Franse interventie in Mexico
| Franse interventie in Mexico | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||
|
|||||||||
| Strijdende partijen | |||||||||
 Tweede Franse Keizerrijk Tweede Mexicaanse Keizerrijk Spanje (tot 1862) Verenigd Koninkrijk (tot 1862) |
 Mexico |
||||||||
| Commandanten | |||||||||
| Charles Ferdinand Latrille Achille Bazaine Élie Frédérick Forey Miguel Miramón |
Ignacio Zaragoza Jesús González Ortega Mariano Escobedo |
||||||||
| Slachtoffers | |||||||||
| 8.000 Fransen, 10.000 monarchisten | 25.000 doden | ||||||||
De Franse Interventie in Mexico, in Mexico ook wel bekend als de Tweede Onafhankelijkheidheisoorlog (Spaans: Segunda Guerra de Independencia), was een oorlog die duurde van 1861 tot 1867. De oorlog werd gevochten tussen (republikeins) Mexico aan de ene kant en Frankrijk, het Tweede Mexicaanse Keizerrijk, Spanje (tot 1862) en het Verenigd Koninkrijk (tot 1862) aan de andere kant.
Inhoud |
[bewerk] Voorgeschiedenis
In Mexico was tussen 1858 en 1861 de Hervormingsoorlog uitgevochten, een burgeroorlog tussen conservatieven en liberalen. De liberalen kwamen als overwinnaar naar voren en Benito Juárez werd president. Op 17 juli besloot Juárez tot een moratorium van twee jaar op het uitbetalen schulden, waarvan sommigen al sinds de onafhankelijkheid van Mexico in 1821 open stonden. Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Spanje, de voornaamste gedupeerden, sloten op 31 oktober het Verdrag van Londen, waarin ze besloten over te gaan tot interventie. De timing was goed gekozen; in de Verenigde Staten, die vijandig stonden tegenover Europese bemoeienissen in Amerika, was net de Amerikaanse Burgeroorlog uitgebroken.
[bewerk] Opmars naar Mexico-stad
Op 8 december 1861 landden de eerste Spaanse troepen, aangevoerd door Juan Prim, in de Mexicaanse havenstad Vera Cruz, een maand later landden de Engelsen en Fransen. In februari werd de havenstad Campeche ingenomen. Napoleon III bleek echter verdergaande plannen te hebben, hij wilde in Mexico een keizerrijk vestigen. Toen dit uitkwam beraadslaagden Engeland en Spanje over verdere deelname aan de interventie. Engeland en Spanje hadden helemaal geen behoefte aan een regimeverandering in Mexico, generaal Prim stond zelf bekend als liberaal. Na beraad in Orizaba op 9 mei 1862 besloten Engeland en Spanje zich terug te trekken, zodat de Fransen er alleen voorstonden
Een eerste grote treffen vond plaats op 5 mei 1862. Generaal Lorencez werd in de Slag bij Puebla verslagen door een half zo groot Mexicaans leger onder leiding van Ignacio Zaragoza. Deze dag werd prompt uitgeroepen tot nationale feestdag. Lorencez werd na de nederlaag bij Puebla vervangen door maarschalk Élie Frédérick Forey terwijl Zaragoza overleed. In oktober landt Achille Bazaine met extra versterkingen, en weet Xalapa en Tampico in te nemen.
Op 16 maart staan de Fransen wederom voor Puebla, en ze slaan een belegering op. Tijdens deze belegering vindt het gevecht om Camerone plaats waarmee het Franse vreemdelingenlegioen zich onsterfelijk maakt. Op 17 mei geeft Puebla zich over, waarna de weg naar Mexico-stad open ligt. Op 31 mei ontvluchtten Juárez en zijn ministers Mexico-stad, om een nieuwe regering te vestigen in San Luis Potosí. In Mexico-stad wordt een regentschap ingesteld onder leiding van Juan Almonte.
[bewerk] Keizerrijk
Op 10 juni werd het Tweede Mexicaanse Keizerrijk uitgeroepen. Maximiliaan van Habsburg, was intussen door een comité van conservatieve notablen gevraagd keizer van Mexico te worden, wat hij op 3 oktober accepteerde. Op 28 april 1864 landde hij in Mexico, en op 12 juni werd hij gekroond. Hij vestigde zich met zijn vrouw Charlotte in Chapultepec, even ten westen van Mexico-stad. Intussen hadden de Fransen Guadalajara, Acapulco, Hermosillo, Guanajuato en San Luis Potosí ingenomen, zodat de regering-Juárez zich verder naar het noorden in Saltillo vestigden. Ook daar werden ze verdreven. Uiteindelijk zou Juárez zich op 14 augustus 1865 in El Paso del Norte, tegen de Amerikaanse grens aan, vestigen. Juárez weigerde echter Mexico te ontvluchtten. Hij zag zichzelf als verpersoonlijking van de republiek, dus als hij zou vluchten zou dat het einde betekenen voor de republiek.
Hoewel Maximiliaan steun kreeg van de conservatieven was hij toch opvallend liberaal. Zo weigerde hij de antiklerikale wetten van de Reforma in te trekken, waarmee hij in conflict kwam met de kerken. Maximiliaan probeerde toenadering te zoeken met de republikeinen, die echter stellig elke erkenning voor het keizerrijk weigerden. Maximiliaan was hier woedend over en vaardigde een executiebevel uit voor Juárez, Lerdo, en generaal Escobedo. Dit bevel zou later tegen Maximiliaan gebruikt gaan worden.
Maximiliaan en Charlotte probeerden zich zoveel mogelijk aan de Mexicaanse cultuur aan te passen. Aangezien ze zelf geen kinderen hadden, adopteerden ze Agustín de Iturbide y Green, kleinzoon van Agustín I, die van 1822 tot 1823 over het Eerste Mexicaanse Keizerrijk geregeerd had.
[bewerk] Overwinnig van de republiek en executie van Maximiliaan
Intussen was in de Verenigde Staten de burgeroorlog beslist. De Verenigde Staten weigerde het keizerrijk te erkennen, en eisten dat Frankrijk zich terug zou trekken uit Mexico. Bovendien dienden ze een klacht in bij de Belgische en Oostenrijkse regeringen, omdat vrijwilligers uit deze landen in Mexico aan Franse zijde vochten.
Napoleon III zag in dat de oorlog moeilijk te winnen zou zijn. Bovendien stond hij onder druk van de Verenigde Staten, en in Europa van Pruisen. Op 31 mei 1866 begon de terugtrekking van de Franse troepen, vijf jaar eerder dan oorspronkelijk voorzien. De republikeinen wonnen snel terrein. Op 25 maart viel Chihuahua, en in juli werden Guadalajara, Matamoros, Tampico, Monterrey en Acapulco bevrijd. Maximiliaans Franse ministers namen ontslag op 18 september en op 6 december werd de Belgische en Oostenrijkse vrijwilligers verzocht zich in te schrijven in het keizerlijke Mexicaanse leger. De meesten weigerden dit, en vluchtten naar Europa. Intussen had Porfirio Díaz Oaxaca bevrijd, en hij trok op naar het noorden.
In de keizerlijke regering werd berraadslaagd over het al dan niet voortzetten van het keizerrijk. Er werd met een stem verschil besloten het keizerrijk te handhaven. Op 5 februari 1867 liet Bazaine Mexico-stad ontruimen. Bazaine adviseerde Maximiliaan af te treden en te vluchten, maar deze weigerde dit. Op 12 maart verliet Bazaine Mexico met de laatste Franse troepen, zodat Maximiliaan er alleen voorstond. Maxmiliaan trok zich met zijn generaals Miguel Miramón en Tomás Mejía terug in Querétaro. Escobedo sloeg het beleg van Querétaro op, die twee maanden duurde. Op 15 mei nam hij de stad in en nam Maximiliaan, Miramón en Mejía gevangen. Na een proces waarvan de uitkomst eigenlijk al van tevoren vaststond, werden de drie ter dood veroordeeld. Het vonnis werd voltrokken door een vuurpeloton op de Cerro de las Campañas (Heuvel van de Bellen), even buiten Querétaro.
Op 21 juni nam Díaz Mexico-stad in, later gevolgd door Juárez, die triomfantelijk de overwinning van de republiek uitriep.
[bewerk] Effecten
Voor Mexico betekende de overwinning in deze oorlog een enorme impuls voor het zelfbewustzijn. Het is samen met de Mexicaanse Revolutie de belangrijkste natievormende gebeurtenis in de moderne geschiedenis van Mexico geweest. Mexico was gedurende een groot deel van de negentiende eeuw een speelbal van buitenlandse mogendheden, en ging gebukt onder voortdurende interne conflicten en coups. Tijdens de Franse interventie wisten Mexicanen goeddeels hun interne twisten teboven te komen, en gezamenlijk de vijand te verslaan. Door het verslaan van de Fransen liet Mexico zien dat het niet met zich liet sollen, en dat het geen door het buitenland geinstalleerde monarchie wilde. De republikeinse leiders worden heden ten dage in Mexico als helden gezien, er er zijn talrijke steden, straten en pleinen naar ze genoemd.
Voor de Europese grootmachten was de nederlaag in Mexico een teken dat de macht van Frankrijk tanende was. Hoewel het Franse leger als een van de sterkste ter wereld werd beschouwd, slaagde het er niet in het 'minderwaardige' Mexico op de knieën te krijgen. Drie jaar na Maximiliaans executie viel Duitsland Frankrijk binnen, wat het einde van het keizerrijk van Napoleon III. Overigens waren veel Europese landen niet te spreken over de executie op Maximiliaan. Bijna alle Europese landen, waaronder Nederland en België verbraken de diplomatieke betrekkingen met Mexico. Overigens waren niet alle Europeanen ontevreden over de executie. Republikeinen waren er vaak wél enthousiast over. Een van hen was de Italiaanse schoolmeester Allesandro Mussolini, die zijn zoon vanwege het omverwerpen van de monarchie naar Benito Juárez noemde.
Verder voorkwam het mislukken van de interventie dat Frankrijk de Confederatie kon steunen tijdens de Amerikaanse burgeroorlog. Frankrijk hoopte de V.S. verdeeld te houden, omdat op die manier een mogelijke rivaal onschadelijk kon worden gemaakt. Frankrijk hoopte door controle over Mexico de aanvoerlijnen naar de Confederatie in handen te krijgen, maar door het mislukken van de interventie ging dat plan niet op.
[bewerk] Belangrijkste Leiders
[bewerk] Frankrijk
- Achille Bazaine, militair
- Jean Danjou, militair
- Élie Frédérick Forey, militair
- Charles Ferdinand Latrille, graaf van Lorencez, militair
- Napoleon III, keizer van Frankrijk
[bewerk] Mexico, republikeinse zijde
- Juan José Baz, politicus
- Porfirio Díaz, militair
- Manuel Doblado†, politicus
- Manuel Dublán, militair
- Mariano Escobedo, militair
- Jesús González Ortega, militair
- José María Iglesias, politicus
- Benito Juárez, president
- Sebastián Lerdo de Tejada, politicus
- Ignacio Zaragoza†, militair
[bewerk] Mexico, keizerlijke zijde
- Juan Nepomuceno Almonte, politicus
- Agustín de Iturbide y Green, erfopvolger
- Leonardo Márquez, militair
- Tomás Mejía†, militair
- Miguel Miramón†, militair
[bewerk] overig
- Keizerin Carlota, keizerin, echtgenote van Maximiliaan
- Abraham Lincoln, president van de Verenigde Staten
- Keizer Maximiliaan†, keizer
- Juan Prim, Spaans militair
- Santiago Vidaurri†, separatistisch gouverneur
[bewerk] Zie ook
- Antón Lizardo-incident, een eerdere Spaanse poging tot interventie in Mexico.
- Gebakoorlog, een eerdere oorlog tussen Frankrijk en Mexico.
