Het Bildt

Gemeente Het Bildt


(Wapen van Het Bildt)		(Vlag van Het Bildt)

Oppervlakte
- Land
- Water

116,48 km²
90,60 km²
25,88 km²

Inwoners
Bevolkingsdichtheid

(1 augustus 2006)
121 inw./km²

Geografische ligging

53°28' NB 5°66' OL

Geografische ligging

{{{coordinaten}}}

Belangrijke verkeersaders

N393

Station(s)

{{{station}}}

Netnummer

0518

Postcodes

9047, 9075 - 9079

Officiële website

www.hetbildt.nl

Politiek

Burgemeester (lijst)

A. van der Werff

Bestuur

{{{bestuur}}}

Zetels
{{{partijen}}}

{{{zetels}}}

Het Bildt ( uitspraak (info·uitleg)) is een gemeente en streek in de provincie Friesland (Nederland) met als hoofdplaats Sint Annaparochie. Het telt 10.975 inwoners (per 1 augustus 2006, bron: CBS) en ligt aan de Waddenzee met 15,4 km kust.

De naam "Het Bildt" komt van opgebild, wat opgeslibd betekent.

De bodem (zeeklei) is zeer vruchtbaar, en het gebied leeft van landbouw; voornamelijk uien en pootaardappelen.

Het Bildt moet niet worden verward met de Utrechtse gemeente en plaats De Bilt.

Inhoud

1 Kernen
- 1.1 Dorpen
- 1.2 Buurtschappen
2 Geschiedenis
3 Zetelverdeling gemeenteraad
4 Externe links

[bewerk] Kernen

De gemeente Het Bildt telt zes officiële kernen. De Nederlandse namen zijn de officiële. In het poldergebied van Het Bildt wordt geen Fries, maar Bildts gesproken. Deze taal is ontstaan door vermenging van de Zuid-Hollandse dialecten van de polderbewoners met het Fries van de omliggende gebieden (zie Geschiedenis). Alleen in de kern Minnertsga, die niet in het poldergebied ligt en pas sinds de gemeentelijke herindeling van 1984 tot de gemeente Het Bildt behoort, wordt Fries gesproken. De gemeente heeft wel gekozen voor tweetalige plaatsnaamborden, maar onder de Nederlandse naam van de polderdorpen staat de Bildtse vertaling vermeld in plaats van de Friese.

[bewerk] Dorpen

Aantal inwoners per woonkern op 1 januari 2004:

Nederlandse naam	Bildtse naam	Friese naam	Aantal
Sint Annaparochie	Sint-Anne	n.v.t.	3990
Minnertsga	n.v.t.	Minnertsgea	1640
Sint Jacobiparochie	Sint-Jabik	n.v.t.	1370
Oudebildtzijl	Ouwe-Syl	n.v.t.	740
Vrouwenparochie	Froubuurt	Froubuorren	620
Nij Altoenae *	Nij Altoenae	n.v.t.	280

Bron: CBS

* Per 1 okt. 2006 officiële kern

Overige officiële kern:

Westhoek (Bildts: De Westhoek)

[bewerk] Buurtschappen

Naast deze officiële kernen bevinden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:

Nieuwebildtzijl (Bildts: Nije-Syl)
Nij Altoenae
Vrouwbuurtstermolen (gedeeltelijk)
Zwarte Haan

[bewerk] Geschiedenis

Het Bildt maakte ooit deel uit van de Middelzee. Toen deze rond 1300 door een dijk tussen Beetgumermolen en Britsum werd afgesloten, slibde het gebied aan. In 1398 werden de kwelders door graaf Albrecht van Beieren geschonken aan Arend van Egmond, Heer van IJsselstein. Honderd jaar later, in 1498, was het gebied aanzienlijk groter geworden. Het bestond toen uit Grote Bildt en Kleine Bildt, en werd eigendom van hertog Albrecht van Saksen. Na zijn dood droegen zijn beide zoons een deel van het gebied in 1501 over aan Franeker.

Op 22 februari 1505 sloot hertog George van Saksen een overeenkomst met de gebroeders Dirk, Floris, en Jacob van Wijngaarden, en Thomas Beukelaar, de schoonzoon van een van hen. Deze Zuid-Hollandse Heren zouden de kwelders indijken tegen vrijstelling van pacht gedurende het eerste jaar. In 1505 werd Het Bildt door arbeiders uit onder meer Zuid-Holland, Zeeland en Friesland ingedijkt door een dijk van 14 kilometer die geheel met de hand werd aangelegd. Er kwam een kaarsrechte weg, met drie dorpjes: Wijngaarden, Altoenae en Kijfhoek, genoemd naar de oorspronkelijke plaatsen (Wijngaarden, Altoenae en Kijfhoek) waar de bewoners van het nieuwe gebied vandaan kwamen. Elk dorp vormde een katholieke parochie, en de namen daarvan gingen al snel over op de dorpen. Zo ontstonden Sint Jacobiparochie, Sint Annaparochie, en Vrouwenparochie (naar Onze Lieve Vrouwe).
In 1514 werd het gehele gebied verkocht aan keizer Karel V. Toen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zich losmaakte van Spanje, werd Het Bildt de negenentwintigste grietenij van Friesland.

Het gebied slibde nog steeds aan, en zo werd in 1600 het Buitenbildt ingedijkt (Nij Bildt), dat in 1637 samen met een deel van Oud Bildt door de Staten van Friesland uit geldgebrek aan de pachters werd verkocht. In 1715 werd nogmaals een kweldergebied ingedijkt, de Wester Bildtpollen geheten. Op 12 maart 1751 werd dit met de rest van Het Bildt dat nog in bezit was van de Friese Staten verkocht. In 1754 werden de Ooster Bildtpollen ingedijkt.

Op 1 januari 1984 werd het gebied rond Minnertsga aan Het Bildt toegevoegd, in het kader van een gemeentelijke herindeling in Friesland. Dit is een veel ouder gebied; het is nooit ingedijkt. Het dorp bestaat al duizend jaar.

Er waren plannen om het gebied rond de Oude- en Nieuwebildtdijk te laten aanwijzen als beschermd Rijksmonument. Deze plannen zijn eind 2004 door de gemeenteraad afgewezen.

In 2005 is het vijfhonderdjarig bestaan van Het Bildt gevierd.