Dirck van Baburen

Kroning met de doornenkroon

Dirck Jaspersz. van Baburen (Wijk bij Duurstede, ca. 1595 - Utrecht, 21 februari 1624) was een Nederlands schilder, die gerekend wordt tot de Utrechtse caravaggisten.

[bewerk] Leven

Dirck van Baburen is waarschijnlijk geboren in Wijk bij Duurstede, maar zijn familie verhuisde korte tijd later naar Utrecht. In 1611 ging Dirck daar in de leer bij Paulus Moreelse, en rond 1615 reisde hij via Parma naar Rome, waar hij met de Rotterdamse schilder David de Haen samenwerkte. Hij kon Vincenzo Giustiniani en kardinaal Scipione Borghese tot zijn beschermers rekenen, en in 1617 ontving hij de belangrijke opdracht om de Cappella della Pietà van de kerk San Pietro in Montorio in Rome te beschilderen. Hij vervaardigde daartoe een monumentale Graflegging die op die van Caravaggio in de Vaticaanse musea geïnspireerd was. In Rome zou Baburen tot de oprichters van de Bentvueghels hebben behoord; zijn bijnaam was Biervlieg.

Rond 1621 keerde Baburen terug naar Utrecht, waar hij bij zijn moeder en zuster op de Jansdam ging inwonen. Hij kreeg enkele interessante opdrachten, maar hij stierf al in 1624, ongetrouwd en nog geen dertig jaar oud, waarschijnlijk aan de pest. Baburen werd begraven in de Buurkerk in Utrecht. Na zijn dood verbleekte zijn roem snel; pas in de twintigste eeuw kwam er een herwaardering voor zijn werk op gang.

[bewerk] Werk

Dirck van Baburen was in Rome sterk onder de invloed gekomen van de stijl van Caravaggio. Hij schilderde bijbelse en mythologische taferelen, en genrestukken met drinkers en muzikanten. Zijn stijl sluit aan bij die van Hendrick ter Brugghen, maar bezit een minder uitgesproken persoonlijkheid.

Er zijn niet zo veel schilderijen van Dirck van Baburen bewaard gebleven, wat natuurlijk door zijn vroege dood te verklaren is. In Nederland bevinden zich werken van hem in het Centraal Museum en het Catharijneconvent, beide te Utrecht, en in het Rijksmuseum in Amsterdam.

Op twee schilderijen van Johannes Vermeer is Baburens schilderij De koppelaarster uit 1622 afgebeeld, dat in het bezit van zijn schoonmoeder schijnt te zijn geweest, en dat zich tegenwoordig in het Museum of Fine Arts in Boston bevindt.