Hertogdom Sleeswijk

Hertugdømmet Slesvig
Herzogtum Schleswig

Vlag	Wapen
Kaart
Hoofdstad	Sleeswijk
Regeringsvorm	Monarchie
Staatshoofd	Hertog
Dynastie	Oldenburg
Bestaan	1058-1864
Ontstaan uit
Opgegaan in	Sleeswijk-Holstein, Denemarken
Oppervlakte
Inwoners
Taal	Deens, Duits, Noord-Fries
Religie	Protestants
Munteenheid

Sleeswijk of Zuid-Jutland (Duits: Schleswig; Deens: Slesvig en Sønderjylland) was tot 1864 een hertogdom in het noorden van de huidige Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein en het zuiden van het huidige Denemarken.

[bewerk] Geschiedenis

Het gebied van Sleeswijk was rond 800 nagenoeg uitsluitend bewoond door Denen, maar tegen die tijd vestigden Friese kolonisten zich op de nagenoeg onbewoonde westkust. Het westen van Holstein was in die tijd bevolkt met Saksen, terwijl in het oosten de Slavische Obotriten woonden. Sleeswijk was in de Middeleeuwen nauw verbonden met Denemarken en werd doorgaans ook door de Deense koningen of verwanten geregeerd. Hertog Waldemar V werd in 1326 als Waldemar III koning van Denemarken en stond Sleeswijk als Deens leen af aan Gerard III van Holstein ("de groote Gert"). Onder Gerard VI werden Sleeswijk en Holstein verenigd.

Na de dood van Adolf I kwamen beide gebieden in 1460 aan Christiaan I van Denemarken. In het Verdrag van Ribe van dat jaar werd vastgelegd dat de twee staten "op ewig ungedeelt" zouden blijven, dat wil zeggen niet verdeeld onder 's konings erfgenamen.

Ondanks dit verdrag vond in 1544 een deling plaats onder de zoons van Frederik I: Christiaan III stichtte de koninklijke linie die tot 1863 in Denemarken zou regeren, Johan II ontving Sleeswijk-Holstein-Hadersleben en Adolf I Sleeswijk-Holstein-Gottorf. Later vonden nog talrijke delingen plaats, waarvan de linies Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Augustenburg en Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg het bekendste resultaat zijn. Sleeswijk en Holstein kwamen weer geheel onder de Deense kroon toen hertog Paul (de latere tsaar) Sleeswijk-Holstein-Gottorf in 1773 aan Denemarken afstond.

Na de ontbinding van het Heilige Roomse Rijk (1806) trad Sleeswijk in tegenstelling tot Holstein in 1815 niet toe tot de Duitse Bond. Beide hertogdommen waren in de 19e eeuw een onderwerp van een langdurig conflict tussen de Duitse Bond en Denemarken. Dit conflict werd gecompliceerd door het feit dat het Deense koningshuis met de kinderloze Frederik VII (1808-1863) zou uitsterven en de successieregels in de verschillende staten niet identiek waren. Dit zou eventueel een afscheiding van Denemarken tot gevolg kunnen hebben.

Deze Sleeswijk-Holsteinse kwestie, die leidde tot de Eerste (1848-1851) en Tweede Duits-Deense Oorlog (1864) en tot de Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog (1866), kwam in het laatstgenoemde jaar tot een oplossing. Conform de Vrede van Praag kwamen beide staten aan Pruisen. Binnen deze staat werden de hertogdommen verenigd tot de provincie Sleeswijk-Holstein.

Noord-Sleeswijk sloot zich in 1920 na een referendum aan bij Denemarken. Zuid-Sleeswijk en Holstein vormt sinds 1949 de deelstaat Sleeswijk-Holstein.

[bewerk] Hertogen

• 1058-1095: Olaf Hunger, koning van Denemarken
• 1119-1130: Knud Lavard
• 1130-1134: Magnus, koning van Zweden
• ca 1150: Waldemar I de Grote, koning van Denemarken
• tot 1173: Christoffel
• 1182-1202: Waldemar II de Overwinnaar, koning van Denemarken
• 1206-1215: Waldemar
• 1218-1231: Erik
• 1232-1252: Abel, koning van Denemarken
• 1252-1257: Waldemar III
• 1257-1272: Erik I

Sleeswijk-Holsteinse kwestie
Betwiste gebieden
Sleeswijk | Holstein | Lauenburg
Oorlogen
1e Duits-Deense Oorlog (1848-1851) | 2e Duits-Deense Oorlog (1864) | Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog (1866)
Vredes en verdragen
Conventie van Londen (1852) | Vrede van Wenen (1864) | Verdrag van Gastein (1865) | Verdrag van Praag (1866)

• 1272-1312: Waldemar IV
• 1312-1325: Erik II
• 1325-1326: Waldemar V
• 1326-1329: Gerard III de Grote
• 1330-1365: Waldemar V
• 1365-1375: Hendrik
• 1375-1386: Hendrik de IJzeren en Klaus
• 1386-1404: Gerard VI
• 1404-1427: Hendrik IV
• 1427-1459: Adolf I
• 1460-1481: Christiaan I, koning van Denemarken
• 1481-1533: Frederik I, koning van Denemarken
• 1533-1544: Christiaan III, koning van Denemarken
• 1544-1586: Adolf II
• 1586-1587: Frederik II
• 1587-1590: Filips
• 1590-1616: Johan Adolf
• 1616-1659: Frederik III
• 1659-1694: Christiaan Albrecht
• 1694-1702: Frederik IV
• 1702-1713: Karel Frederik
• 1713-1730: Frederik IV, koning van Denemarken
• 1730-1746: Christiaan VI, koning van Denemarken
• 1746-1766: Frederik V, koning van Denemarken
• 1766-1808: Christiaan VII, koning van Denemarken
• 1808-1839: Frederik VI, koning van Denemarken
• 1839-1848: Christiaan VIII, koning van Denemarken
• 1848-1863: Frederik VII, koning van Denemarken
• 1863-1864: Christiaan IX, koning van Denemarken