Greet Hofmans
Margaretha Hofmans (Amsterdam, 23 juni 1894 — Amsterdam, 16 november 1968) was een gebedsgenezeres en handoplegster. Zij was negen jaar lang een vriendin en adviseur van Koningin Juliana en verbleef daarbij vaak op paleis Soestdijk. Haar aanwezigheid aan het hof leidde tot een crisis in het koningshuis die bekend staat als de "Greet Hofmans affaire".
Inhoud |
[bewerk] Levensloop
Margaretha Hofmans werd in Amsterdam geboren als dochter van een sportleraar. Zij was, net als koningin Juliana, een groot bewonderaar van Jiddu Krishnamurti die in zijn kamp in Ommen vanaf 1924 tot 1930 bijeenkomsten hield. Greet Hofmans was daar een trouwe bezoekster.
[bewerk] De "Greet Hofmans affaire"
Greet Hofmans werd op initiatief van Prins Bernhard door Koningin Juliana in 1948 ingeschakeld om de oogziekte van prinses Marijke (de latere Prinses Christina) te behandelen. Deze ziekte was ontstaan doordat haar moeder besmet was met rode hond tijdens de zwangerschap.
Hofmans kreeg met haar pacifistische ideeën grote invloed op de koningin, waardoor er een crisis ontstond in het koningshuis. In deze periode heerst namelijk de Koude Oorlog. Naar verluidt dreigde zelfs een echtscheiding tussen Juliana en prins Bernhard.
In het buitenland werd veel geschreven over de Hofmans affaire. Zo verscheen op 13 juni 1956 in het Duitse tijdschrift Der Spiegel een artikel met de titel 'Zwischen Königin und Rasputin'. Naar verluidt was Prins Bernhard de informant van het weekblad, waarmee hij probeerde te bereiken dat deze publicatie zou leiden tot de verwijdering van Hofmans van het hof.
Het kabinet-Drees voerde een importverbod in van het betreffende nummer van 'Der Spiegel'. Vervolgens stelde het kabinet op 28 juni 1956 een onderzoekscommissie in, de commissie Beel, bestaande uit oud-ministers Beel en Gerbrandy, en de voorlaatste gouverneur-generaal van Nederlands-Indië, A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer. Na dit onderzoek werden de contacten van Greet Hofmans met het hof beëindigd. Tevens werd de hofhouding gereorganiseerd.
Door de geheimzinnigheid van officiële zijde en de zelfcensuur van de Nederlandse pers is de Greet Hofmans affaire een eigen leven gaan leiden. Sommigen zijn van mening dat de affaire in feite een maskering was van een dreigende echtscheiding van het koninklijk paar.
In 2004 zijn de resultaten van het onderzoek van Beel naar de affaire nog steeds geheim. Op 7 februari van dat jaar schrijft Prins Bernhard in een open brief aan de Volkskrant hier het volgende over:
 |
Ten aanzien van de zogenaamde Hofmanszaak roep ik in herinnering dat de Commissie Beel hiernaar in 1956 een uitputtend onderzoek heeft ingesteld. Het rapport van deze commissie is om formele redenen nog niet openbaar, daarom volsta ik er hier mee mijn vertrouwen uit te spreken dat de openbaarmaking te zijner tijd de rol van alle betrokkenen in deze gecompliceerde aangelegenheid in het juiste daglicht zal stellen. |  |
Koningin Beatrix heeft in augustus 2005 de historicus Cees Fasseur toestemming gegeven de archieven omtrent de Hofmans-zaak, die in het Koninklijk Huisarchief berusten, te raadplegen en zijn bevindingen op papier te zetten. Fasseur schreef eerder een biografie over koningin Wilhelmina, die door critici als te gezagsgetrouw werd beschouwd. Tweede Kamerlid Ella Kalsbeek (PvdA) heeft kamervragen gesteld over deze toestemming, zij is van mening dat de archieven voor meer historici beschikbaar moeten zijn.
[bewerk] Verdere levensloop
Greet Hofmans hield tot aan haar dood bewonderaars uit de hogere kringen, die in haar de verpersoonlijking van het ideale leven zagen: sober, vreedzaam, onbaatzuchtig en gericht op de medemens. Anderen zagen in haar echter een charlatan, een intrigant, een gevaarlijke toverkol of op zijn gunstigst een wereldvreemde figuur. Ze is begraven op de Amsterdamse begraafplaats Zorgvlied.
[bewerk] Trivia
Greet Hofmans staat op de 14e plaats van de toptwintig van kwakzalvers uit de twintigste eeuw, uitgebracht door de Vereniging tegen de Kwakzalverij.
