David Lynch
David Keith Lynch (20 januari 1946 – ) is een Amerikaans regisseur.
Hij staat bekend als boegbeeld van de Amerikaanse surrealistische cinema. Lynch is vooral beroemd om zijn thrillers waarin hij heftige seks, grof geweld en zwarte humor combineert met stilistische schoonheid en technische perfectie. In bijna al zijn films vervreemdt Lynch alledaagse elementen uit de Amerikaanse cultuur tot vreemde surrealistische objecten.
Naast het regisseren van films houdt Lynch zich ook nog eens bezig met talloze andere nevenactiviteiten. Hij is kunstschilder, striptekenaar, meubelontwerper, hoogleraar op de University of Fine Arts en ambassadeur van transcendente meditatie.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Lynch werd geboren in Missoula (Montana). Aanvankelijk wilde hij kunstschilder worden. Hij volgde diverse kunstacademies, tot hij zijn draai vond op de Pennsylvania Academy of Fine Arts waar hij met film ging werken. In deze periode maakte hij vier films met subsidie van het American Film Institute. Na diverse tentoonstellingen in plaatselijke galerieën verhuisde Lynch naar Los Angeles waar hij aan het AFI Center for Advanced Film Studies studeerde. Hij begon er aan zijn eerste grotere project (Eraserhead), met in de hoofdrol Jack Nance. Eraserhead werd voltooid 1976.
Lynch heeft wel naar Eraserhead verwezen als "my Philadelphia story". Hij bedoelde daarmee dat alle gevaarlijke en vreesaanjagende elementen die hij tegenkwam terwijl hij in Philadephia woonde en studeerde erin worden weerspiegeld.. Hij zei: "dit gevoel heeft zijn sporen diep in mij nagelaten. En toen het weer naar buiten kwam, werd het Eraserhead".
Zijn films spelen veelal in het Amerika van de plattelandstadjes (Twin Peaks, Blue Velvet) of de uitgestrektheid van Los Angeles (Lost Highway, Mulholland Drive), en de donkere onderbuik ervan. Geluid is in zijn films net zo belangrijk als beeld, waarbij aan elke soundtrack uiterst zorgvuldig wordt gewerkt. Lynch is erin geslaagd een regisseur te worden van wie de beeldtaal en woorden direct herkenbaar zijn.
Hoewel hij zich vrijwel zonder uitzondering concentreert op de Verenigde Staten, net als Woody Allen, heeft Lynch een groot publiek in Frankrijk waarbij films als Mulholland Drive, Lost Highway en Fire Walk With Me worden meegefinancierd door Franse filmmaatschappijen. Lynch heeft twee keer een Franse César gewonnen voor "beste buitenlandse film", en was voorzitter van de jury van het Filmfestival van Cannes in 2002. Zelf won hij in 1990 een Gouden Palm. In 2002 werd hij eveneens met een Légion d'honneur onderscheiden door de Franse regering.
Lynch heeft de Oostenrijkse expressionist Oskar Kokoschka genoemd als inspiratiebron voor zijn werk. Hij presenteert nog steeds installaties en toneelontwerpen. In zijn vrije tijd ontwerpt en bouwt hij meubels. Lynch was ook verantwoordelijk voor de strip The Angriest Dog in the World.
In de jaren tachtig was Lynch een bewonderaar van Ronald Reagan. Hij zat aan bij een diner met de Reagans op het Witte Huis. Jaren later verdedigde hij Nancy Reagan nog toen iemand een afkeurende opmerking over haar maakte.
Lynch is de vader van regisseur Jennifer Lynch. Hij had een romance met Isabella Rossellini die een rol speelde in Blue Velvet.
[bewerk] Filmografie als regisseur
- Six Figures Getting Sick (1966)
- The Alphabet (1968)
- The Grandmother (1970)
- The Amputee (1974)
- Eraserhead (1978)
- The Elephant Man (1980)
- Dune (1984)
- Blue Velvet (1986)
- The Cowboy and the Frenchman (korte film; 1988)
- Twin Peaks (tv-reeks) (1990-1991)
- Wild at Heart (1990)
- Industrial Symphony No. 1: The Dream of the Broken Hearted (1990)
- On the Air (tv-reeks) (1992)
- Hotel Room (tv-reeks) (1993)
- Twin Peaks: Fire Walk With Me (1992)
- Lumière:Premonitions Following an Evil Deed (1996)
- Lost Highway (1997)
- The Straight Story (1999)
- Mulholland Drive (2001)
- Pleasure and Pain (2001), een documentaire over Ben Harper
- Darkened Room (2002)
- Rabbits (2002)
- Inland Empire (2006)
[bewerk] Filmografie als acteur
- The Amputee (1974)
- Zelly and Me (1988) als Willie, op wie Isabella Rossellini's personage verliefd is
- "Twin Peaks" (1990) als Gordon Cole, de baas van agent Cooper
- Twin Peaks: Fire Walk with Me (1992) FBI Regional Bureau Chief Gordon Cole
- Nadja (1994) korte scène als receptionist van het lijkenhuis
[bewerk] Bibliografie
- Lynch on Lynch, interviews met David Lynch, bewerkt door Chris Rodley. Faber & Faber Ltd., Londen, 1997, ISBN 0571195482)
