "overtuinen" geheten, behoren bij de aan de grachten liggende huizen en werden vroeger gebruikt om de was te bleken. De tuinen zijn nog steeds in particuliere handen en zijn, evenals het voormalige stadhuis, gebruikt als filmdecor voor de Kameleonfilm Schippers van de Kameleon met als regisseur Steven de Jong (2003).
Inhoud |
[bewerk] Wijken
IJlst bestaat uit de volgende wijken:
- Centrum
- Roodhem
- Mientlan
- Noord
- Wiiddraai
- De Rat
- Cloosterkamp
- De Iendracht
[bewerk] Infrastructuur
IJlst heeft een station aan de spoorlijn Leeuwarden-Stavoren.
[bewerk] Bestuurlijke geschiedenis
IJlst was een zelfstandige gemeente tot het bij de grote herindeling van 1 januari 1984 werd samengevoegd met Wymbritseradeel. IJlst werd de nieuwe hoofdplaats. In 1985 kwam aan de noordkant van IJlst een nieuw gemeentehuis gereed. Het oude stadhuis, dat te klein was geworden, kwam in gebruik als politiebureau. Een aantal jaren later werd het verkocht aan particulieren; het is thans een woonhuis.
[bewerk] Industriële geschiedenis
In IJlst was ook de firma Nooitgedagt gevestigd die gereedschappen, houten speelgoed en schaatsen fabriceerde. Rond 1990 verhuisde de fabriek naar het industrieterrein. Delen van de oude fabrieken zijn inmiddels gesloopt. Er staat nog maar één oud gebouw, het zogeheten 'gelesteentjesgebouw'. Dit wordt gerenoveerd. Het laatste authentieke fabrieksgebouw - het eerste in Nederland dat helemaal van beton werd vervaardigd - is medio oktober 2004 gesloopt. Een paar jaar eerder hield de firma Nooitgedagt op te bestaan door een overname. In het nieuwe gebouw zit nu een ander bedrijf.
Saillant detail is dat er zo'n 10 jaar is gediscussieerd over het invullen van het terrein. Al die tijd stond het gebouw er leeg en verpauperd bij. Sinds oktober 2004 is er een discussie gaande over het behoud van de oude fabrieksschoorsteen.
Medio 2005 is er op het oude fabrieksterrein een nieuw woonwijkje verrezen. Verder komt er nog een rij huizen voor het gelesteentjesgebouw, althans, dat is de bedoeling. Er zijn namelijk protesten gaande van mensen die het zo willen laten want er is nu een mooi uitzicht op het mooie gerenoveerde gebouw en dit zal door de komst van de huizen verdwijnen.
[bewerk] Zie ook
Lijst van voormalige gemeenten in Friesland
[bewerk] Externe links
- website van een inwoner over IJlst
- website met informatie over het ontstaan, de groei en bloei van IJlst (Drylts) sinds de late Middeleeuwen
|
|
---|---|
Steden, dorpen en gehuchten |
|
Buurtschappen |
|
Friesland (Fryslân): Steden en dorpen | Nederland: Provincies | Gemeenten |