Goudsmid
Dit artikel zou samengevoegd moeten worden met edelsmid, of er dient een duidelijker afbakening tussen beide artikelen te worden gemaakt (Overleg).
Een goudsmid is een metaalbewerker gespecialiseerd in het bewerken van edele metalen. Hij vervaardigd gewoonlijk juwelen en andere kleine siervoorwerpen. De goudsmid gebruikt traditioneel edele metalen zoals goud, zilver, platina en palladium. Deze metalen worden in de regel niet zuiver gebruikt maar meestal als legering om betere eigenschappen te verkrijgen zoals hardheid, sterkte en duurzaamheid. Vaak wordt er ter versiering en verrijking van de sierraden ook gebruik gemaakt van edelstenen, halfedelstenen en decoratietechnieken zoals bijvoorbeeld emailleren. In tegenstelling tot wat veel mensen denken zegt de term goudsmid of zilversmid niets over het metaal waar de smid mee werkt. Werkt men met sieraden dan is men een goudsmid. Werkt men met gebruiksvoorwerpen, dan is men een zilversmid. In principe kun je dus een goudsmid zijn die enkel met zilver werkt of een zilversmid die alleen maar met goud werkt.
Edelsmeden gebruiken al sinds eeuwen dezelfde methoden om de edele metalen te bewerken.
Inhoud |
[bewerk] De basistechnieken
[bewerk] Zagen/Knippen
Zagen is een bewerking waar men met iedere beweging van de zaag een kleine hoeveelheid materiaal wegneemt, verspanen. Knippen is een bewerking met een schaar waarbij men mechanisch middels twee elkaar kruisende metalen delen, messen, het te bewerken materiaal in tweeën deelt, hierbij gaat geen materiaal verloren. In vroeger dagen werd het te bewerken metaal gesneden met een beitel. vooral de Romeinen gebruikten deze techniek, die later werd overgenomen door de Byzantijnen. Deze techniek wordt hier niet veel meer gebruikt dit omdat hij slechts op dun materiaal kan worden toegepast. Om in de tegenwoordige tijd plaatmateriaal te bewerken zal de goudsmid kiezen voor het gebruik van een schaar, plaatschaar of guillotine schaar. Bij het knippen zal de snede echter vervormen en derhalve is deze techniek in de meeste gevallen niet precies genoeg. De moderne goudsmid zal in 95% van de gevallen zijn materiaal zagen. Hiervoor gebruikt hij in de meeste gevallen een zaagbeugel ook wel span genoemd.
[bewerk] Boren
Ronde gaten kunnen geboord worden met diverse boren, dit kan het doel op zichzelf zijn, decoratie of een middel om in het volle materiaal een beginpunt voor een zaagsnede te maken.
[bewerk] Vijlen
Er bestaan vele soorten vijlen in diverse vormen en diverse grofheden van basterd tot zoet. De meest bekende soorten vijlen zijn: blokvijl, driekantige vijl, rondvijl, mes vijl, halfronde vijl, scharniervijl, barette vijl, dakvijl en de vogeltong vijl. Vijlen is ook een techniek waarbij men met iedere beweging van de vijl een kleine hoeveelheid materiaal wegneemt, verspanen. Men vijlt om iets vorm te geven, om een ruwe rand glad te maken of om een deel passend te maken op een ander deel van het werkstuk.
[bewerk] Solderen
Solderen is een techniek die goudsmeden gebruiken om twee of meer edelmetalen voorwerpen te verbinden. Dit doen ze door middel van het verwarmen van de te solderen delen en hier de soldeer als verbindingsmiddel tussen te laten vloeien. Er wordt gebruik gemaakt van een vloeimiddel, traditioneel borax. Het soldeer is meestal een legering van een edel metaal gelijk aan dat van het werkstuk, met een lager gelegen smeltpunt, in dit geval spreek men van hardsolderen. Zachtsolderen is als met gebruik maakt van een soldeer dat bestaat uit een tin legering. Deze manier van solderen gebruikt men in de elektrotechniek en de loodgieterij, het levert een zwakke verbinding op. Bovendien is door het gebruik van het onedele metaal het werkstuk niet meer te keuren door de edelmetaal waarborg, en mag derhalve niet als een edel metalen werkstuk worden gestempeld.
[bewerk] Buigen
Edel metaal kan worden gebogen en op die manier in een gewenste vorm worden gebracht. Voor het buigen kan men gebruik maken van hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld een tang, triboulette of ander zaken met een vorm die men over wil brengen in het werkstuk. Let wel dat het metaal maar tot op zekere hoogte in een keer vervormd kan worden. Wordt het metaal te ver vervormd in een gang dan zullen er scheurtjes in het werkstuk komen. Om dit te voorkomen moet men het werkstuk bij herhaling gloeien, dit om de kristallijn structuur te ontlasten en verdere vervorming mogelijk te maken.
